Defensie licht online plannen toe: munitieopslag Kollumerwaard moet tegen aardbeving kunnen

Kan een aardbeving gevolgen hebben voor een munitieopslag van 480 containers in de Kollumerwaard? Eén van de vragen die Defensie op zich afgevuurd kreeg tijdens een van de online informatiebijeenkomsten afgelopen week. De Kollumerwaard bij Munnekezijl en Zoutkamp valt binnen het aardbevingsgebied Groningen. „We hebben gekeken naar wat het trillingen in de bodem betekent voor de munitie in de containers. Ze zijn bestending tegen aardbevingen. En de gebouwen op het terrein maken we aardbevingsbestendig”, antwoordde Egge Jan de Jonge, de omgevingsmanager van het plan Ruimte voor Defensie. Daarin staat welke uitbreidingsplannen de krijgsmacht de komende jaren heeft en waar die worden uitgevoerd.

Kollumerwaard krijgt als enige in Nederland een zogeheten SIC, Snel Inzetbare Capaciteit. Dat is een opslag van 480 containers vol munitie: kogels, granaten en raketten, heel het assortiment waarover Nederland beschikt. De containers staan klaar om bij een ernstige crisis in een NAVO-land gelijk ingezet te kunnen worden. Bijvoorbeeld als Rusland een van de Baltische Staten aanvalt. De Jonge: „We hoeven de containers alleen maar op de vrachtwagen te zetten en naar de Eemshaven te vervoeren. Want als wij weggaan voor een crisissituatie zal dat altijd via de Eemshaven gaan.” Daar worden behalve de munitiecontainers ook andere militaire voertuigen aan boord een transportschip gereden.

Een andere vraag die tijdens de digitale bijeenkomsten werd gesteld: Zijn die 480 containers vol met munitie geen voor de hand liggend doelwit voor de Russen? De Jonge: ,,Als Poetin Nederland wil raken zullen dat zeehavens en luchthavens zijn. We zien in Oekraïne dat Rusland ook energiecentrales en andere vitale voorzieningen bombardeert. Militair gezien is een munitiedepot natuurlijk ook interessant. We zullen het depot beveiligen tegen een aanval. Hoe? Daar communiceren we niet actief over. Voor de Kollumerwaard geldt nog, als er een conflict ontstaat is de munitie waarschijnlijk al uit het depot. Op transport naar de Eemshaven of al onderweg in het schip.”

Het Noorden lijkt volgestouwd te worden met munitie. In Veenhuizen ligt een van de grootste munitiecomplexen van West-Europa met bijna 200 bunkers en behalve de ‘snelle opslag’ in de Kollumerwaard wil Defensie in Staphorst het bestaande munitiedepot van 15 hectare uitbreiden tot 75 hectare. Het complex ligt in recreatiegebied De Zwarte Dennen op een steenworp afstand van de grens met Drenthe.

Ook rond Staphorst vraagt men zich af of de Russen het grote munitiedepot bij een oorlog niet gelijk op de korrel hebben. En hoeveel woningen en landbouwgrond moeten wijken voor een opslag à la Veenhuizen? Behalve 44 hectare natuur verdwijnen bij Staphorst vier woningen, ze liggen straks te dicht bij het depot. Verder moet 12 hectare landbouwgrond worden opgeofferd. En dat terwijl dit jaar net een ruilverkaveling in het gebied is afgerond.

De gemeente Staphorst heeft zichzelf gemeld bij Defensie voor het depot, maar heeft wel voorwaarden gesteld voor de aan- en afvoer van munitie met vrachtwagens. Ze wil die niet door het dorp hebben en daarom eist Staphorst een extra op- en afrit van de A28 en aanpassingen aan de spoorwegovergang waarover de vrachtwagens moeten rijden.

Een van de meest ingrijpende plannen van Defensie in het Noorden is de uitbreiding van oefenterrein De Haar bij Assen. Dat is nu 400 hectare en wordt bijna 700 hectare. Drie boerenbedrijven moeten wijken en 260 hectare landbouwgrond wordt omgeploegd tot oefengebied. Gezien de grote impact hield Defensie vorige week een aparte bijeenkomst voor bewoners in het gebied. De boeren die het zwaarst getroffen worden liepen halverwege boos en geëmotioneerd weg. Ze zien hun toekomst in duigen vallen én die van hun kinderen die de boerderij willen overnemen.

De Defensieplannen liggen ter inzage en tot en met 9 juli kunnen belanghebbenden zienswijzen indienen. Het ministerie past zijn plannen daar wellicht in details op aan en stuurt ze dan door naar de Tweede Kamer. Die moet er eind dit jaar een besluit over nemen. Ondanks de kabinetscrisis momenteel, want het overgrote deel van de Tweede Kamer steunt de plannen. Bovendien heeft Defensie haast gezien toenemende dreiging van Poetin en de afbrokkelende steun voor Europa van de Amerikaanse president Trump.