De sleutelmomenten van schrijfster Loes den Hollander: 'Het was alsof er een drumband in mijn hoofd stond te trommelen'

Aan tafel bij Loes den Hollander thuis in Wieringerwaard. Ze vertelt dat de eetkamer waar we zitten vroeger de boekenwinkel van het dorp was. Dan kan het toch geen toeval zijn dat er nu een schrijfster woont van wie een miljoen boeken zijn verkocht? ,,Ik las alles wat los en vast zat, als kind kon ik ook niet wachten om te leren schrijven’’, vertelt ze in Sleutelmomenten.

,,Ik heb een oudere broer en zus, zes jaar na mij kwam nog een broertje. Mijn moeder hield van lezen. Thuis hadden we de boeken over Bartje en Doctor Vlimmen en nog veel meer. Ik las alles wat los en vast zat, want ik was heel leergierig. Als kind kon ik ook niet wachten om te leren schrijven. Zodra ik dat kon, maakte ik verhaaltjes en gedichtjes. Mijn moeder was zó trots dat ze mijn gedicht ‘Wolkje’ naar de VARA-gids stuurde. Het werd meteen geplaatst en het kwam op de radio. Voor mij was het een bevestiging dat ik iets kon dat andere kinderen niet konden, maar ik vond het ook een beetje eng, want ik was bang dat anderen te veel van me gingen verwachten.’’

,,Toch bleef ik schrijven. Als tiener was ik al vaste medewerker van ‘Connie’, een tijdschrift voor mulo-scholieren. In die verhaaltjes kon ik alles kwijt wat in me omging.’’

,,Vroeger wilde ik juf worden. Daarom zou ik na de mulo naar de kweekschool gaan. Alles werd anders toen ik in de examenklas zat. Op een dag kwam mijn zus zwanger thuis. Ze was niet getrouwd, dus dat was een hele rel. Een schande, in die tijd. Het gevolg was dat wij niks meer mochten. Opeens werd ik bewaakt alsof ik de kroonjuwelen bij me had. Ik mocht geen stap meer zetten zonder dat mijn moeder wist waar ik was. Dat ging mij zo benauwen dat ik zo snel mogelijk het huis uit wilde. Toen liet ik de kweekschool lopen en heb ik een baantje gezocht.’’

,,Ik werkte als telefoniste bij de PTT, zat aan de telefoon bij een taxicentrale en was lokettiste bij de Spoorwegen. Toen ik twintig was, trouwde ik. Mijn man kreeg een baan bij de politie in Amsterdam. Dat leverde ons een urgentiebewijs op, toen we daar een huis zochten.’’

,,Mijn werk was leuk en ik had een goed salaris. Duizend gulden per maand was toen heel wat. Toch gaf het me niet genoeg voldoening. Ik wilde weer wat leren. Daarom reageerde ik op een advertentie van een verpleeghuis waarin stond dat ze ziekenverzorgers zochten. Ik was 23. Eigenlijk te oud om in de zorg te beginnen. Mijn man vond het niks: oude mensen met al hun mankementen, leek hem vreselijk. Ik ging er ook nog eens 400 gulden per maand op achteruit. Eerlijk gezegd wist ik amper dat er demente bejaarden bestonden, maar zodra ik de afdeling op liep, voelde ik dat ik daar op mijn plek was. De bewoners klampten zich meteen aan me vast. Toen wist ik: hier kan ik iets voor anderen betekenen. En de anderen voor mij.’’

Haar huwelijk hield geen stand: ,,Na tien jaar gingen we uit elkaar. Het voelde als falen, dat het me niet was gelukt om onze relatie in stand te houden. Achteraf gezien, was het gedoemd te mislukken. We waren allebei getrouwd om snel het huis uit te kunnen.’’

,,Niemand wist dat hij drugs gebruikte. Alleen ik. Die dag hadden we om zeven uur ’s avonds nog met elkaar gebeld. Hij was toen al een jaar van de drugs af en het leek beter te gaan. In dat telefoongesprek zei hij dat hij weer behoefte had aan heroïne, maar dat hij de verleiding weerstond. Ik geloofde dat.’’

,,Anderhalve dag later hoorde ik dat hij was overleden. Kort na ons telefoontje heeft hij tóch een shot genomen. Hard gezegd is hij toen dood aan een naald blijven hangen. Hij is 27 jaar geworden. Dat weekend zijn in Nijmegen vijf jongens aan versneden heroïne overleden.’’

,,Nog nooit was verdriet zo dicht bij me gekomen, maar het duurde lang voor de rouw tot me doordrong. Ik deed toen mijn HBO-opleiding voor psychiatrisch verpleegkundige en zat vlak voor mijn examen. Dat wilde ik per se halen. Daarom ging ik in de overlevingsstand en drukte ik mijn verdriet weg.’’

,,Negen jaar later greep de rouw me bij de kladden. Tijdens een vakantie kwam alles opeens naar boven. Ik ben meteen naar huis gegaan en heb hulp gezocht. Dankzij therapie kwam ik er bovenop. Daar heb ik later veel aan gehad toen later mijn moeder overleed.’’

,,Vanwege mijn werk als hoofd van de verplegingsdienst in een verpleeghuis, verhuisde ik naar Haarlem. Na mijn scheiding was ik tien jaar alleen. Af en toe had ik een vrijer, maar dat waren altijd onmogelijke mannen. Achteraf denk ik dat ik onbewust zulke types koos, omdat ik bang was mijn vrijheid kwijt te raken. Uiteindelijk zette ik de knop om. Via een contactadvertentie leerde ik Harry kennen. Hij schreef een brief op ruitjespapier. Later belden we. De volgende dag stond hij voor de deur. Hij mocht binnenkomen, want ik wist meteen dat hij bij me hoorde. We zijn samen naar het strand gegaan en hebben met zijn tweetjes gegeten.’’

,, Op zoek naar een betaalbaar, vrijstaand huis in een rustige omgeving, kwamen we in Wieringerwaard terecht. Hij hield van muziek, hij vertaalde computerboeken en had zijn eigen filmbedrijf. Hij moedigde me aan om te schrijven en droeg me op handen. Ruim twee jaar geleden overleed hij. Eerst kreeg hij een hersenbloeding, waarna ik lang zijn mantelzorger ben geweest. Later kwam daar een hartaanval overheen. Ze wilden hem nog opereren, maar hij vond het genoeg. Hij was op. Onze verwantschap was zó sterk, dat ik veel mooie herinneringen aan hem heb. Inmiddels sta ik open voor een nieuwe relatie, maar ik denk dat ik nooit meer een man vind die zo veel van me houdt als Harry deed.’’

,,Het was alsof er een drumband in mijn hoofd stond te trommelen. Later bleek dat het een bloeding van een aneurysma was, midden in mijn hoofd. In het AMC hebben ze me geopereerd. Het was een wondertje dat ik er weer bovenop kwam, maar van die eerste maand weet ik helemaal niets meer.’’

,,Tot mijn grote geluk kreeg ik na mijn herstel ook weer ideeën om te schrijven. Daar ben ik dolblij mee, want mijn werk biedt me een dagritme en zingeving. De tijd dat ik twee boeken per jaar schreef is voorbij, eentje is mooi genoeg.’’