'Ernstig overgewicht wordt nog te vaak gezien als een individuele verantwoordelijkheid, terwijl de oorzaken grotendeels in onze omgeving en beleid liggen', zo schrijven de economen in hun manifest. Foto: Getty Images
De impact van obesitas is niet alleen groot voor mensen die hiermee worstelen, ook de financiële gevolgen voor de maatschappij zijn groot. Acht gezondheidseconomen pleiten daarom voor een ’Nationale Obesitas Strategie’ die bestaat uit maatregelen om obesitas bij grote groepen Nederlanders te voorkomen én hulp en behandeling voor mensen die al kampen met zwaar overgewicht.
,,Ernstig overgewicht wordt nog te vaak gezien als een individuele verantwoordelijkheid, terwijl de oorzaken grotendeels in onze omgeving en beleid liggen”, zo schrijven de economen in hun manifest.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de financiële impact van overgewicht aanzienlijk is en via diverse factoren tot kosten leidt. Zo werd in 2012 al vastgesteld dat 2,2 procent van de totale zorgkosten in Nederland te herleiden was naar aandoeningen veroorzaakt door overgewicht en dat zal sindsdien alleen maar verder zijn toegenomen. De levenslange zorgkosten van iemand met obesitas, gerekend vanaf het veertigste levensjaar, kunnen oplopen tot wel 350.000 euro.
Maar de maatschappelijke kosten gaan verder dan de zorg alleen, daarop wijzen de economen, waaronder Wim Groot van Universiteit Maastricht, Bram Wouterse van Radboud UMC, Maarten Postma van UMC Groningen en Karin Freijer van Partnerschap Overgewicht Nederland.
Gemiddeld 11.500 euro per jaar
Een persoon met overgewicht kost de samenleving gemiddeld 11.500 euro per jaar. In totaal komt dit neer op een landelijke jaarlijkse kostenpost van wel 79 miljard euro. Zorgkosten maken hier slechts een kwart van uit. De grootste kostenpost, bijna 40 procent van het totaal, bestaat uit productiviteitsverlies, zo schrijven de economen in hun manifest. ,,Mensen met overgewicht zijn vaker ziek en functioneren minder goed op de werkvloer.”
Ook op de lange termijn zal overgewicht een macro-economische impact hebben, verwachten ze. ,,Het bruto binnenlands product (BBP) zal naar verwachting tussen 2020 en 2050 dalen met meer dan 2,5 procent ten gevolge van overgewicht.”
En een groot deel van deze kosten zouden voorkomen kunnen worden. Zo kunnen de geraamde jaarlijkse kosten van 79 miljard euro door een daling in overgewicht leiden tot een kostenombuiging van minimaal 1 miljard, aldus de economen.
Oplossing is tweeledig
De oplossing is tweeledig, stellen zij. Enerzijds moeten er maatregelen getroffen worden om overgewicht te voorkomen. Denk aan: geen btw op schijf van vijf-producten, beperking van het aantal fastfoodlocaties in gemeenten, belasting op ultrabewerkt voedsel, suikertaks, gratis water in restaurants.
Anderzijds moeten individuen die nu al kampen met obesitas op tijd behandeld worden.,,Nu wachten we eerst tot de bekendere chronische aandoeningen ontstaan om deze vervolgens met veel druk op en kosten voor de zorg te gaan behandelen.”
De economen benadrukken dat actie nú nodig is. ,,We moeten erger voorkomen en de neerwaartse spiraal voor Nederland BV doorbreken. Hoe eerder we beginnen, hoe sneller we ook de baten van minder overgewicht kunnen gebruiken om te investeren in nog meer gezondheid.”
