Na 23 jaar is weer een solo-album verschenen van Henny Vrienten (66). Op En toch... kijkt hij met mildheid terug op zijn jonge jaren. ,,Het is een muzikaal fotoalbum van mijn jeugd.''
En toen kreeg Henny Vrienten vorige week uit handen van de burgemeester ineens de Andreaspenning, voor zijn bijdrage aan de muziek en cultuur in Amsterdam. Hartstikke mooi voor hem natuurlijk, maar leverde hij niet vooral een bijdrage aan de muziek en cultuur van heel Nederland?
Vrienten, aan wie beslist niet is af te zien dat hij 66 jaar is, lacht. ,,Er is mij ook wel eens een landelijke onderscheiding aangeboden, maar die kon ik als republikein niet aannemen. Eberhard van der Laan heb ik hoog zitten. In zijn toespraak vertelde hij dat Doe Maar zijn leven heeft veranderd. In 1981 zag hij ons optreden in het Vondelpark. Hij zat zelf nog een beetje in die hippiesfeer, had lange bakkebaarden en zo. Maar nadat hij die strakke bekkies van ons had gezien, heeft hij alles meteen afgeschoren.''
Voor de waarheid kan Vrienten niet instaan, maar de burgemeester vertelde dat hij sindsdien elke ochtend bij het scheren aan Doe Maar denkt. ,,Een Amsterdamse onderscheiding is voor mij als import-Amsterdammer een hele eer. Ik woon hier sinds 1984. Mijn vijf kinderen zijn in Amsterdam geboren, mijn vrouw ook, maar ik blijf natuurlijk altijd een Brabo. Je hoort het nog altijd aan mijn accent.''
Uit Tilburg komt hij, net als Roy Donders, maar die klinkt toch weer heel anders. ,,We komen allebei uit Broekhoven, maar ik kom uit Broekhoven I. Dat was zeg maar netjes. Roy Donders komt uit Broekhoven III, ook wel bekend als de Vogeltjesbuurt, dat is een heel ander verhaal. Daar durfde ik vroeger niets eens te komen. Ik had lang haar, en daarmee had je daar weinig overlevingskansen; je werd er gewoon uitgeslagen.''
Zijn Brabantse jeugd is een belangrijke bron van inspiratie voor de songs op , zijn eerste solo-album in 23 jaar. In Margreetje zingt hij over het meisje in de straat dat het met iedereen deed (,,Ze was de buurtsloerie''), behalve met de jonge Henny; Liesje is een ontroerende ode aan zijn moeder, die twee jaar geleden overleed.
Opvallend op is de mildheid waarmee Vrienten achterom kijkt. ,,Ik ben geen boze man. Vroeger schreeuwde ik wel, maar echt boos was ik nooit. Dat schreeuwen hoorde erbij. Toen mijn ouders jong waren, bestond er geen jongerencultuur, pas bij mijn generatie ontstond die. En nu zit ik weer in een nieuwe generatie bejaarden. Toen mijn vader 65 werd, was zijn leven voorbij. Gepensioneerd zijn was vooral wachten op de dood. Ik ben 66, maar geen haar op mijn hoofd die erover denkt te stoppen met wat dan ook.''
Na Doe Maar hield Vrienten zich vooral bezig met het maken van filmmuziek. Twee eerdere soloalbums bracht hij uit: in 1984 en in 1991 Mijn hart slaapt nooit.
Het verlate vervolg begon vorig jaar met Mijn gitaar, een liedje dat hij schreef voor Gitaarjongens, een door hem georganiseerde avond in Carré met de volgens hem beste gitaristen van Nederland.
,,Ik wilde die avond in mijn eentje beginnen en schreef daarom een liedje over mijn eerste gitaar. Als vanzelf drongen zich liedjes op rond andere thema's uit die tijd. Het resultaat is een muzikaal fotoalbum van mijn jeugd. Als mensen me vragen waarom het zo lang heeft geduurd voor ik met een nieuw soloalbum kwam, zeg ik dat ik daar zelf niet over ga. Dat klinkt heel zweverig, maar zo is het: de liedjes dienden zich zelf aan.''
De muziek op klinkt behoorlijk Amerikaans. Is dat de invloed van producer Daniël Lohues, een toegewijde liefhebber van de blues en andere rootsmuziek? ,,Nee. Ik had me voorgenomen nu eens geen verminderde akkoorden te gebruiken of van die andere slimmigheidjes zoals zoveel in de muziek van Doe Maar zaten. Ik wilde liedjes schrijven met hetzelfde hoopje akkoorden dat ik beheerste toen ik net gitaar begon te spelen. Met die akkoorden klinkt het al snel Amerikaans.''
Zingen, hoe ging dat hem af bij de opnames van ? ,,De machine is ouder geworden, maar hij doet het nog wel. Mijn zangstem lijkt nu wel veel meer op mijn spreekstem dan ten tijde van Doe Maar. Toen deed ik alles veel en veel harder. Dat ging van: SINDS EEN DAG OF TWEE!!! Nu doe ik het veel rustiger aan. Maar je herkent mijn stem wel meteen. Er is dat Brabantse accent natuurlijk, en die overdreven kreuntjes tussendoor leer ik ook nooit af.''
Henny Vrienten is een groot liefhebber van poëzie (zijn collectie dichtbundels moet de grootste van Amsterdam en omstreken zijn). Beschouwt hij songteksten als zodanig? ,,O nee. Ik heb een vreselijke hekel aan songteksten met ook maar een zweem van poëzie. Een songtekst moet vooral duidelijk zijn. Een gedicht kun je nog een keer lezen als je het niet begrijpt, desnoods tachtig keer. Een songtekst moet direct treffen. In Doe Maar werd ik meteen op mijn plaats gezet als ik het te moeilijk maakte. Dan was het: spreektaal, Vrienten!''
De nieuwe cd van Henny Vrienten is geproduceerd door Daniël Lohues. De twee kennen elkaar van de Gitaarjongens, een project waarvoor Vrienten vorig jaar de beste gitaristen van Nederland om zich heen verzamelde. ,,We hebben opgetreden in Carré en die samenwerking is goed bevallen'', zegt Lohues. ,,Daarna kreeg ik op een gegeven moment een telefoontje van Henny, waarbij hij me vroeg zijn plaat te produceren. Ik zei: Zeg maar hoe laat ik bij je moet zijn.''
Eerder produceerde de bard uit Erica al albums van Rob de Nijs, Herman van Veen, Freek de Jonge, Herman Finkers, Cuby and the Blizzards en Di-rect. En hij wordt steeds vaker gevraagd. ,,Met elke productie probeer ik zo mooi mogelijke muziek te maken. Ik zie vaak een plaat voor me zoals ik denk dat iemand hem wil maken. Dat blijkt vaak goed te kloppen met wat de muzikanten zelf willen. Ik denk ook dat ze misschien graag met me werken omdat ze mij als singer-songwriter zien met wie je ook over de liedjes zelf kunt praten. Ik ben niet iemand die alleen aan de knopjes draait.''
Sterker nog: Lohues speelt zelf ook mee op toetsen en gitaren. ,,Dat is meestal niet de opzet'', zegt hij. ,,Maar het komt er vaak wel op neer. Je kunt als producer iets roepen vanaf de zijkant, maar je kunt ook achter een instrument kruipen, lekker meedoen en daarmee het proces sturen.'' In een sfeer van gemoedelijkheid mensen dingen laten doen die ze zelf misschien een beetje eng vinden - dat is zijn taak, zegt Lohues. ,,En ik ben ontzettend trots op het resultaat.''
Het werk als producer bevalt hem goed. ,,Ik vind het hartstikke leuk'', zegt Lohues. ,,Maar mijn eigen dingen gaan voor. Ik verkeer in de luxe positie dat ik allemaal dingen kan doen die ik leuk vind. Ik tel mijn zegeningen.'' Wat het volgende project is, weet hij nog niet. ,,Ik ben net terug uit Amerika. Ik heb daar wekenlang in mijn eentje rondgereden met de auto. Ik heb daar ook heel veel nummers geschreven. Nu ben ik een beetje aan het nadenken over wat het volgende is dat ik wil gaan doen.''
