Economische Agenda voor Groningen en Noord-Drenthe valt goed. Maar bij jongeren zit ook zorg: ‘Dit gaat over ónze toekomst’

„Het kernwoord van vandaag is voor mij: samenwerking. Al die talloze partijen die input hebben geleverd voor deze agenda, zijn niet blijven steken in hun eigen plannen en ambities, maar zien het belang om hier samen de schouders onder te zetten. Die integraliteit moeten we de komende jaren verder uitbouwen. Niet blijven hangen in losse projectjes, maar bouwen aan netwerken die goed zijn voor de regio. Goed vind ik ook dat Klompien geen dichtgetimmerd plan op tafel legt, maar een levend programma met alle ruimte om in te blijven spelen op de actualiteit en de snelle sociaal-economische ontwikkelingen. Ik ben hier heel blij mee en trots op.”

„Het is belangrijk dat Klompien vandaag bij zijn presentatie meteen een paar ‘pas-opjes’ tot ons richt. Namelijk: ‘versplinter’ dit geld niet over allerlei losse initiatieven en laat het niet ‘verdampen’ door torenhoge organisatiekosten. Het komt nu aan op de vraag hoe we die bijna 3,5 miljard gaan beheren en beheersen. Dit is zó’n bak geld, daarmee kunnen we echt het verschil maken. Mits we het goed doen. Voor onze havens springen vooral de duurzame energieambities er uit. Daar begint de toekomst van al onze ondernemingen mee. De nadruk die de agenda daarop legt, is belangrijke steun voor de rol die we daarin willen spelen met de Eemshaven.”

„Met speerpunten als de maritieme industrie, landbouw en de energiesector sluit deze agenda naadloos aan de economische visie van de provincie. Dat is een mooie basis om onze regio gezamenlijk verder te brengen. Sterk vind ik ook de aandacht voor het regionale zelfbewustzijn. We mogen best meer opscheppen over wat wij hier hebben en doen. Bijvoorbeeld onze universiteit en hogescholen. Zie de afgestudeerden die uitzwermen over de wereld niet als ‘braindrain’ maar als ‘export of knowledge’. Wees trots. Vandaag is een mooie start om door te pakken.”

,,Hier gaat zo veel moois gebeuren. Met deze miljoenen kunnen er nieuwe campussen komen en kunnen herenboerderijen en ander waardevol erfgoed worden hersteld. Uit deze economische agenda spreekt hoop richting de toekomst. Om te zorgen voor eerherstel en de economie in de regio te versterken, is volle inzet van harten, hoofden en handen nodig. Het talent dat hier aanwezig is, verdient het om zich volledig te ontwikkelen. Als cultuur- en onderwijsminister vind ik het van het grootste belang dat cultureel erfgoed een belangrijke plek heeft in deze economische agenda en dat mensen hier met voldoening kunnen wonen en werken, zodat de welvaart echt verbetert.’’

,,De nadruk op de triple helix, de samenwerking van overheid, ondernemers en onderwijs, is goed. De aanpak van de zuidelijke ringweg in Groningen heeft bewezen dat het werkt. Daar zijn overheden en werkgevers samen om tafel gaan zitten om een totaal verkeersinfarct te voorkomen. Zeker, er zijn files geweest maar het is niet uitgedraaid op de ramp die het had kunnen worden. De samenwerking was daarvoor cruciaal. Dat kan bij de Economische Agenda ook. Ik denk dat het heel belangrijk is, Jakob begrijpt dat gelukkig goed. Zorg dat je iedereen vanaf het begin bij deze plannen betrekt. Dat maakt de uitvoering veel makkelijker. Daar ligt nu de uitdaging.’’

,,De kwartiermaker spreekt mooie woorden over jongeren, net als eerder zijn collega Henk Nijboer van de Sociale Agenda. Maar daarmee zijn we er nog lang niet. Dat is wel een vraag waar wij mee zitten. Klompien zet jaarlijks 1 miljoen opzij die ‘de jongeren’ zelf zouden kunnen besteden, 1 procent van zijn totale budget. Maar dat is geen participatie: wij willen kunnen meepraten over de volle 100 procent. Dit mag niet weer een bestuurdersfeestje worden. Over dertig jaar zijn de meeste mensen die hier vandaag rondlopen met pensioen en zijn wíj de samenleving. Het gaat over ónze toekomst dus moeten we ook nu, vooraf, meepraten. Blijft het bij die ene procent, of begint vandaag écht de revolutie, zoals commissaris van de Koning René Paas zei? En dan ook voor ons?”

Erwin Nijsse, topambtenaar ministerie Economische Zaken

,,Het maakt me trots hoe dit tot stand is gekomen. (Nijsses EZK-directoraat Bedrijfsleven en Innovatie schreef actief mee aan Klompiens agenda, red.) Ik vind dit een fantastische kans. Als je met deze pot geld slimme investeringen doet, kun je van die 3 miljard zomaar 5 tot 10 miljard aan opbrengsten maken. Om te zorgen voor brede welvaart is nodig om goed samen te werken en goed op te leiden. Als we investeren in bedrijvigheid en in digitale weerbaarheid, dat is een mooie kans. Het is heel belangrijk om daarin te investeren met het geld uit de economische agenda.’’

,,Ik heb hele mooie dingen gehoord. Dat er extra investeringen komen in energie is goed, want ook als vliegvaart willen we verduurzamen. Maar ook de insteek om campussen te bouwen en mensen hier te houden. Nu zie je vaak dat jongeren naar het Westen trekken, ook als ze hier zijn opgeleid. In ons vakgebied is er een tekort aan vliegtuigmonteurs. We moeten zorgen dat je zulke mensen hier opleidt en daarna ook hier houdt om hier te blijven werken. Ik wil dat er een opleiding tot vliegtuigmonteurs in de regio komt en ga daar graag over met de minister in gesprek.’’

,,Mijn eerste indruk is vergelijkbaar met de sociale agenda: fantastische ambities, maar alles valt of staat met hoe je het invult en zorgt voor samenwerking. Ik heb een voorbeeld uit mijn eigen jeugd. Ik reisde dagelijks met de trein van Appingedam naar Groningen en vond de kolencentrale in de Eemshaven altijd een stinkfabriek, tot ik eens stage liep bij Groningen Seaports. Toen pas snapte ik hoe vet zo’n grote energievoorziening is. Waarom leerde ik dat niet al op de havo? Dat er geld komt, is stap een, maar geld is het probleem niet. Waar het echt om draait is de opstelling op scholen en opleidingen. Leg beter die link met het bedrijfsleven, zorg dat mensen op jongere leeftijd al schoolreisjes maken en met een bouwhelmpje op kunnen proeven aan het echte werk. Als ik dat als veertienjarige had meegemaakt, had ik misschien al veel eerder geloofd: ik ga niet weg naar de Randstad, ik blijf lekker hier. Die beleving moet op jonge leeftijd al anders.’’

,,Ik zie zeker kansen, mits we dit goed oppakken. Het is een groot bedrag, de intenties zijn goed, maar het komt aan op de uitvoering. En daar viel mij toch iets op. Het ging over de 3 O’s: ondernemers, onderwijs en overheid. Maar de vierde O ontbreekt wederom: de omgeving. De bewoners komen nauwelijks aan bod, terwijl de ereschuld juist over hen gaat. Dat vind ik jammer, want bewoners moet je echt betrekken. Voor wie doe je het eigenlijk? Je wil het héle gebied verder helpen. Verder vind ik het heel goed dat Klompien benadrukt waar het geld níét heen gaat: niet naar wonen, wegen en gaten vullen. Daar moeten we scherp op zijn, zodat het niet alsnog gebeurt tijdens de uitvoering.’’

,,Ik vind het een goed en evenwichtig verhaal. Klompien kiest voor de juiste sectoren. BIj de vrijetijdseconomie liggen inderdaad echt kansen. Het is goed om niet alleen te praten over het opleiden van technici maar ook naar recreatieve beroepen. Het is veel te weinig bekend hoe mooi een gebied als Westerwolde is. Als dat duidelijker wordt bij meer mensen, leidt dat ook tot banen en houd je opgeleide mensen hier. Verder vind ik het goed dat Klompien aandacht heeft voor de maritieme industrie. Ik denk dat daar de toekomst ligt in deze regio, dus bouw daar op voort. Kritiek heb ik ook: het midden- en kleinbedrijf moet je wel echt helpen. Veel kleine ondernemers kunnen niet zelf werken aan ontwikkelingen zoals AI of een 3D-printer. Dat mag nog wel wat scherper: je moet niet alleen oproepen tot samenwerking maar het ook echt op gang helpen.’’