Ron Brandsteder (74) begon zijn tv-carrière bovenaan de showtrap in Groningen: 'Ik werd voor de leeuwen gegooid'

Dit is de Showbizzquiz, uitgezonden vanuit de Martinihal in Groningen. In de podcast De Nostalgisten spraken verslaggevers Frank von Hebel, Martin Groenewold en Colin Mooijman vorig jaar met de hoofdrolspelers van toen.

Hij oogt professioneel, kalm en ervaren. Met zijn gebronsde stem en een geroutineerde oogopslag heet hij miljoenen televisiekijkers welkom. Maar achter de façade van glitter en goud sterft Ron Brandsteder (dan 28 jaar) duizend doden. Zoiets als dit heeft de voormalige platenplugger, diskjockey en countryzanger nog nooit gedaan. 

Het is vrijdag 1 december 1978, 20.10 uur. Zo’n 6 miljoen mensen hebben op Nederland 1 afgestemd voor de groots aangekondigde eerste aflevering van de Showbizzquiz. „Ik was bloed- en bloednerveus”, blikt de nu 74-jarige Brandsteder terug. „Ik werd voor de leeuwen gegooid. Dat vreselijke gevoel van het allereerste begin, bovenaan die showtrap in de Martinihal in Groningen, verdwijnt gelukkig na een tijdje. Maar helemaal los kom je er nooit van. Je leert vooral ermee om te gaan.”

De Showbizzquiz is een bedenksel van Ivo Niehe en Dimitri Frenkel Frank, en bedoeld als satire op de andere grote spelshows in die dagen. Drie kandidatenparen worden getest op hun theoretische kennis van film, theater en muziek en op hun acteer- en zangtalent. Ze moeten rolschaatsend een stapel koffiekopjes naar de presentator brengen, raden welke bekende Nederlander zich in een doos heeft verstopt of zich zingend aan de kijker presenteren.

„Eigenlijk zou André van Duin de Showbizzquiz presenteren’’, zegt Brandsteder. „Maar André haakte op het laatste moment af en er heerste lichte paniek bij de TROS. Toevallig had ik net een presentatieklus achter de rug op de Firato, een beurs voor audio- en videoapparatuur, en daarvan waren video-opnamen gemaakt. Op zondag was de Firato voorbij, op maandag belde Ivo Niehe: ‘Kun je naar Hilversum komen?’ Nog diezelfde middag was ik quizmaster.”

 

Elke maand reist het complete productieteam met vrachtwagens vol apparatuur naar Groningen voor de opnamen van een nieuwe aflevering. „Ja, eens per maand. Toen ging het nog om de kwaliteit en niet om de kwantiteit.” 

Alle medewerkers logeren in het hotel naast het evenementencomplex; het voelt als een schoolreisje. „Groningen beviel heel goed, dus we zijn er drie jaar gebleven. Ik herinner me heel wat nachtelijke optredens van buitenlandse gasten op de tafels in de hotelbar. Knoert gezellig.”

Brandsteder noemt de Showbizzquiz leuk, amuserend en ontspannen, maar in die eerste aflevering ontgaat de satirische ondertoon de gemiddelde kijker. Recensent Wim Jungman van Het Parool schrijft de dag erna over ‘een samenraapsel van opgaven die geleend, gejat of gepikt zijn van wijlen Een van de Acht en spelshows van Ted de Braak’. Zelfs De Telegraaf, in die dagen het clubblad van de TROS, is kritisch: ‘Vrijdagavond kwam Ron Brandsteder naar beneden, een diskjockey over wie ik jonge meisjes al eens smachtend heb horen fluisteren’, schrijft Leo Derksen. ‘Maar wat mij betreft had hij, eenmaal beneden, meteen weer mogen omkeren.’

„Na één jaar Showbizzquiz, dus eind 1979, had de TROS een enquête uitgeschreven onder de kijkers. Daarin stond ook de vraag: ‘Wat vindt u van de presentator?’ Uit bescherming hebben ze mij het resultaat van dat onderzoek niet laten zien, maar via een vriend kreeg ik het toch onder ogen. Het varieerde van ‘wat een vreselijk kwal’ en ‘geef ons alstublieft een andere presentator’ tot ‘zo’n goeie hebben wij nog niet gehad’ en ‘wat is het een leuke gozer’. Dat leerde mij om er niet al te veel bij stil te staan en mijn eigen koers te varen. Want in dit beroep kan je nooit iedereen te vriend houden.”

Bovendien: de kijkcijfers zijn uitstekend, al is dat in de jaren 70 nog geen allesbepalend criterium. „Alle gezindten, alle geloven en alle stromingen in het land hadden hun eigen plaats in het radio- en televisielandschap. Dus op het ene net zaten de katholieken en gelijktijdig, op het andere net, de socialisten. Het was gemoedelijker dan nu, met minder concurrentie en minder strijd. Al die omroepbazen overlegden met elkaar. Tegenover een grote spelshow zetten ze bijvoorbeeld een speelfilm, zodat ze elkaar niet in de weg zouden zitten.”

 

Het gebrek aan concurrentie leidt ertoe dat half Nederland afstemt op AVRO’s Wie-kent-kwis met Fred Oster, de 1-2-3 Show van Rudi Carrell (later Ted de Braak) en bijvoorbeeld De Sterrenshow van Willem Ruis en Wedden dat..? met Jos Brink. „Er was meer tijd, er was meer ruimte. De onderlinge verstandhoudingen waren ook goed; we kwamen in elkaars programma. Ik kon het uitstekend vinden met Henny Huisman. En met Jacques d’Ancona, die ik al veel langer kende (zie kader, red.). Op het gevaar af dat ik een ouwe zeur word, die zegt ‘vroeger was alles beter’... Het was in ieder geval wél leuker.”