Verrassende combinatie van art deco en Noordelijke figuratie in Eelde. Natuur regeert in De Buitenplaats | Kunst kijken met Eric Bos

Soms is er niets tegen te doen, zoals bij Museum De Buitenplaats in Eelde. Het is een uniek organisch museumcomplex met een dwaaltuin, een appelhof, waterpartijen, een prachtige oranjerie en een vorstelijk 17de eeuws Nijsinghhuis dat inwendig van boven tot onder is beschilderd met paradijzen van olieverf. Het geheel werd in 1996 door niemand minder dan de koningin geopend. Een glanzende parel op de kroon van Eelde, zou je zeggen.

De laatste jaren liepen de bezoekersaantallen ernstig terug. Zelfs mooie concertseries en happenings of een vernieuwend expositieprogramma met monumentale tekenkunst brachten daarin geen verandering. Het museum, begonnen als ‘Museum voor Figuratieve kunst van na 1945’ sluit vanaf 20 mei de deuren. De grote collectie met figuratie van noordelijke kunstenaars verhuist naar het Nijsinghhuis.

„Er is geen interesse meer voor de Noordelijke figuratie”, geeft Harry Tupan, directeur van het Drents Museum als verklaring, al is dat maar een deel van het verhaal. Het Drents Museum neemt Museum De Buitenplaats over en toont er vanaf het komend najaar art deco uit de eigen kerncollectie van het Drents Museum: Kunst rond 1900, waarvan art deco een onderdeel is.

Om iedereen alvast aan de verandering te laten wennen werd op 16 maart De Verbinding opengesteld, de laatste expositie met Noordelijke figuratie, gecombineerd met kunst van rond 1900 en art deco uit het Drents Museum. Liefst 950 nieuwsgierige bezoekers lieten zich op deze eerste dag zien.

Wat beide kunstsoorten, art deco en Noordelijke figuratie met elkaar verbindt, is de natuur.

Niet de wildernis of de woestenij, maar van het paradijselijke soort. De Noordelijke figuratieven, inclusief fijnschilders en realisten, schilderen hun liefde voor de natuur, het licht, de schoonheid ervan, sensualiteit vermengd met fantasie en mythologie. Een mix van modern impressionisme, realisme en speels expressionisme.

Ook art deco gaat uit van bloemen- en plantenmotieven, maar dan in gestileerde vorm met exotische invloeden, gericht op design, binnenhuisarchitectuur. Het lijkt hetzelfde, maar het is wezenlijk anders.

Op de expositie De Verbinding komen die twee richtingen samen en dan is het verrassend om te zien hoe een naakt van Pieter Pander uit 1994 zich verbindt met een naakt van Jan Sluijters uit 1947, hoe de aap van keramiek van Willem Brouwer uit 1920 uitkijkt op de eigentijdse fantasiewereld van Olga Wiese. Hoe het art deco aardewerk van Theo Colenbrander uit de jaren 20 in strakke vitrines zich prachtig verhoudt tot de verrijdbare karren en fantasiewagens van Wout Muller uit de jaren 90.

In dat opzicht is De Verbinding een ideale tentoonstelling. In deze mix van Noordelijke figuratie en kunst uit het begin van de 20ste eeuw komt de figuratie er zelfs sterker uit. Dat kan de tentoonstellingsmakers van het Drents Museum straks wellicht op ideeën brengen.

www.facebook.com/ericrhbos