Staatssecretaris Eddie van Marum (Herstel Groningen) kijkt toe bij de eerste deelnemers aan het nieuwe project Duurzaam Herstel. Foto: Anjo de Haan
Duurzaam Herstel is begonnen, een project om mijnbouwschade bij de wortel aan te pakken. Nellie Noordhof is een van de eerste deelnemers en sprak met staatssecretaris Eddie van Marum. ,,Die verzakking zat ons niet lekker.’’
Als Nellie Noordhof (63) de deur van haar huis aan de Spijkerlaan in Appingedam weer dichttrekt en staatssecretaris Eddie van Marum (BBB, Herstel Groningen) uitzwaait, loopt ze alsnog naar het koffiezetapparaat. De staatssecretaris raakte meteen met haar aan de praat toen hij langskwam, waardoor een bakje koffie er helemaal bij ingeschoten was.
Van Marum – blauw jasje, spijkerbroek en herenschoenen, een vertrouwd shagje tussen zijn vingers – is intussen alweer op weg naar het volgende adres aan De Barrage. De staatssecretaris is op werkbezoek in Appingedam om een indruk te krijgen van het nieuwe proefproject Duurzaam Herstel (zie kader), uit de koker van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG).
Elke aardbeving weer
Noordhof is een van de eerste tien deelnemers aan Duurzaam Herstel. Eigenlijk kwam haar adres puur toevallig in beeld, na aardbevingsschade bij haar buurvrouw Grietha Tichelaar-Brinkema. Die heeft last van een rotte steunbalk in de voorgevel, waardoor de latei verzakt, de draagconstructie boven het raam. Een scheur in de muur naast het raam breekt daardoor na elke aardbeving weer open.
Staatssecretaris Eddie van Marum (Herstel Groningen) kijkt toe bij de eerste deelnemers aan het nieuwe project Duurzaam Herstel. Foto: Anjo de Haan
Toen het schadeloket langskwam voor een check, bleek dat de aanbouwen van de geschakelde garages achter de huizen van Tichelaar en Noordhof óók verzakt waren, door een slechte fundering. Het schadeloket vroeg zowel Tichelaar als Noordhof of ze mee wilden doen aan de pilot Duurzaam Herstel, om de problemen bij de latei en de garages voor eens en altijd te fiksen.
‘Positief nieuws mag ook wel eens’
De aanbouwtjes zijn inmiddels weggehaald en op verzoek van de bewoners ingeruild voor extra tuinruimte. Noordhof is louter positief over het resultaat. ,,Onze wensen zijn gehoord. Ik ben heel blij en mijn buren ook’’, zegt zij. Volgens haar regelen het IMG en de aannemer alles en communiceren ze goed. ,,We speelden al met het idee om zelf iets aan die verzakking te doen, het zat ons niet lekker. Gelukkig kunnen we mooi op dit nieuwe project meeliften. Positief nieuws in dit gebied, dat mag ook wel eens.’’
Het IMG begint bij de huizen met lichtere schade en pakt daarna de uitdagendere woningen aan. Voor het hele proefproject ligt 1,4 miljard euro klaar in Den Haag. Voor het herstel van de schade aan de twee huizen aan de Spijkerlaan zijn enkele tienduizenden euro’s nodig. Bij huizen met ernstigere schade kan het fundamentele herstel al gauw in de tonnen lopen.
‘Net als een nieuwe auto ontwikkelen’
IMG-woordvoerder Sven Jach erkent dat het om veel geld gaat. ,,Dat is een dilemma, vandaar dat we een pilot doen. De herstelmaatregelen kosten soms veel geld. Maar daar staat tegenover dat mensen definitief geholpen zijn en dat het op de lange termijn ook geld scheelt als je de oorzaak zelf aanpakt.’’
Staatssecretaris Eddie van Marum neemt een kijkje bij het project Duurzaam Herstel, dat begint in Appingedam. Foto: Anjo de Haan
Projectleider Theo de Lange van Plegt-Vos sluit zich daarbij aan. Volgens hem probeert de aannemer de overlast voor bewoners tot een minimum te beperken. ,,Bij de huizen waar we echt met de fundering bezig moeten, proberen we dat zo veel mogelijk vanaf de buitenkant te doen, door onderdoor te werken. Dan hoeven mensen hun huis niet uit.’’
‘Mensen hoeven niet aan de bel te trekken’
Van Marum ziet het deze woensdag allemaal tevreden aan. Hij wekt een vergelijkbare indruk als zijn voorganger Hans Vijlbrief, hij wil zijn gezicht laten zien en bewoners van het aardbevingsgebied in Groningen en Noord-Drenthe serieus nemen. Niet voor niets prijkt links op zijn revers een pin van de Groningse vlag, rechts een met die van Drenthe.
De staatssecretaris heeft een goed gevoel bij het project en denkt dat het afgehaakte gedupeerden weer aan boord kan krijgen. Volgens hem verloopt het schadeherstel tegenwoordig goed, maar sluimert er nog veel pijn uit het verleden. ,,Ik ben blij dat deze bewoners zich geholpen voelen. Dat is jarenlang anders geweest. Mensen hoeven niet aan de bel te trekken. Nu worden zij gebeld.’’
Het IMG pakt bij Duurzaam Herstel constructieve problemen aan die in de fundering of het dak zitten, om herhaalschade na een nieuwe aardbeving zoveel mogelijk te voorkomen. Het afgelopen jaar namen aannemers Plegt-Vos en Van Wijnen de tijd om het proefproject op touw te zetten. Deze woensdag begonnen de werkzaamheden bij de eerste tien deelnemers.
Meer dan 250 adressen doen al mee aan de pilot. Het IMG denkt dat er zeker 600 in aanmerking komen. Het schadeloket onderzocht in totaal 2142 dossiers op basis van eerdere herhaaldelijke schademeldingen. Als de proef erop zit, kunnen op termijn mogelijk tussen de 5000 en 10.000 huizen aan Duurzaam Herstel meedoen.
De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) gaat aan het werk op nog eens 200 adressen. Deze adressen hebben te maken met de samenloop van versterken en duurzaam herstellen, wat in één keer wordt uitgevoerd.
Eigenlijk lijkt het project dus op de versterkingstaak van de NCG. Maar in plaats van huizen veiliger maken, gaat het hier om schadeoorzaken aanpakken. Eind dit jaar wil het IMG de balans opmaken en het project verder uitrollen. Aannemer Plegt-Vos ziet het vervolg van Duurzaam Herstel met vertrouwen tegemoet en maakt zich geen zorgen over de capaciteit: er zouden genoeg bouwers beschikbaar zijn.
Prioriteitenlijstje
Is Eddie van Marum een ‘Vijlbrief 2.0’ of drukt hij zijn eigen stempel op het gaswinningsdossier? Hij somt zijn prioriteitenlijstje moeiteloos op: het herstellen van oude schades, het in beeld krijgen van jarenlang gestutte huizen en aandacht geven aan de gevolgen van gestapelde mijnbouw. Die zaken zijn volgens hem tot nu toe onderbelicht gebleven.
De Niekerker grijnst als hij wordt gevraagd naar zijn brede netwerk in de provincie waar hij zelf vandaan komt. ,,In Den Haag is dat een voordeel. In Groningen krijg ik wel eens een boos briefje. Maar dat hoort bij de functie. Als ik had gedacht dat alles van een leien dakje zou gaan, had ik wat anders moeten gaan doen.’’