De opkomst van kunstmatige intelligentie: een goede ontwikkeling of juist eng? Dit vindt het DVHN Jongerenpanel

Artificiële intelligentie (AI) is volop in ontwikkeling en levert talloze voordelen op voor de mensheid. De herkenning van spraak, zelfsturende systemen, vertaalmachines et cetera helpen ons op het gebied van gemak, gebruikerservaring en efficiëntie. Ook kan AI onvermoeibaar zeer complexe operaties uitvoeren.

Maar hoeveel denkvermogen willen we machines? Hoe zorgen we ervoor dat machines blijven doen wat wij willen? AI staat ook aan de basis van deepfakes, een relatief nieuwe vorm van beeldmanipulatie. Moeten we AI omarmen of er juist bang voor zijn?

„Artificiële intelligentie (AI), deepfake en avatars: nieuwe technologieën die gebruikt kunnen worden als bijvoorbeeld een vorm van kunst. Aan de ene kant is het heel mooi om de technologie zo te zien ontwikkelen. Het wordt nu al in de praktijk gebruikt, bijvoorbeeld bij Google foto’s. Daar kun je met een zoekwoord alle foto’s vinden waar dat woord op staat.

Ook wordt AI in ziekenhuizen gebruikt. Zo kunnen met behulp van foto’s van de huid huidziekten worden geconstateerd. En de ontwikkeling is ook positief voor de film- en entertainmentwereld, er kunnen nog beter karakters, dieren, monsters of hele werelden worden gecreëerd.

De nadelen van het gebruik van AI wegen jammer genoeg aanzienlijk zwaarder dan de voordelen. De verspreiding van fake news neemt toe en zorgt voor gevaarlijke situaties. President Zelenski van Oekraïne is bijvoorbeeld gedeepfaked. In een filmpje, niet van echt te onderscheiden, spreekt hij zijn troepen toe en zegt dat ze zich moeten overgeven en terug kunnen gaan naar hun families.

Deepfake wordt ingezet om chantagemateriaal te maken. Of denk aan het voorbeeld van presentatrice Welmoed Sijtsma die de schrik van haar leven kreeg toen ze zich zelf terugzag in een deepfakevideo. Je moet er niet aan denken dat het jou overkomt.

Waar AI wel handig voor is? Naast beeld en geluid kan AI ook tekst schrijven. Misschien maak ik daar de volgende keer ook wel gebruik van...”.

„Welkom in de toekomst: waar we steeds meer uit handen geven aan computers. Het begon onschuldig met een slecht nagemaakt filmpje met het hoofd van Trump, maar het internet ontwikkelt zich sneller dan je denkt.

Inmiddels kan kunstmatige intelligentie (AI) niet van echt te onderscheiden mensenhoofden namaken met stem. Dat kan gevaarlijk zijn. Met een nagemaakt filmpje kan een invloedrijk persoon provocerende teksten uitslaan, wat veel mensen kunnen geloven.

Maar er is nog iets aan de hand: AI kan inmiddels een hele alternatieve wereld namaken; niet alleen mensen, maar ook kunst. Het maakt binnen 3 seconden een heel nieuw schilderij voor je; het heeft alleen steekwoorden nodig. Je zou zo kunnen zeggen dat kunstenaars overbodig zijn geworden.

Ik vind dat zonde, want in schilderijen als Muchs De Schreeuw hebben kunstenaars tijd gestopt, over de kleinste details is nagedacht en ze zijn met passie geschilderd. Ik vind dat dat is wat kunst haar waarde geeft. Aan de andere kant is kunst multi-interpreteerbaar; als jij vindt dat iets mooi is, kan je het kunst noemen en vinden.

AI heeft natuurlijk ook voordelen: het kan gevaarlijke beroepen zoals de EOD overnemen, nano-operaties uitvoeren, waardoor die operaties met minder risico worden uitgevoerd. Ik denk dat het goed is om AI zich te laten vermengen in de samenleving, maar niet de waarde van echte menselijke dingen te vergeten.”

„De afgelopen weken is er een nieuwe rage op het internet: de chatbot ‘Chat GPT’. Deze schrijft een tekst als je daartoe de opdracht geeft. Hij weet bijna alles wat er op het internet te vinden is, behalve dingen die na 2021 gebeurd zijn.

Is dit de toekomst? Zetten leerlingen die een essay moeten schrijven in de toekomst gewoon een AI aan het werk?

Hoewel dit vooral voor de leerlingen in kwestie een utopie zal lijken is het niet alleen maar positief. Het is natuurlijk een fijne gedachte om alle geestdodende taken door robots te laten doen, maar dit is niet de perfecte wereld die veel mensen zich zullen voorstellen.

Het mag nu misschien nog klinken als een dystopie, maar wat als het straks wél lukt om een AI te ontwikkelen met een eigen bewustzijn? Vindt deze het dan wel goed om als slaaf voor de mensen te werken?

Als we robots alle inspanningen voor ons laten doen zal ook het overgewicht in ons land aan terrein winnen, en zullen mensen zich gaan vervelen. Aan de andere kant zal er in bijvoorbeeld de zorg geen menselijke fout meer worden gemaakt. Een operatie door een robot is veel veiliger dan een operatie door een menselijke chirurg.

Dankzij deze balans denk ik dat wij als mensheid grondig zouden moeten heroverwegen wat we willen bereiken met AI.”