Flitspaal langs de weg in Leeuwarden. Een boete voor 10 kilometer te snel rijden binnen de bebouwde kom, kan oplopen van 63 euro tot 94,50 en daarna 189 euro. Maar wat vindt de Hoge Raad daarvan? Foto: Anton Kappers
Wie een verkeersboete van 300 euro niet op tijd betaalt, kan zomaar een strafverhoging tot 450 euro en daarna zelfs 900 euro op zijn bord krijgen. Maar het is de vraag of dat standhoudt. Jurist Brahim de Jong bereidt een massaclaim tegen het Leeuwarder boete-instituut CJIB voor.
Als je te hard rijdt of een rood stoplicht negeert, kan je een verkeersboete verwachten. „Dat is logisch’’, zegt Brahim de Jong. Maar als je de boetebrief vervolgens over het hoofd ziet of niet meteen kunt betalen, zijn de rapen gaat. Dan gaat het boetebedrag ineens met 50 procent en daarna 100 procent omhoog.
Al jaren wordt daarover gemopperd, maar na een uitspraak van de Haagse rechtbank in september dit jaar staat de boel ineens op scherp. De Stichting Res Publica, die ‘fundamentele veranderingen in de huidige incassopraktijk wil afdwingen’, spande een zaak aan voor een Nederlander die zeven verkeersboetes moest betalen. Het totale boetebedrag steeg in twee fases van 1029 euro naar 3087 euro.
Een flexflitser langs een Leeuwarder autoweg. Wie te snel rijdt kan een boete verwachten. Foto: Anton Kappers
Daarbovenop kwamen nog administratiekosten en invorderingskosten van dik 650 euro en werd de auto van de Nederlander in beslag genomen. Volgens Res Publica kwam de verkeersovertreder door de ‘buitensporige en onrechtmatige’ extra kosten in een ‘neerwaartse schuldenspiraal’ terecht.
In die kwestie heeft de Haagse rechtbank de Hoge Raad nu om advies gevraagd. En dat is spannend, zegt De Jong, want het kan zomaar zijn dat die de boeteverhogingen straks als onrechtmatig beschouwt. Vooruitlopend daarop bereidt hij daarom nu met zijn bureau Skandara een massaclaim voor. Iedereen die de afgelopen vijf jaar een extra bedrag boven op een verkeersboete heeft betaald, kan meedoen. Dit weekend trad hij ermee naar buiten en nu al hebben zich volgens hem 550 mensen gemeld.
Hoe kwam u er ineens bij om een massaclaim te beginnen?
„Ik ging rechtop zitten toen ik de uitspraak van de rechtbank in Den Haag las. Het is de vraag of de Hoge Raad de boeteverhogingen als administratiekosten beschouwt of als boetes op de boete. Als de Hoge Raad vindt dat het nieuwe boetes zijn, moet je daartegen bezwaar kunnen aantekenen. En dat is nu niet het geval.
Dus dan valt het fundament onder de verhogingen weg?
„Zo kun je het zien. Binnen het CJIB worstelen ze trouwens ook al langer met de praktijk hoor. In een interview met de Leeuwarder Courant zei de scheidend directeur vorige maand dat hij versoepelingen verwachtte. Hij vond dat de boeteophogingen redelijker en menselijker moesten worden.”
Brahim de Jong: "Bij het CJIB worstelen ze ook met de verhogingen." Eigen foto.
Toen veerde u weer op?
„Het is een signaal. Het CJIB ziet waarschijnlijk ook dat mensen de afgrond in worden geduwd. De organisatie mag inmiddels persoonsgericht bemiddelen, zoals dat heet, maar dat betekent wel dat mensen afhankelijk zijn van de coulance van het CJIB.”
Waar kunnen niet betaalde verkeersboetes toe leiden?
„Als je in gebreke blijft kun je na tussenkomst van een rechter maximaal twee weken gegijzeld worden. Ook kan je auto in beslag genomen worden en kan je naam geblokkeerd worden bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer. En dat alles kan bijvoorbeeld beginnen met een verkeersbord dat je over het hoofd ziet.
Als je tegen de rijrichting inrijdt krijg je een boete van 120 euro, die 180 euro kan worden en daarna 360 euro en als er deurwaarders bij komen kijken, moet je ook incassokosten betalen.
„Zo is het. En eigenlijk zou je dan terug moeten naar de kern. Je hebt inderdaad een verkeersbord over het hoofd gezien. Dat hoort niet, maar om de kosten dan zo uit de hand te laten lopen...”
De Hoge Raad heeft nog helemaal geen uitspraak gedaan. Waarom bereidt u nu al een massaclaim voor?
„De uitspraak wordt in oktober volgend jaar verwacht, maar de verjaringstermijn van verkeersboetes is vijf jaar. Het kan dus dat we de termijn van boetes uit 2020 en 2021 moeten stuiten. Daarom beginnen we nu al.”
Het CJIB verstuurt tot nog toe slechts een boetebrief. Pas vanaf juli volgend jaar gaan ze ook betaalherinneringen versturen aan mensen die boetes mogelijk over het hoofd hebben gezien. Hebt u een tip voor mensen die de post misschien weleens missen?
„Jazeker, zelf check ik altijd om de twee weken de site CJIB.nl om te kijken of ik misschien een verkeersboete heb. Daar kun je inloggen met je DigiD. Maar daarop staan natuurlijk niet overtredingen die je mogelijk hebt begaan in de auto van iemand anders. Dus helemaal waterdicht is het niet.”
