Zo proberen straatcoaches Jasmin en Vincent de jaarwisseling in Groningen rustig te laten verlopen

Het is 22.30 uur op oudjaarsavond. Aan de Mast in stadswijk Lewenborg rommelt het een beetje. Een boze buurman heeft zijn tuinslang tevoorschijn gehaald en staat eigenhandig een brand op straat te blussen. Hij is bang dat het vuur, dat anderen hebben gemaakt, voor schade zorgt aan zijn woning enkele meters verderop. „Ik heb zonnepanelen op het dak”, zegt hij. Anderen proberen hem te kalmeren.

In het vuur liggen delen van meubels, een winkelkarretje en hout. Een deel van een zonnebank ligt ernaast, klaar om op het vuur gegooid te worden. Terwijl de man met zijn sproeier de schade probeert te beperken, gooit een andere buurman een paar extra dozen op het vuur. Een derde man, met een flesje bier in de hand, bemoeit zich ermee en de laatste twee staan bijna neus tegen neus tegenover elkaar. Het loopt gelukkig met een sisser af.

Vincent Galliard (37) van WIJ Groningen praat intussen met de bezorgde buurman. Hij probeert de boel te sussen, maar weet ook: deze brand moet snel uit en de boel moet opgeruimd worden. Hij belt zijn collega’s, die de politie, brandweer en gemeente langs sturen om de boel op te ruimen.

Met meer dan vijftig welzijnswerkers was WIJ Groningen oudjaarsnacht in touw. Straatcoaches Vincent Galliard uit Groningen en zijn collega Jasmin Andric (44) uit Hoogkerk zijn verantwoordelijk voor het oosten van de gemeente. Alles van Ten Boer en Meerstad tot Engelbert en stadswijken Lewenborg en Beijum is hun werkgebied. Bewapend met niets meer dan hun stem: door met mensen praten, willen ze gedoe voorkomen.

Het was niet de eerste keer dat het WIJ-team aan de Mast in Lewenborg stond. Even na negenen gingen Andric en Galliard al het gesprek aan met de stichters van het brandje. Toen nog relatief klein, maar wel midden op de weg. En dat was precies het probleem: hoewel brandjes met oud en nieuw worden gedoogd, geldt dat niet wanneer ze op het asfalt gesticht worden. De schade die zo’n brand aanricht is dan te groot.

De afspraak was dat de brand niet groter zou worden, daar hebben de buurtbewoners zich niet aan gehouden. „Ach, een beetje takken opruimen kan toch geen kwaad?”, nuanceert een bewoner. „Dat scheelt de gemeente weer en ons waarschijnlijk belasting”, grapt hij. Galliard reageert: „Tenzij het asfalt gerepareerd moet worden. Dat is een duur grapje.”

Andric en Galliard rijden hun ronde door de verschillende dorpen en wijken. Op hun ‘risicolijst’ staan schoolpleinen, winkelcentra en bekende hangplekken. De voorbereiding voor de jaarwisseling begon al in september. De meeste hangjeugd kennen ze. „We peilen wat hun plannen zijn en maken soms ook afspraken”, legt Andric uit. „Een vuurtje? Prima, maar dan wel op de klinkers. In groepen kijken we naar wie de leiders zijn en wie meelopers.”

De straatcoaches zijn nadrukkelijk geen handhavers. Ze werken puur preventief en hebben vaak al een band met de mensen uit de wijk. Een groepje jonge tieners luistert meteen naar het advies van Andric en Galliard en steekt hun vuurpijlen af in een veld in plaats van onder een boom. „In het begin dacht ik dat ik iedereen kon veranderen”, zegt Andric met een grijns. „Daar ben ik na een half jaar al op teruggekomen. Als ik uit een groep van tien uiteindelijk twee jongeren het goede pad op krijg, dan heb ik het goed gedaan.”

Tijdens de oudjaarsnacht is in Meerstad, Beijum en Lewenborg amper jeugd op straat. „Een jaar of zeven geleden, hadden we al meer dan vijftig jongeren gesproken”, zegt Galliard. „Nu is het hartstikke rustig.” Dat is vooral sinds de coronapandemie het geval, constateren de twee. Een verklaring hebben ze niet. „Ze zullen wel binnen zitten”, zegt Galliard.

Ze rijden intussen van brandje naar brandje. Langs de Emingaheerd in Beijum is er een, maar de veroorzakers beloven dat ze het voorlopig even laten zoals het is. Heel veel geloof lijken de twee straatcoaches er niet in te hebben. „Ze drinken whiskey en zitten aan de drugs”, verzucht Galliard.

Het werk is niet altijd even makkelijk. Galliard is door de jaren heen meermaals met de dood bedreigd, geeft hij aan. „De laatste keer was een week of drie geleden. Toen mocht ik een paar dagen niet op kantoor komen.” Hij raakt eraan gewend, zegt hij. „Jongeren helpen, betekent niet altijd doen wat ze leuk vinden.”

De jaarwisseling verloopt niet overal in de stad even rustig. In Hoogkerk is de politie bekogeld met zwaar vuurwerk en in Vinkhuizen zorgde een explosie voor gewonden. Maar in het oosten van de gemeente hebben Jasmin Andric en Vincent Galliard een relatief rustige nacht. In Beijum brandt een aantal auto’s uit. Iedere is er één te veel, weten ze, maar grote incidenten met gewonden zijn deze oudjaarsavond aan het oosten van de stad en gemeente voorbij gegaan. Op naar volgend jaar.