De Trompsingel in Groningen. Foto: Corné Sparidaens
Honderden huurders in Groningen zijn de dupe van onjuiste energielabels. Het Openbaar Ministerie en de politie stellen een onderzoek in.
Een aantal partijen in de Groninger vastgoedwereld heeft mogelijk vele miljoenen euro’s aan huurpenningen teveel opgestreken omdat kamers, appartementen en studio’s bij lange na niet zo energievriendelijk zijn als het energielabel doet geloven. Gedupeerde huurders zijn door de huurcommissie in het gelijk gesteld, die misstanden constateert bij de toekenning van energielabels.
Juridisch medewerker Youri Delfstra van huurgeschillenbureau Robin Hood spreekt van ‘georganiseerde misdaad’. ,,Er is sprake van samenzwering door meerdere partijen: de verhuurder/eigenaar, de energie-inspecteur die de panden beoordeelde en het bouwbedrijf die de panden renoveerde en waarvan kopstukken aandelen hebben in het vastgoedbedrijf’’, meent hij. ,,Hier is bewust gefraudeerd om tegen zo laag mogelijke kosten zoveel mogelijk rendement te krijgen. Het wachten is op nieuwe gevallen.’’
Huurrechtspecialist Denise Zonnebeld van bureau Frently uit Groningen spreekt van ‘grootschalige fraude’. ,,Op deze manier sjoemelen met energie-indexen is een economisch delict. Huurders betalen teveel huur en hebben een te hoge energierekening. Het is te hopen dat aangetoond wordt dat dat doelbewust is gedaan en dat de daders worden vervolgd. ’’
Zowel Frently als Robin Hood is, elk namens een kleine honderd huurders in onder andere wooncomplexen aan de Damsport, Trompsingel en Steenhouwerskade, al jaren in conclaaf met vastgoedeigenaren over de huren. De huurprijzen stroken niet met het landelijke woningwaarderingsstelsel dat de kwaliteit van een woning vertaalt in punten. Een goed energielabel weegt zwaar. Volgens de bureaus is doelbewust gesjoemeld.
De Steenhouwerskade. Foto: Corné Sparidaens
Strafrechtelijk onderzoek
Zover zijn politie en het Openbaar Ministerie (OM) nog niet. ,,We zijn een oriënterend onderzoek gestart om te kijken of strafrechtelijk onderzoek tot de mogelijkheden behoort’’, laat een woordvoerder van het OM weten. ,,Dit onderzoek is prematuur, over het verloop en de uitkomst kan op dit moment nog niets gezegd worden.’’
Van A naar D en E en zelfs G
Adviesbureaus Frently en Robin Hood legden na eigen onderzoek in samenwerking met stadsblog Sikkom, de klacht van hun cliënten voor aan de onafhankelijke Huurcommissie. Die liet na grondig onderzoek geen spaan heel van de energie-indexen van de genoemde wooncomplexen: de geregistreerde energielabels zakken van A naar minimaal D en E, in een enkel geval zelfs naar G. Hierdoor betaalden huurders 100 tot 200 euro per maand te veel.
Het probleem van foute energielabels is volgens beide adviesbureaus veel groter dan de 600 woningen waarover de Huurcommissie inmiddels heeft geoordeeld. Zonnebeld: ,,Dit speelt bij veel meer woongebouwen, ook van andere eigenaren. Al die huurders worden opgelicht.’’
Over de rug van de huurders steken vastgoedeigenaren zo miljoenen te veel in hun zakken. ,,Reken maar uit. 600 huurders die gemiddeld 125 euro te veel hebben betaald, 12 maanden per jaar. Dat gaat om 9 ton per jaar. En dat gaat al vele jaren zo. Ook op veel andere locaties’’, aldus Zonnebeld.
Een bewoner kijkt uit op de Trompsingel. Foto: Corné Sparidaens
‘Niet uitgepraat met Pronkjewail’
De grote vraag is of aangetoond kan worden wie schuldig is aan de verkeerde informatie in de database van de overheid. Het vastgoedbedrijf of haar directeur? Heeft de energie-expert de energiewaarden - bewust of onbewust - fout beoordeeld? Heeft de aannemer wel verbouwd volgens afspraken? ,,Het zal moeilijk zijn om te bewijzen wie verantwoordelijk is voor deze fraude en oplichting’’, vreest Zonnebeld.
De resultaten van de Huurcommissie lieten enkele jaren op zich wachten. Pronkjewail heeft de panden inmiddels verkocht. De nieuwe eigenaar, Veldboom uit Groningen kocht panden die veel minder energiezuinig zijn dan gedacht. Het bedrijf wil niets zeggen over een eventuele claim op de verkopende partij. ,,De relatie is vooralsnog goed’’, is het enige dat directeur vastgoedbeheer Tom Vos daar over kwijt wil. Veldboom is druk met de renovatie van de complexen aan de Damsport en Steenhouwerskade.
Het gebouw aan de Trompsingel heeft Veldboom direct na aankoop doorverkocht aan Anders Invest. ,,Ik ben nog niet uitgepraat met Pronkjewail’’, zegt partner Johan van Renselaar van deze investeringsmaatschappij.
Huurprijsverlaging
Veldboom respecteert de conclusies van de Huurcommissie. Dat is gebruikelijk omdat vonnissen van de Huurcommissie rechtsgeldig en bindend zijn. De huren moeten dus omlaag en een rondgang langs de complexen (zie kader) leert dat huurders die in verweer zijn gekomen een huurprijsverlaging hebben gekregen of die binnenkort verwachten.
Anders Invest verlaagt de huren van de ruim honderd woningen aan de Trompsingel vooralsnog niet, omdat Pronkjewail beroep aan heeft getekend tegen de uitspraken van de Huurcommissie. ,,We wachten de uitkomst van die rechtszaak af’’, aldus Van Renselaar.
* Vertegenwoordigers van Pronkjewail reageren niet op verzoeken om een reactie.
Een tochtige en koude woonstudio. 'Dit is echt niet energielabel A waardig'
Door misstanden met energielabels betalen honderden huurders in Groningen een te hoge huurprijs. Bij sommigen is de prijs al naar beneden gegaan, anderen wachten nog op een eerlijke prijs voor hun soms tochtige, matig geïsoleerde en dus energieslurpende onderkomens.
Bij Björn Everts ligt altijd een droogdoek in de vensterbank. Om het water dat langs het raam in de metalen kozijnen naar beneden komt op te vangen. De muren van de kamer van de student social work in het appartementencomplex aan de Trompsingel zijn ook niet goed geïsoleerd.
Toch scoort zijn onderkomen volgens de officiële landelijke database uitstekend wat betreft energiemaatregelen: energielabel A. Björn kan er wel om lachen. ,,Er deugt niets van. Deze kamer is niet echt duurzaam.’’ Afgelopen maand verbruikte hij voor 229 aan energie, blijkt uit het maandelijkse overzicht van de leverancier. ,,Mijn voorschot is 119 nu. Ik krijg dus vast een fikse eindafrekening.’’ Hij betaalt 835 euro huur.
Alle huurders op een energiemeter
Björn redt het financieel dankzij steun van zijn ouders. ,,Daar heb ik veel mazzel mee.’’ Volgens de berekening van huurrechtbureau Frently betaalt hij te veel per vierkante meter. Zijn zaak is ook ingebracht bij de Huurcommissie en hij is in afwachting van de afhandeling. ,,Als het goed is gaat er straks 179 euro per maand af. Daar kan ik dan mooi de extra energiekosten van betalen.’’
De student en zijn medebewoners zitten allemaal op dezelfde energiemeter. Buurman Martijn merkt op dat dat niet eerlijk is. ,,Ik probeer zuinig aan te doen met energie. Maar doet de rest dat ook? We draaien wel met z’n allen voor de kosten op.’’ Hij wijst op radiators op de gang. ,,Die staan vaak vol open.’’ In de hal is het lekker warm. ,,Of zie deze, zonder knop’’, wijst hij op een radiator op de hal van de bovenste verdieping. ,,Dat wordt lekker prijzig zo.’’ Aan de andere kant heeft de nieuwe eigenaar Anders Invest ook technische misstanden, zoals een niet werkend ventilatiesysteem in de parkeergarage, opgelost.
Vast energiecontract
De wooncomplexen aan de Damsport en Steenhouwerskade - in bezit van Veldboom Vastgoed - hebben een vast energiecontract. ,,Met lage, vooroorlogse prijzen’’, aldus directeur vastgoedbeheer Tom Vos. Misschien is dat de reden dat bewoners zich niet vreselijk lijken op te winden over de te hoge huurprijs, gebaseerd op een veel te gunstig energielabel.
,,Veel bewoners zijn al vertrokken’’, verklaart een bewoner van het complex aan de Damsport met honderden woonunits. Anderen hebben al huurverlaging gekregen. ,,We zijn afgelopen maand van van 695 naar 567 euro gegaan’’, zegt een bewoonster. Voor dat geld woont ze met haar vriend in een kleine studio, ook met metalen kozijnen met dubbel glas. ,,Niet heel isolerend.’’ Ook bij haar staat regelmatig water in de vensterbank. Ze wil niet met haar naam in de media. Klagen doet ze niet. ,,We krijgen geld met terugwerkende kracht terug. Dat is mooi.’’
Flink stoken
Een 32-jarige bewoner van het complex aan de Steenhouwerskade, die ook anoniem wenst te blijven, heeft ook geld terug gekregen. ,,Een paar honderd euro, en ik krijg nog meer.’’ Terecht, vindt hij. ,,Het is hier tochtig en je moet flink stoken als het koud is. Dit is echt niet energielabel A waardig.’’ Hij woont er zes jaar nu. In zijn studio is net een aparte meter geïnstalleerd. ,,Maar of die werkt? Zodra het vaste energiecontract stopt, ben ik weg.’’
Veel huurders laten de discussie over het mogelijke gesjoemel met energielabels aan zich voorbij gaan. ,,Ik heb geen bezwaar gemaakt’’, zegt een jongeman. Ook hij wil anoniem blijven. ,,Je betaalt een percentage aan het bureau dat je belangen behartigt. Bij een huurverlaging krijg je minder huurtoeslag.’’ Een ander staat er net zo in. ,,Je steekt er een hoop tijd in en wat levert het per saldo op? Ik gok erop dat alle huren omlaag gaan straks.’’
