De bestuurlijke daadkracht in het Waddengebied is sinds drie jaar in potentie verbeterd, maar ambitie en urgentie ontbreken bij de betrokken instanties. ,,Zo komen we er niet”, waarschuwt scheidend spin in het Waddenweb Ruud de Jong.
De samenwerking moet beter, anders kachelen de natuur en leefbaarheid in de Waddenregio verder achteruit. Dat stelt directeur-secretaris Ruud de Jong (66) van het Omgevingsberaad Waddengebied aan de vooravond van zijn pensioen vast in een stevig onderbouwd essay.
Dat omgevingsberaad is in 2020 in opdracht van twee ministeries opgezet door Arno Brok (ook Commissaris van de koning van de provincie Fryslân), die voorzitter van het beraad is. Belanghebbenden in het Waddengebied (toerisme, natuur, visserij, landbouw, wetenschap en de havens) geven hierin zwaarwegende adviezen, waarover de verantwoordelijke overheden in het gebied (3 ministeries, 3 provincies, 4 waterschappen, 5 eilandgemeenten en 13 kustgemeenten) daadwerkelijk besluiten kunnen nemen.
Het omgevingsberaad moest na vijftig jaar een eind maken aan de beruchte Waddenspaghetti aan verantwoordelijken, die verlammend werkte voor besluitvorming. ,,Het was volstrekt onduidelijk wie nou waar precies wanneer over besluit. En of het advies een besluit of een idee was, het was heel verwarrend. Er werd over van alles gesproken, maar wat ermee gedaan moest worden, bleef zweven.”
Slagkracht wordt onvoldoende benut
Die slagkracht is sinds drie jaar in potentie aanwezig, maar wordt onvoldoende benut, signaleert De Jong. Bij het schrijven van zijn analyse is het kwartje gevallen: het Waddengebied is voor de betrokken instanties maar ‘één van de vele onderwerpen’. ,,De Wadden zitten niet in de hardcore van elke organisatie. Noord-Holland heeft bijvoorbeeld Texel, Den Helder en Den Oever. Dat is van een hele andere orde dan de metropool Amsterdam, waar een heel ander type vraagstukken leeft. De Wadden hangen erbij. Een man of vijf, zes houdt zich ermee bezig. Dat zie je ook zo bij de ministeries.”
Wat instanties tegenhoudt, is dat de zorg voor hun eigen organisatie steeds boven de zorg voor het Waddengebied gaat, ziet De Jong. ,,Partijen moeten een keer over hun schaduw stappen.” De inwoner van Leeuwarden roept op tot betere samenwerking en vindt dat minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) zijn regietaak beter moet oppakken. Dat het kan, bewijst volgens hem het Eems-Dollardprogramma. ,,Delfzijl en omgeving bloeien helemaal op. De samenwerking daar is een les voor de rest van het Waddengebied.”
