Youp van 't Hek toert nog één keer langs alle schouwburgen en theatertjes. Jacques d'Ancona was bij de try-out in Delfzijl. 'Delfzijl loeit, lacht of hoort toe in intense stilte'
Try-out Youp van ‘t Hek in De Molenberg in Delfzijl. Foto: Corné Sparidaens
De overlevering wil dat het 40 jaar geleden is dat Youp van ‘t Hek voor het eerst optrad in Delfzijl. Hij kwam er veel vaker, maar nu voor de laatste keer. Hij stopt over twee jaar.
Het is een doodnormale woensdagavond. Maakt niet uit. Met een score van 545 bezoekers zit De Molenberg mudjevol. En niemand heeft het over een ‘houdbaarheidsdatum’. Is niet aan de orde. De cabaretier is in topvorm. Delfzijl loeit, lacht of hoort toe in intense stilte op de momenten dat Youp bedacht heeft dat een serieuze overweging past in de opbouw van zijn conference. Allerminst uitgeluld windt hij de zaal om zijn vinger.
Maar zijn planning is onverbiddelijk. Het is zijn afscheidstournee. Hij is 68 jaar en stopt in 2024, ongeveer op zijn zeventigste. Vandaar de titel De Laatste Ronde. Het heeft te maken met het inlossen van een belofte. Nog één keer komt hij terug in alle schouwburgen en theatertjes van Nederland waar hij gedurende een kleine vijftig jaar heeft gespeeld.
Daniël Wever is ontroerd na de zinderende finale
Vergis ik me? Nee, ik ben niet in de war: Daniël Wever, directeur van De Molenberg, is ontroerd als hij Youp na de zinderende finale met een ferme schouderklop een boeket overhandigt. De toegift ademt die sfeer. De overwegingen in het liedje Niemand weet hoe laat het is vallen exact goed als traditionele afsluiter.
Een beetje bezinning, een beetje nadenken in combinatie met het schitterende feest dat Van ‘t Hek van zijn leven gemaakt heeft. Dat is het ongeveer. Hij is een krachtbron van fantasie, inspiratie en gelouterd vakmanschap. Met als resultaat golven van hilariteit, die soms net zo makkelijk overslaan in een schok van ontzetting, zodat hij kan constateren dat ‘het niet zo’n leuk grapje’ was. Je moet het zien als een format, een onuitgesproken code die de balans tussen artiest en publiek in stand houdt. Ze weten wat ze aan elkaar hebben. Zijn werkwijze is een kwestie van methodiek.
‘Mijn vader ging akkoord op voorwaarde dat ik geen allemans cabaretier zou zijn’
Een van de facetten is het inlassen van een figuur die centraal staat. Klaas, in dit geval. Een begenadigde intellectueel, die zijn hele leven nachtportier is gebleven. Waarschijnlijk blijft hij de volle twee jaar in beeld, al bemerkt de zaal dat het een ‘try-out’ is. Dat hij ‘op Delfzijl oefent’, wat inhoudt dat er passages uitgaan die volgens Youp niet werken. De begeleidende muziek staat nu op de band, maar het komend seizoen maken drie muzikanten hun entree.
In de kleedkamer licht hij na de show toe dat zo’n voorstelling zich ontwikkelt, sinds hij eind oktober af en toe weer aan de slag kon. „We moeten tweeënhalve maand verloren speeltijd inhalen. Stukje bij beetje komen er decors bij en een waanzinnige slotact, maar waar het mij om gaat is dat ze zó hard lachen... Dat stond mijn vader voor ogen, toen ik op mijn zestiende vertelde dat ik cabaretier wilde worden. Die ging akkoord op voorwaarde dat ik geen allemans cabaretier zou zijn.” Het zal Youp niet gebeuren dat mensen opmerken: „Hij was vroeger leuker.”
Bert Visscher is verrast
‘De ouwe witte man’ (aldus Youp zelf) wil kwijt dat je tegenwoordig op je woorden moet letten. Dat iemand gaat vragen: „Wat bedoelt u daarmee?” Het weerhoudt hem niet keiharde grappen te lanceren. Bert Visscher - aanwezig als bevriende collega - is verrast dat Van ‘t Hek in de verhalen zo knap met zijn teksten omgaat. „Ik heb er geen seconde aan gedacht dat hij bezig is aan een try-out. Het is een heerlijke voorstelling. Ik vind het zo geweldig als hij kwaad wordt... Dat wil je horen.”
