Circusgezelschap Cirqulinair maakt dinershows toegankelijk voor iedereen. ‘Wie zijn er nou eigenlijk vreemde vogels?’

Kracht, beheersing, perfectie. De trapeze vergt het uiterste van het menselijk lichaam. In de oefenzaal van Circus Santelli hangt Roos Hermanides met een hand aan de arm van Salim Yusuf, die zich ondersteboven met zijn benen aan de trapeze heeft geklemd.

Het is intensieve training. De artiesten bereiden zich voor op Cirqulinair, een dinershow in de sfeer van de jaren dertig. Vier acrobaten in topconditie die elk detail tot in den treure repeteren.

Ze lijken perfecte mensen, zoals ze soepel zichzelf en elkaar lanceren en opvangen. Het is schijn, uiteraard. Niemand is perfect. Juist in de circuswereld zijn ze zich daar zeer van bewust.

„We zijn allemaal bijzondere types met onze eigenaardigheden die hun thuis gevonden hebben in het circus”, zegt Hermanides, als ze nog uitpuffend van de repetitie samen met Jasmijn Rubingh aan tafel gaat zitten met een kop thee. „De circuswereld is inclusief.”

Je kunt acrobaat zijn of clown, messenwerper of jongleur, slangenmens of koorddanser. Voor iedereen is een plek. Hermanides: „Daarom past het zo goed om onze voorstellingen ook voor iedereen toegankelijk te maken.”

Cirqulinair begon in 2020 als een idee van Hermanides in coronatijd, toen de Groningse circusartiesten die normaal de wereld over reizen plotseling werkloos thuiszaten. Het concept, waarbij de artiesten niet alleen een show opvoeren maar ook serveren aan de tafels, sloeg aan.

Het tweede jaar begonnen ze te werken met blindentolken, in samenwerking met Arlette Hanson en haar stichting Komt het zien!. Zo konden ook mensen met een visuele beperking meegenieten. „Zelf hebben we ook een workshop gekregen om te leren hoe je blinden en slechtzienden bedient aan tafel. En we maken een voelplein, zodat zij de trapeze zelf kunnen voelen, en bijvoorbeeld aftasten hoe groot de messen zijn die we werpen.”

Het verrijkt de voorstelling, vertellen de artiesten. Het maakt de show intiemer en persoonlijker, er is meer contact. „Zo’n audiotolk is bijna een soort cabaretier”, zegt Rubingh.

Het beviel zo goed dat ze de voorstellingen voor steeds meer doelgroepen toegankelijk maken, om te beginnen voor doven en slechthoren. „Dat zijn weer een heel ander soort avonden”, zegt Rubingh. „Druk en levendig, door de gebarentaal. Iedereen kletst met elkaar, ook al zitten ze drie tafels verderop.”

Inmiddels heeft Cirqulinair ook voorstellingen voor cliënten van de voedselbank en eenzame ouderen. Met behulp van fondsen kunnen ze gratis toegang geven en de ouderen vervoeren met een oude Gado-bus uit het busmuseum. Maar een groot deel van de organisatie voor deze speciale doelgroepen komt op hun eigen schouders.

Instagram-filmpjes in gebarentaal, mini-shows in blindencafés, het werven van fondsen; Hermanides en Rubingh zijn er het hele jaar mee bezig. Vrijwillig. Alleen voor hun werk als artiest tijdens de show krijgen ze betaald.

Iedereen mag er zijn. Niemand is perfect. Die boodschap draagt Cirqulinair niet alleen uit met inclusiviteit, maar ook in de show zelf. Curieus! heet de voorstelling van 2025, in februari en maart gespeeld in Groningen en Meppel (zie cirqulinair.nl). Een show over de vraag wie er nu eigenlijk de vreemde vogels zijn: degene die zich aanpassen aan de rest of degene die zichzelf blijven?