Pokémon-kaarten zijn tonnen waard. Pascal uit Assen: ‘Ik had een kwart van mijn hypotheek kunnen afbetalen’

„Het is nog steeds pijnlijk om het er over te hebben”, verzucht Pascal Peters uit Assen ietwat lacherig. „Ik had de eerste set van 150 Pokémon-kaarten allemaal verzameld, met ook vier speelbare decks ernaast. Die heb ik allemaal verkocht om toen een nieuwe hobby te bekostigen.” Toen leek dat een goed idee, maar zo’n dertig jaar later had hij ze liever willen houden: „Had ik ze nu pas verkocht, dan had ik met dat geld een kwart van mijn hypotheek kunnen afbetalen.”

Eind jaren 90 begon de Pokémon-hype in Nederland. Trouw werd er naar Fox Kids gezapt als de tekenfilm werd uitgezonden, Game Boys werden op schoolpleinen verboden omdat kinderen alleen nog maar zaten te gamen. En dan was er het kaartspel, dat als geen ander de verzameldrift in kinderen aanwakkerde.

Met Pokémon-kaarten kun je een leuk, competitief spelletje tegen elkaar spelen. Je kocht een zogeheten ‘deck’ in de winkel en kon strijden tegen vrienden die ook zo’n deck hadden. Maar de echte lol zat hem in het verzamelen: voor een paar gulden kocht je een klein pakje folie gevuld met kaarten. Wat er in zat, wist je vooraf niet. Met wat pech kreeg je dezelfde kaarten die je al had, met wat geluk zat er die ene zeldzame draak in.

Pascal was er toen als een van de eersten bij. Hij was leraar in groep zeven en weet nog dat hij in de klas de eerste kaartensets liet zien. „Ik zei tegen ze: ‘dit wordt gigantisch groot over zes maanden’. En dat gebeurde toen ook.” Hij organiseerde Pokémon-bijeenkomsten na de les. „Leerlingen bleven hangen om de serie te kijken en het kaartspel te spelen. We kenden ook allemaal de Pokérap (een liedje dat aan het einde van iedere tv-aflevering zat, red.), het zijn mooie herinneringen.”

Inmiddels zijn Pokémon-kaarten goud waard. Even een voorbeeld: wie nu op zolder een oude kaart van het monster Charizard vindt, kan daar met gemak dik 4.000 euro voor krijgen. Oordeelt een taxateur dat de kaart in perfecte staat is, dan is deze in het beste geval dik 220.000 euro waard.

Juist de kaarten uit die eerste jaren zijn veel waard, omdat hun waarde toen nog niet bekend was. Met die kaart waar je nu een huis mee kunt kopen, werd toen achteloos omgegaan. Op scholen werd bijvoorbeeld handjeklap gespeeld, waarbij je twee kaarten hard tegen elkaar sloeg. Of er werd gekeken wie zijn of haar Pokémon-kaart het hardst tegen de muur kon slingeren. Die platen gingen verfrummeld of verscheurd bij het oud papier, waardoor slechts een kleine selectie in perfecte staat werd bewaard.

Inmiddels heeft Pascal het onderwijs verlaten om zijn passie te volgen achter de kassa bij Spellenwereld in Assen. Een winkel waar ondanks zijn liefde voor kaartspellen amper Pokémon te vinden is: „Er is haast niet aan te komen voor kleinere winkels.” Na de eerste hype eind jaren 90 waren Pokémon-kaarten een niche-hobby geworden, maar in de afgelopen jaren is de vraag explosief gegroeid.

Pascal denkt dat het komt door het succes van Pokémon Go, de smartphone-game die in 2016 megapopulair werd: „Toen was iedereen ineens weer bezig met die beestjes, en werd iedereen daardoor weer bekend met de kaarten.”

Benjamin Wit van bordspelwinkel De Purperen Draak in Groningen heeft een andere theorie: „Je merkt dat er meer werd verkocht toen Logan Paul er video’s over begon te maken”. Vier jaar geleden maakte de populaire YouTuber video’s voor zijn inmiddels 23,6 miljoen abonnees waarin hij pakjes met Pokémon-kaarten openmaakte.

In één video kocht hij voor 200.000 dollar aan kaarten, iets later ging daar een schep bovenop toen hij in een video twee miljoen dollar aan kaarten bekeek. „Meneer zei dat er geld in zat”, aldus Benjamin. „En toen begon de hype.”

YouTube, TikTok en Instagram staan inmiddels vol met video’s waarin pakjes met Pokémon-kaarten worden geopend. Vol enthousiasme vertellen de videomakers over hun zeldzame en waardevolle vondsten, soms met kaarten die ze voor grote bedragen weer kunnen verkopen.

„Je ziet dan alleen de leuke dingen”, waarschuwt Benjamin. „Wat je niet ziet, is dat ze daarvoor misschien al heel veel pakjes hebben geopend waar niks interessants in zat.”

In 2021 ging één doos met ongeopende Pokémon-kaarten over de toonbank voor een recordbedrag van 334.000 euro. Omdat de pakjes nog dicht zaten wist niemand wat erin zat, maar ja: er bestond een kans dat één of twee van die felbegeerde Charizards ertussen zou zitten. Een gevaarlijke manier van denken, want op die manier ben je eigenlijk gewoon aan het gokken.

De Nederlandse Kansspelautoriteit waarschuwt dat de kans klein is dat je er aan verdient: „De kans dat je een kaart koopt die echt zoveel waard is dat ze je inleg overtreft, is maar klein”, aldus een woordvoerder.

Bij de Purperen Draak zijn ze inmiddels alert op mogelijke verslaving: „als we zien dat iemand vaak en veel kaarten koopt, dan zeggen we daar wel wat van. Het moet leuk blijven.” Volgens de Kansspelautoriteit zijn er echter ‘geen signalen dat mensen hieraan verslaafd raken’. „Mocht dat veranderen, dan zijn we daar als toezichthouder natuurlijk alert op.”

Annetol Griskov van Spellekijn in Leeuwarden denkt dat de prijzen nooit meer zullen dalen. „Als dit ooit in elkaar stort, dan stort de hele economie in elkaar. Dan zijn we de dollar en bitcoins ook kwijt.” Het is volgens hem een gelimiteerd verzamelobject zoals bijvoorbeeld honkbalkaartjes in de Verenigde Staten dat ook zijn. „Voor ons Europeanen is het een lastig te begrijpen systeem, maar de Amerikaanse markt jaagt het enorm aan.”

Griskovs winkel was ooit één van de eerste plekken waar serieus in Pokémon-kaarten werd geïnvesteerd. Zelf is hij al decenialang fan van Magic the Gathering. „Dat is nog veel erger. De meest dure kaart die daarbij ooit werd verkocht is de One Ring . Die werd voor twee miljoen dollar verkocht aan de Amerikaanse rapper Post Malone.”

„Mijn zoon is nu kaarthandelaar, daar komt hij prima van rond. Hij specialiseert zich nu in het importeren van Japanse, Koreaanse en Chinese Pokémon-kaarten. Omdat de Engelse kaarten nog maar amper te krijgen zijn, stappen veel mensen daar naar over. De Japanse zijn het coolst, die hebben kaarten die nog nooit in Nederland zijn verschenen.”

De gigantische waardestijging heeft ook een nieuwe industrie in het leven geroepen. Zogenoemde ‘scalpers’ reizen het land door om pakjes van de nieuwste Pokémon-kaarten op te kopen. Omdat die kaarten vaak snel uitverkocht zijn, kunnen ze ze voor een veelvoud van de inkoopprijs doorverkopen. Dat doen ze online, of bijvoorbeeld op grote rommelmarkten.

„Je merkt dat de lui die eerst in crypto investeerden, nu naar Pokémon zijn overgegaan”, verbijt Benjamin. Die massa-inkopers hebben vaak nul gevoel voor Pokémon en willen gewoon snel geld verdienen. In de grote spellenwinkels van het noorden worden ze daarom ook actief geweerd. „Scalpers krijgen bij ons helemaal niks”, beklemtoont Anne-Tol. Als iemand grote aantallen aan de kassa probeert af te rekenen, wordt hij of zij naar buiten gestuurd. „Onze voorraad is slechts beperkt, dus klanten krijgen sowieso maximaal één of twee pakjes per persoon.”

Datzelfde geldt bij de Purperen Draak. Spellenwereld en de WirWar in Groningen zeggen weinig met scalpers te maken te hebben, simpelweg omdat ze te weinig binnenkrijgen. Of een winkel nu verkoopt aan een scalper of een fan, ze krijgen er hetzelfde bedrag voor. En een fan komt misschien nog wel eens terug om gezellig een potje te kaarten op evenementen in de winkel.

Volgens Pascal kan een jonge Pokémon-fan de hobby eigenlijk allang niet meer bijbenen. „Gewoon wat kaarten verzamelen is geen doen meer. De grote spelers zijn nu de vijftigers met een goed besteedbaar inkomen, die hebben zowat heel de verzamelmarkt in handen.”