Wordt het Noord Nederlands Orkest huisorkest op Lowlands? Opnieuw brulde en danste het festivalpubliek massaal mee. 'Dit is beyond'

Het is een nieuw festivalritueel, bij klassieke muziek of in ieder geval bij het Noord Nederlands Orkest. Je handen hoog boven je hoofd vouwen, sierlijk om je as draaien. Met zijn allen. En je dan, meteen na dit Zwanenmeer-achtige dansje, volop in de moshpit storten.

Vorig jaar zagen we zulke taferelen voor het eerst, toen het Noord Nederlands Orkest alsnog op Lowlands speelde nadat ‘t een jaar eerder op het allerlaatste moment werd afgebeld.

En dit jaar dus alweer, op speciaal verzoek van Lowlands-directeur Eric van Eerdenburg. Die had dan weer niet de hand in het programma: dat kwam geheel uit de koker van artistiek leider Marcel Mandos.

Die koos voor een programma vol orkestrale filmmuziek. Van tevoren en op papier leek dat misschien wat gemakkelijk, maar in de praktijk werkten die herkenbare melodieën juist heel goed. Of zoals Mandos het zegt: ,,Je moet hier niet met de Tweede van Mahler aankomen.”

Nee, inderdaad, want dit Lowlands-publiek heeft wel zin om mee te zingen. Het orkest begint nog zachtzinnig, met een suite samengesteld uit de filmmuziek van Nino Rota voor de Godfather-trilogie, maar zodra het bekende thema zich volumineus uitspreidt over de strijkers wordt er enthousiast meegebruld.

,,Heerlijk”, zegt Mandos meteen na het concert, ,,dat gebrek aan conventies. En die heel directe reacties van het publiek. Dat heb je in een concertzaal niet.” Ook voor Lowlands-begrippen kent dit optreden ongebruikelijk veel publieksparticipatie. Mandos verklapt dat daarvoor deze keer wel degelijk is gerepeteerd.

Dirigent en rockster-voor-een-zondagmiddag Eivind Gullborg Jensen, vorig jaar ook al op de bok, wakkert die publieksparticipatie gretig aan. Bij de Walkürenritt van Richard Wagner, heel fijnzinnig geprogrammeerd net na het thema van Schindler’s List (Mandos: ,,Nee, niet bij stilgestaan”), is de geest echt wel uit de fles.

Bij het thema van James Bond-film Skyfall (later nog gevolgd door een medleyvan Bond-wijsjes) wordt ook al flink meegezongen. Op zeker moment gaat het hele voorste vak spontaan op de hurken, om bij de bevrijdende climax weer woest overeind te springen - normaal een wat goedkoop volksmennerig truukje, hier niet.

Net als het publiek is ook Mandos, met bezweet hoofd al hoefde hij zelf niet te musiceren, na afloop reuze enthousiast. ,,Dit is beyond! En er stonden wel 35.000 mensen te kijken!” Een optimistiche schatting, maar toch, is het optreden voor Lowlands 2025 al geregeld? Het NNO als huisorkest van Lowlands? ,,Ik ga binnenkort weer met Eric van Eerdenburg dineren, maar die uitnodiging hebben we nog niet binnen.”

Met het Noord Nederlands Orkest zaten er meteen tientallen Noorderlingen (al of niet import) op het podium, maar dat waren lang niet de enigen uit deze hoek op Lowlands. Al zat de rest doorgaans wel aan de randen van het programma.

Dansgezelschap Club Guy & Roni en dichter-schrijver-muzikant Nyk de Vries stonden onhandig vroeg in het ochtendprogramma, cabaretière (en voorheen klassiek pianiste) Valentina Tóth, opgegroeid in Aldtsjerk, speelde er ook, dj Benwal (oud-Groninger Thijs van Ringen) draaide in de nacht.

De buitenwereld raakte niet buiten zicht. Correspondent Olaf Koens, opgegroeid in Ternaard, besprak de toestand in Rusland. Ook de broeinesten van het Midden-Oosten en de Verenigde Staten kwamen aan bod.

Daar liet Bianca Pander haar licht over schijnen: eigenlijk uit Joure, opgeleid als Amerikanist en nu directeur van campagnebureau BKB dat ook de hand had in het science-programma. Waar ook weer van alles aan bod kwam: van stereotypen in de porno tot en met AI in de kunst.

Zo viel er alsnog van alles op te steken in deze tijdelijke, 65.000-koppige nederzetting. Toch goed om te zien dat Lowlands niet bestaat in een hedonistisch vacuüm.

In dik dertig jaar heeft het festival zich ontwikkeld van een verzamelplaats van bandjes uit vooral de alternatieve hoek (twee podia en nog geen 9000 bezoekers, er moest flink geld bij) tot een drie-, of inmiddels zelfs vierdaags belevingsevenement, met verheffende en verruimende ervaringen tot diep in de nacht.

Waar ook nog eens een boel geld in omgaat - een biertje doet er 3,75 euro tegenwoordig. Prominent aanwezig op het festivalterrein: vertegenwoordigers van het grootkapitaal, zoals McDonald’s, Ikea en Andrelon.

Maar zonder muziek geen feest, geen beleving. Zo’n hitfabriek als de Sugababes waren in hun gloriejaren, dik twintig jaar geleden, ondenkbaar geweest op Lowlands (net als het NNO trouwens), maar glorieerden alsnog.

Ook Air (Frankrijk) en Soulwax (België) dreven op diezelfde jaren-negentig/jaren-nul-revival, waarbij laatste werkelijk imponeerde met spannende bliepjes en niet minder dan drie drummers.

Toch goed dat ook verser talent zich manifesteerde. Zoals Froukje, nog net geen 23 en al voor de derde keer triomferend op Lowlands. Teddy Swims, een soulzanger met het uiterlijk van een witte rocker en een gitzwarte stem en, heel hip, beroemd geworden via TikTok en YouTube, trok onwaarschijnlijk veel publiek naar de forse Bravo-tent.

Zo’n Peggy Gou, Koreaanse te Berlijn, kun je net zo goed zien als teken des tijds. Op het nog weer grote Alpha-podium bracht ze heel relaxt, glaasje wijn en sigaretje paraat, een ontspannen dj-set, uitlopend op de voorspelbare finale: zomerhit van 2023 (It Goes Like) NaNaNa. Ja, toch ook een fijn festivalmoment.