Waarom de weegschaal in Ter Apel lijkt door te slaan naar sluiten van het asielcentrum

Deze week maakten de meeste gemeenteraadsleden in Westerwolde bekend te mikken op een sluiting van het asielcentrum als de toestand in Ter Apel niet snel verbetert. Nooit eerder waren ze zo uitgesproken over die zwaarwegende maatregel.

Die maatregel is van groot belang omdat aan de opvanglocatie veel banen vast zitten. In het asielcentrum zelf werken veel mensen, uit Ter Apel en wijde omgeving. Maar ook toeleveranciers verdienen er een goede boterham aan.

Het was zelfs vanwege die werkgelegenheid dat het asielcentrum ruim een kwart eeuw geleden werd geopend. Het NAVO-depot in Ter Apel was gesloten, de spellenfabriek ook, veel banen waren verloren gegaan. De opvanglocatie en ook de Penitentiaire Inrichting compenseerden dat verlies.

In de decennia die volgden, wogen de raadsleden van Vlagtwedde (die gemeente is opgegaan in Westerwolde) zeer vaak die werkgelegenheid af tegen de lasten van de locatie. Want die lasten waren er geregeld. Zo belandden in de eerste jaren geregeld uitgeprocedeerde asielzoekers op straat in Ter Apel, met alle gevolgen van dien. Later kwamen daar winkeldiefstallen, gepleegd door een kleine groep asielzoekers, bij.

Altijd wonnen de arbeidsplaatsen het bij dat afwegen, zelden werd door de politici aan de poten van het bestaan van de opvanglocatie gezaagd. Alleen tijdens de asielcrisis van 2015 klonk dat geluid binnen de gemeenteraad.

Maar de afgelopen jaren veranderde het sentiment beetje bij beetje. De overlast door met name veiligelanders hield aan, maar daarbij kreeg het asielcentrum twee zomers en herfsten lang de ‘volle laag’ van het tekort aan opvangplaatsen elders in het land over zich heen. De opvanglocatie kon de instroom van vluchtelingen niet aan, asielzoekers sliepen buiten. Het waren beelden die de wereld over gingen.

De gemeenteraadsleden eisten van staatssecretaris Eric van der Burg dat de situatie in het dorp zou verbeteren. Vorig jaar zetten ze hun eisen zelfs op papier. Ze willen meer aanmeldcentra, een aparte opvangplek voor veiligelanders, meer asielplekken elders, een aangepaste overeenkomst met het COA. Toen al werd duidelijk dat de weegschaal aan het doorslaan was naar de ‘andere kant’, dat de banen niet meer heilig waren.

Vorige week kregen de raadsleden de definitieve ‘duw’. Toen leerde overleg met de staatssecretaris hen dat nog altijd niet duidelijk is of hun eisen worden ingewilligd. Bovendien bezochten tientallen Ter Apelers de gemeenteraadsvergadering, om duidelijk te maken dat ook zij de overlast na al die jaren meer dan zat zijn. De druk op de politici om in actie te komen, werd zo nog groter, het besef ook dat de lasten inmiddels wel erg zwaar wegen.

Nu hebben ze laten weten dat ze via de rechter sluiting van het asielcentrum af willen dwingen als ‘Den Haag’ niet snel hun eisen inwilligt. Of het zo ver komt, zullen de komende maanden duidelijk maken. Duidelijk is wel dat het asielcentrum en dan met name de daaraan gekoppelde arbeidsplaatsen niet meer heilig zijn voor de Westerwoldse politiek.