De aardbeving met een kracht van 3,4 op de schaal van Richter bij Zeerijp maakt veel los. Lees hieronder hoe wordt gereageerd op deze nieuwe klap voor Groningen.
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) zegt de onrust te betreuren die de nieuwe aardbeving in de provincie Groningen heeft veroorzaakt. De beving bij Zeerijp is het gevolg van de jarenlange gaswinning in het Groningenveld, waarvoor de NAM verantwoordelijk was.
‘Wij betreuren de onrust die deze beving opnieuw veroorzaakt ten zeerste. Ondanks de afname in seismiciteit over de afgelopen jaren is de kans op een dergelijke aardbeving helaas nog steeds aanwezig’, schrijft een woordvoerder van het bedrijf, dat in handen is van energieconcerns Shell en ExxonMobil. ‘Daarom is het ook een verstandig besluit geweest om de gaswinning uit het Groningen-gasveld te stoppen in 2023.’
De NAM werkt mee aan onderzoek naar de beving, in afstemming met het KNMI en het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM).
Susan Top, provinciebestuurder voor het gasdossier
„Ik ben zwaar aangeslagen. Dit voelt echt als een enorme kater. Heel verdrietig, enorm balen. Je dacht dat het de goede kant op ging en dan gebeurt deze zware aardbeving, een van de zwaarste ooit”, zegt gasgedeputeerde Susan Top van de provincie Groningen. „Iedereen hoopte dat ons dat voortaan bespaard zou blijven, maar je wordt keihard met je neus op de feiten gedrukt.”
Ze sprak vrijdagochtend met betrokkenen van de gemeenten en het Rijk. „Het allermoeilijkste blijft wat dit met mensen doet. Dit hakt er absoluut in. Door zo’n zware aardbeving blijft de angst bestaan: het kan dus nog steeds gebeuren. Dit kunnen we er helemaal niet bij hebben, maar we hebben ermee te dealen.”
Volgens de gasbestuurder is het noodzakelijk dat de versterking sneller gaat. „Mensen moeten zo snel mogelijk veilig zijn. Gelukkig zijn er nu opnieuw geen meldingen van ongevallen, dat gaat iedere keer net goed. Ik ben benauwd dat het een keer fout gaat. Daar wil ik helemaal niet aan denken.”
Susan Top. Foto: Corné Sparidaens
Top heeft geen goed woord over voor politieke partijen die gaswinning willen hervatten. „Dat was al een onbespreekbaar standpunt, maar daar kan nu al helemaal geen misverstand meer over bestaan. Het is snoeihard duidelijk geworden voor iedereen die nog twijfelde dat dat out of the question is.”
Ben Visser, burgemeester van de gemeente Eemsdelta
Burgemeester Ben Visser van de gemeente Eemsdelta is enorm geschrokken door de zware aardbeving. Met wethouder Annalies Usmany is hij de hele dag aanwezig in het dorpshuis van Zeerijp om bewoners te steunen. „Er is gelatenheid, moedeloosheid, en de schrik zit er goed in. Je hoopt met z’n allen dat je er zo langzamerhand van af bent, maar nu blijkt maar weer dat dat nog lang niet zover is.”
Riepsters zijn nuchtere Groningers, stelt Visser, maar ook zij schrikken hier volgens hem van. „Je lichaam gaat op ‘aan’, je kijkt meteen hoe het met je huis is. Ik sprak net een meisje, dat niet meer durfde verder te slapen. En een zieke mevrouw die last kreeg van stress. Dit raakt kwetsbare mensen het hardst.”
Burgemeester Ben Visser van Eemsdelta. Foto: Eigen foto
Visser wijst erop dat de versterking sneller moet worden afgerond. „Dit drukt ons met de neus op de feiten hoe belangrijk en urgent de versterking is. Je gunt al die duizenden wachten een veilig huis. Schrijnend en frustrerend dat die opgave maar niet op stoom komt.”
De burgemeester heeft geen goed woord over voor politici als Joost Eerdmans (JA21) en Lidewij de Vos (FVD), die de gaskraan weer willen openschroeven. „Dat is boosmakend. Het wekt hier zo veel woede en onbegrip op. Ze weten niet eens hoe het hier leeft. Verdiep je daar nou eens in voor je dit soort uitspraken doet.”
Ciska van Aken van de Groninger Bodem Beweging (GBB)
Ciska van Aken zit in het bestuur van de Groninger Bodem Beweging (GBB) en voelde de aardbeving zelf. Ze woont in Loppersum, vlakbij het epicentrum. „Het was heftig. Je wist meteen dat het een vreselijk dikke was, want het duurde lang en het hele huis ging op en neer. Ik ben niet gauw in paniek, maar nu dacht ik: dit is niet meer leuk. Ik heb even gevloekt: daar gáán we weer.”
Ciska van Aken van de Groninger Bodem Beweging (GBB). Foto: Corné Sparidaens
Van Aken is bezorgd om dorpsgenoten bij wie de beving erin hakt. Ze noemt het een ‘collectief drama’. „Ik merk dat mensen hier echt overstuur zijn. Ze imploderen, worden stil vol angst en verdriet. Dat is erger dan boos worden. Mensen zijn aan het eind van hun Latijn, de stress wordt hen te veel. Intussen gaat de versterking langzaam en blijven mensen in onveilige huizen wonen. Dat gun je je ergste vijand niet.”
Theodor Kockelkoren van Staatstoezicht op de Mijnen (SodM)
Theodor Kockelkoren, de baas van Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), legt uit dat de bevingen komen doordat het Groningenveld zich aan het vereffenen is na jarenlange gaswinning. Hij benadrukt dat er daarom meer tempo in de versterking moet komen, zodat huizen sneller veilig zijn.
Theodor Kockelkoren, inspecteur-generaal van Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Foto: Serge Ligtenberg
„Op dit moment zijn er helaas geen ingrepen mogelijk om de bevingen te stoppen”, zegt Kockelkoren. „Voor bewoners is het belangrijk dat hun schade snel afgehandeld wordt. Deze zware beving onderstreept vooral de noodzaak van een fors snellere versterking van de huizen die dat nodig hebben.”
Stephan van der Linden van de Jongerenadviesraad van de provincie (JAR)
„De Jongerenadviesraad Groningen is diep geraakt door de op twee na zwaarste aardbeving ooit in onze provincie. Aardbevingen van deze omvang beschadigen niet alleen huizen, maar raken vooral de mensen die hun thuis zien verdwijnen. Een thuis hoort veilig en vertrouwd te zijn. Dat is het nu niet meer. Dit ontwricht de levens van Groningers.”
De Jongerenadviesraad Groningen benadrukt dat herstel veel verder moet gaan dan stenen en muren. „Het gaat om het herstellen van vertrouwen, veiligheid en toekomstperspectief. Betrek jongeren actief bij dit proces. Zij zijn de toekomst van Groningen en verdienen een structurelere plek aan tafel.”
Politieke leiders reageren geschokt
Leiders van politieke partijen reageren geschokt op de aardbeving in Groningen donderdagnacht. Op sociale media betuigen zij hun medeleven met de bewoners. ‘Het is onvoorstelbaar dat er nog steeds partijen pleiten voor gaswinning in Groningen”, stelde Mirjam Bikker op X. De ChristenUnie-leider leeft mee met de Groningers, die volgens haar ‘onze steun’ verdienen.
Chris Stoffer (SGP) noemt het ‘onacceptabel’ dat Groningers nog steeds met ‘bevingsangst’ leven. De SGP’er vindt dat de overheid haar beloftes – onder andere het versterken van woningen – moet nakomen, ‘zonder terugkeer naar gaswinning’.
Volgens Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA) voelde Groningen vannacht ‘opnieuw de gevolgen van de gaswinning’. Jimmy Dijk (SP), Dilan Yeşilgöz (VVD) en Laurens Dassen (Volt) geven eveneens aan mee te leven met de Groningers.
Commissaris van de Koning René Paas: ‘Harde klap voor Groningers’
Commissaris van de Koning (CdK) René Paas laat weten dat de aardbeving bij het Groningse Zeerijp „in een klap een eind aan de hoop dat het stoppen van de gaswinning zware aardbevingen zou voorkomen” heeft gemaakt. Hij noemt het een harde klap voor de inwoners van Groningen en omstreken.
Commissaris van de Koning René Paas (CDA). Foto: Corné Sparidaens
Paas meldt dat het nog weken duurt voordat de schade in beeld is. „De belofte was dat de afhandeling van de schade en de uitvoering van de versterking milder, menselijker en makkelijker zouden worden. Dit is een moment om dat te bewijzen”, aldus de commissaris.
„De eerdere zware klap bij Zeerijp, in januari 2018, leidde uiteindelijk tot het besluit om te stoppen met de gaswinning”, vervolgt Paas. Volgens hem werd met de beving van afgelopen nacht, die een kracht van 3.4 had, overduidelijk hoe noodzakelijk dat besluit was. „Maar het risico is daarmee helaas niet geweken. De effecten van de gaswinning werken in Groningen nog lang na.”
De beving die plaatsvond in de nacht van donderdag op vrijdag was de zwaarste van het jaar en de op twee na zwaarste beving ooit gemeten in Groningen. Rond 06.40 uur volgde een naschok met een kracht van 2.1.
In april vorig jaar is het Groningen-gasveld definitief gesloten. Volgens het KNMI neemt het aantal bevingen af door te stoppen met gaswinning, maar dat kan wel vele jaren duren.
Coert Fossen van Groninger Bodem Beweging: veiligheid bewoners niet gegarandeerd
De veiligheid van bewoners in het Groningse bevingsgebied is nog altijd niet gegarandeerd. Dat is volgens belangenbehartiger Groninger Bodem Beweging (GBB) opnieuw duidelijk geworden na de zware aardbeving bij Zeerijp in de nacht van donderdag op vrijdag.
Volgens voorzitter Coert Fossen is dit weer een grote klap in het gezicht van bewoners. „Zo’n zware beving heeft een enorme impact en heeft grote gevolgen. Er gaat veel door je heen. Ben ik veilig? Blijft mijn huis overeind staan? Welke schade zal ik dit keer aantreffen? Het is zeer stressvol en beangstigend. Dit gun je niemand”, aldus Fossen.
Coert Fossen, voorzitter Groninger Bodem Beweging Foto: Eigen foto
Volgens de GBB gaat de versterkingsoperatie „zorgwekkend” langzaam. „Zolang de versterking niet is afgerond, blijven bewoners simpelweg onveilig wonen. Veiligheid móet de prioriteit blijven.”
Volgens de belangenorganisatie zullen er honderden tot mogelijk duizenden schademeldingen bij het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) binnenkomen. De GBB dringt erop aan dat het IMG de schademeldingen „eenvoudig, snel en zonder onnodige bureaucratie” afhandelt.
Volgens de GBB benadrukt de beving van afgelopen nacht dat er nooit meer gas mag worden gewonnen uit het Groningenveld. Ook pleit de belangenbehartiger ervoor dat de winning van gas uit kleine velden in Groningen zo snel mogelijk stopt. „Dat is het enige juiste om te doen, anders kunnen we dit nooit achter ons laten”.
Demissionair premier Dick Schoof: kabinet leeft mee
Demissionair premier Dick Schoof. – Foto: ANP/ Remko de Waal
Het kabinet leeft mee met Groningen na de aardbeving van afgelopen nacht, schrijft demissionair premier Dick Schoof op X. ‘De schrik zit er goed in’, schrijft hij over de aardbeving met een magnitude van 3.4.
‘Een bewijs van de impact die de gaswinning in de provincie nog altijd heeft’, aldus Schoof. Volgens hem blijft het kabinet daarom inzetten op versterking, schadeafhandeling en economisch toekomstperspectief voor de provincie.
Groninger Gasberaad: aardbeving is wake-upcall, ook voor JA21
Jan Wigboldus, voorzitter van het Groninger Gasberaad. Foto: Corné Sparidaens
Een „wake-upcall”, zo noemt voorzitter Jan Wigboldus van het Groninger Gasberaad de zware aardbeving in het noordoosten van de provincie Groningen. „We waren een beetje in slaap gesust; het aantal bevingen en de kracht ervan nam de afgelopen jaren af. Maar we wisten dat dit kon gebeuren, wetenschappers hebben dit ook voorspeld. Toch is het weer schrikken.”
De gaswinning uit het Groningenveld stopte begin vorig jaar definitief, al pleitte JA21 er in de verkiezingscampagne voor om de gaswinning te hervatten zodra de hersteloperatie voor alle gedupeerden is afgerond. De partij van Joost Eerdmans groeide naar negen zetels in de Tweede Kamer en wil graag meeregeren.
„We zijn blij dat de gaswinning net gestopt is en dan roept JA21 al dat we weer met gas moeten beginnen”, aldus Wigboldus. „Nu gebeurt dit weer, met een zware aardbeving. Het contrast is groot. Ik denk dat dit ook voor JA21 een wake-upcall moet zijn.”
De voorzitter van het Groninger Gasberaad, een collectief van maatschappelijke organisaties, hoopt dat ook in het nieuwe kabinet plek komt voor „minimaal een staatssecretaris” die zich bezighoudt met de afhandeling van de gaswinningsproblematiek in Groningen. Nu doet BBB-staatssecretaris Eddie van Marum dat.
„Alle gaswinningslocaties moeten opgeruimd worden en de maatregelen uit ‘Nij Begun’, om de gevolgen van de gaswinning aan te pakken, moeten uitgevoerd worden. Er is nog genoeg werk te doen”, aldus Wigboldus. „Het zou heel verstandig zijn om daar minimaal een staatssecretaris mee te belasten. Deze aardbeving kan wel een trigger zijn voor de formerende partijen om dat ook te regelen.”
Eerdmans blijft bij standpunt
Joost Eerdmans (JA21). Foto: ANP/ Sem van der Wal
JA21 blijft bij haar standpunt over de gaswinning in Groningen, ondanks de aardbeving met een kracht van 3,4 donderdagnacht. In de verkiezingscampagne noemde de partij het volstorten van de gasputten „een belachelijke fout”. Tegen het ANP zegt partijleider Joost Eerdmans dat de beving volgens hem „opnieuw de urgentie van een daadkrachtige en zorgvuldige aanpak onderstreept”.
„We hebben nergens gepleit voor een directe hervatting van de gaswinning”, aldus Eerdmans. Wel vindt hij dat de gasputten open hadden moeten blijven voor noodgevallen.
De gaswinning uit het grote Groningenveld is gestopt, maar er wordt nog wel gas gewonnen uit kleinere velden in Groningen.
Staatssecretaris Eddie van Marum
Eddie van Marum, staatssecretaris Herstel Groningen Foto: Jan Willem van Vliet
Staatssecretaris Eddie van Marum (Binnenlandse Zaken, BBB), zelf afkomstig uit Groningen, vindt het onverstandig als weer verder wordt geboord naar gas. „Het Staatstoezicht op de Mijnen heeft al gezegd dat er geen veilige manier is om gas te winnen. Hoe meer gas je boort, hoe groter de kans op meer en zwaardere aardbevingen.”
Oplossingen die partijen zoals JA21 aandragen, zoals „een nieuw huis” of het zeer ruimhartig compenseren van Groningers, vindt Van Marum „niet realistisch. Het gevoel van onveiligheid dat die mensen daar hebben, dat is gewoon niet best.”
Van Marum bezoekt later vrijdag het aardbevingsgebied. Hij gaat daar kijken wat nodig is en welke hulp Den Haag eventueel kan bieden, zei hij voorafgaand aan de ministerraad.
Van Marum zei dat burgemeester Ben Visser van de gemeente Eemsdelta nog niet om hulp heeft gevraagd. Van Marum wil dan ook vooral „een luisterend oor” bieden tijdens zijn bezoek. „Mocht er hulp nodig zijn, dan staan we klaar.”
Nationaal Coördinator Groningen
Directeur Marieke Ferwerda van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG). Foto: Corné Sparidaens
De aardbeving onderstreept het belang van het werk van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG). Dat laat de NCG in een reactie weten. „Voor NCG en onze partners staat de veiligheid en versterking van woningen in Groningen elke dag centraal, juist op momenten als deze.”
Volgens de coördinator zorgt de beving opnieuw voor schrik en onzekerheid bij veel bewoners. „Een veilig huis gaat niet alleen over constructies en normen, maar ook over het gevoel dat je kunt vertrouwen op de plek waar je woont.”
