Het Harmoniegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen, gelegen tussen De Laan en Oude Kijk in 't Jatstraat. Corné Sparidaens
De letterenfaculteit van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) staat op gespannen voet met studenten, die onderling docenten uitschelden en plannen maken om bezittingen te vernielen. „Ik weet me eigenlijk geen raad”, stelt decaan Anthonya Visser.
Dat blijkt uit interne communicatie van universiteitspersoneel die deze krant heeft ingezien. Aanleiding is een recent voorval waarbij studenten in een chatgroep losgingen over een docente nadat ze een slecht cijfer hadden gekregen. „Er kwamen honderden berichten langs met kwalificaties als bitch en hoer”, aldus Visser. Daarnaast brainstormden de studenten over een plan om bezittingen van de docent te vernielen.
„Wij vinden dit gedrag onacceptabel”, vertelt Margreet Hoek. Zij was in het afgelopen schooljaar voorzitter van de Student Organisatie Groningen, een instantie die opkomt voor de belangen van studenten aan de RUG. „Of het nou een docent of je medestudent is: je maakt iemand niet uit voor een hoer. En het lijkt me al helemaal geen goed idee om mensen te bestelen of dingen te vernielen.”
„Eerlijk gezegd vind ik dit een gevoel van ‘entitlement’. Dat je denkt een acht te verdienen, alleen maar omdat je bestaat. Dat is natuurlijk onzin, als je een onvoldoende krijgt ben je daar zelf verantwoordelijk voor.”
‘Niet een enkel incident’
Volgens een woordvoerder van de universiteit wordt het voorval „besproken aan gesprekstafels rond het thema sociale veiligheid”. Daarnaast voert de universiteit gesprekken met meerdere studieverenigingen. Omdat de docent geen formele melding heeft gedaan, worden er op dit moment nog geen verdere stappen gezet.
„We hebben reden om aan te nemen dat dit soort uitlatingen geen incident zijn”, stelt Visser. Recent moest ook de commentaarfunctie bij online evaluaties bij studenten worden uitgeschakeld, omdat vrouwelijke docenten via deze route veel ‘haat en narigheid’ toegestuurd kregen.
„Het is toeval dat we van deze appberichten iets weten. Docenten en bestuurders hebben bijna nooit toegang tot uitwisselingen van studenten onderling.” Het vermoeden bestaat dat docenten veel vaker op deze wijze door studenten worden uitgescholden.
‘De sfeer is niet oke’
„Ik studeer zelf ook bij Letteren”, vertelt Hoek. „En er is daar een soort sfeer, het is niet oké. Ik zal geen namen noemen, maar een vrouwelijke decaan wordt vaak uitgemaakt voor een heks of ‘koud’. Het lijkt op de landelijke politiek, waar vrouwen vaak snel als ‘koud’ of ‘onmenselijk’ worden bestempeld.”
„Bij ons in de groepsgesprekken wordt af en toe ook wel eens gezeurd. Bijvoorbeeld als het nakijken lang duurde of iedereen een slecht cijfer kreeg. Maar het is dan echt nooit van dit niveau.”
Bij sociale veiligheid binnen het onderwijs gaat het vaak over de machtsrelatie van een docent tegenover een student. Hier komt een tegengestelde situatie aan het licht, waarbij docenten onder druk staan door intimiderende leerlingen.
Steeds weer meldingen over intimidatie
De benoemde voorvallen waren bij de Faculteit Letteren, maar universiteitsbreed zijn er ook zorgen over sociale veiligheid. Van de 44 meldingen die de ombudspersoon afgelopen jaar ontving, gingen er 18 over ‘ongewenst gedrag’. Ook in 2022 en 2023 ging een groot deel van de meldingen over (seksuele) intimidatie. Wat er exact plaatsvond, vertelt de ombudspersoon nooit. Dit om de anonimiteit van melders te borgen.
Eerder sprak de ombudspersoon al over een ‘zorgwekkende, structurele ontwikkeling’, gezien het aantal meldingen. „Ook in 2024 zet dit patroon zich voort”, aldus een recent rapport over het afgelopen jaar.
„Melders rapporteren gedrag dat als intimiderend, controlerend of psychologisch belastend werd ervaren, vaak in situaties met een duidelijke gezagsverhouding”, leest het verslag. „Net als in eerdere jaren betreft dit meldingen van zowel medewerkers als promovendi, waarbij sprake is van langdurige spanningen of herhaalde ervaringen.”
Decaan ten einde raad
In een verklaring stelt de universiteit dat ‘sociale veiligheid breed de aandacht heeft’. Intern zei Visser zich ‘geen raad te weten’ na het voorval met de uitgescholden docent.
De decaan vergelijkt de sfeer tussen studenten en docenten met de verharde toon op sociale media wereldwijd. „Ik begrijp niet waarom mensen op deze manier over anderen schrijven. En dat ook nog eens zonder dat ze eerst met de betreffende persoon een fatsoenlijk gesprek gevoerd hebben. Je kunt ook respectvol van mening verschillen.”
