Je herkent iets, zoekt én vindt bevestiging bij je algoritme. Foto: Shutterstock
Heel verleidelijk, zelfdiagnose via TikTok. Dat gaat nou eenmaal véél sneller gaat dan de ellenlange wachtlijsten in de GGZ. Maar wat zijn de risico’s?
Ben jij altijd je spullen kwijt? Kom je overal te laat? Laat je je door alles afleiden? Stel jij jouw taken eindeloos uit? En doe jij eerst voordat je denkt? Welkom bij de club. Jij hebt óók ADHD!
Senna Brammer
Waar hebben we het nú weer over? Journalist Senna Brammer (27) is chronisch online en houdt je bij in de eindeloze stroom trends. Vandaag: zelfdiagnose.
Niet echt natuurlijk. Of misschien wel. Sowieso wel als je lang genoeg blijft kijken naar ’Vijf tekenen dat je ADHD hebt’-video’s op TikTok. Zodra je in het ADHD-algoritme zit, is de stap naar zelfdiagnose snel gezet.
„TikTokkers noemen in hun video’s vaak generieke ADHD-kenmerken, dat zijn makkelijke views en likes”, zegt kinderpsycholoog Malou Franke (30). „Kijk je net iets langer naar zo’n filmpje, geeft het algoritme je er meer van. Logisch dat je je daarin herkent: iedereen raakt wel eens spullen kwijt of komt te laat. Als je algoritme je vermoeden dagelijks bekrachtigt, ga je vanzelf geloven dat je écht ADHD hebt.”
Van alles gecheckt en uitgesloten
Maar ADHD is veel meer dan de losse trekken die je online tegenkomt. „Professionals zijn getraind uit te zoeken wat er echt speelt. Daarbij wordt er van alles gecheckt en uitgesloten.”
Zelfdiagnose is verleidelijk, helemaal omdat het véél sneller gaat dan de ellenlange GGZ-wachtlijsten. Je herkent iets, zoekt én vindt bevestiging bij je algoritme. Je vergeet de nuances en check: je hebt jezelf een label aangemeten.
Een onverwerkt trauma
Daar kleven risico’s aan. „Een concentratieprobleem kan ook onverwerkt trauma zijn. Dan heb je een heel andere behandeling nodig. Of als je je zelfdiagnose gebruikt als excuus. ’Ik kan dat niet want ik heb ADHD’. Dat is schadelijk voor mensen die echt ADHD hebben. Zij worden sneller als aanstellers gezien, terwijl ze hard werken om met ADHD te leven.”
Zelf op onderzoek uitgaan kan geen kwaad, zegt Malou. „Het vergroot de kans dat je sneller de juiste hulp krijgt.” Maar je kan je beter niet laten vastpinnen door de diagnostiek die je, samen met miljoenen anderen, meekrijgt in de spreekkamer van psycholoog TikTok. „Ga naar een professional als je hulp nodig hebt. Een classificatie is uiteindelijk ook maar een classificatie. De vraag blijft: waar ben je écht mee geholpen?”
