De Waddenvereniging dringt bij het Rijk aan op stopzetten van gas- en zoutwinning onder de Waddenzee. Nieuw onderzoek toont volgens de vereniging aan dat delfstofwinning natuurschade veroorzaakt en dat het ‘hand-aan-de-kraan-principe’ niet werkt.
Dat schrijft de Waddenvereniging aan de verantwoordelijke demissionaire kabinetsleden Hans Vijlbrief (staatssecretaris voor Mijnbouw) en Christianne van der Wal (minister voor Natuur en Stikstof).
Volgens de Waddenvereniging handelt de rijksoverheid in strijd met Europese regelgeving, nu recent door onderzoekers van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) is vastgesteld dat de zeebodem verandert in gaswinningskommen. Met schade voor organismen tot gevolg. ‘Deze veranderingen zijn op geen enkele manier eerder aangetoond’, schrijft de Waddenvereniging.
Gas- en zoutwinning onder de Waddenzee zijn toegestaan zolang dit geen schade aanbrengt aan de natuur, oftewel met de hand aan de kraan. De delfstofwinners (de NAM en Frisia Zout) zien daar onder toeziend oog van rijksinstanties zelf op toe. Het lijkt er volgens de Waddenvereniging op dat zij vooral bodemdaling als schade zien en dat de schade aan de zeebodem ‘tot nu toe een dode hoek is gebleken bij zowel mijnbouwbedrijven als bevoegd gezag’.
Nu schade door delfstofwinning is vastgesteld, is ‘het failliet van het ‘hand-aan-de-kraan-principe’ onomstotelijk vast komen te staan, stelt de Waddenvereniging.
Geen nieuwe gaswinning
Ook van voorgenomen nieuwe gaswinning vanaf Ternaard kan geen sprake zijn, vindt de Waddenvereniging. Het kabinet liet kortgeleden in antwoord op Kamervragen van D66 nogmaals weten dat een nieuwe vergunning wordt verleend op basis van het ‘hand-aan-de-kraan-principe’.
Dit kan passen binnen het goed beschermen van de kernwaarden van het Werelderfgoedgebied, stellen staatssecretaris Vijlbrief en minister Van der Wal. Unesco maakt zich daar zorgen over, bleek op de jaarlijkse vergadering in september. Voor 1 februari krijgt de werelderfgoedorganisatie een antwoord, melden de kabinetsleden.
De NAM vindt het te lang duren voor het kabinet besluit over gaswinning vanaf Ternaard en is begin oktober een procedure gestart bij de Raad van State tegen het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Die procedure loopt nog, laat de Raad van State weten. Vijlbrief en Van der Wal betreuren het dat de NAM deze stap heeft genomen, antwoorden ze aan de Tweede Kamerleden van D66. ‘Wij delen de mening dat deze stap getuigt van een gebrek aan omgevingssensitiviteit bij de NAM en zorgvuldig omgaan met lokaal draagvlak’.
Vijlbrief en Van der Wal berichten verder nog dat volgens de meest recente voornemens er vanuit wordt gegaan dat delfstoffenwinning vanwege de versnelde zeespiegelstijging in de Waddenzee rond 2035 moet stoppen. Dat geldt nu ook voor een eventuele laatste nieuwe vergunning, vanaf Ternaard. Tot voor kort werd naar nog uitgegaan van gaswinning tot uiterlijk eind 2037.
De Waddenvereniging stelt verder onder meer nog dat het Rijk niet bang hoeft te zijn voor een schadeclaim bij het stopzetten van gas- en zoutwinning of het niet vergunnen van gaswinning bij Ternaard. ‘Dat is wensdenken’, schrijft de Waddenvereniging, met een verwijzing naar een eerder oordeel van de landsadvocaat. ‘Naar ons inzicht ontbreekt elke juridische basis’.
