Ruslandkundige Hans van Koningsbrugge: 'Democratie' staat voor veel Russen gelijk aan 'chaos'

,,Rusland heeft verklaard dat het zich wil focussen op de Donbas. De vraag is natuurlijk wat Poetin onder Donbas verstaat. Zijn dat de grenzen van de gehele regio Donbas of slechts die van de twee ‘volksrepublieken’ Lugansk en Donetsk? Tegelijk heeft de rebellenleider van Lugansk een referendum aangekondigd met het verzoek zijn republiek te laten annexeren door Rusland. Dat laatste ligt in de lijn der verwachtingen. Dat is dezelfde tactiek die de Russen in Georgië hebben gevoerd met Zuid-Ossetië en Abchazië.

Poetin kan wel verkondigen dat hij zich op de Donbas richt, maar nog steeds is hij bezig de landcorridor tussen de Donbas en Cherson te veroveren. Ook in Cherson voeren de Russen de bekende tactiek. Allereerst delen ze Russische paspoorten uit aan de inwoners van de stad. Verder hebben ze hen een referendum in het vooruitzicht gesteld. Maar er zijn ook demonstraties van mensen die juist bij Oekraïne willen blijven horen. Het valt dus te bezien of deze strategie in Cherson wel werkt.

Je kunt je afvragen waarom sommige mensen in Oekraïne zich door Rusland willen laten annexeren. Zo goed zijn de levensomstandigheden in veel delen van de Russische wereld niet.

Wat hier meespeelt, is dat ze hun hele leven krijgen ingepeperd dat de Russische cultuur superieur is aan die van het Westen, dat wordt neergezet als decadent, corrupt en gedegenereerd. Er wordt hun voortdurend ingeprent dat Russische waarden beter zijn dan liberale en democratische beginselen.

Tijdens zomercursussen voor Russische studenten die in Groningen Nederlands leren, vallen mij altijd twee zaken op, vooropgesteld dat dit jonge mensen zijn die openstaan voor het Westen, anders zouden ze hier niet komen. Voor hen staat ‘democratie’ gelijk aan ‘chaos’. Verder geloven ze bijna allemaal in de idee dat Rusland zo groot is dat het alleen maar door één man geregeerd kan worden. Als je deze twee elementen samenvoegt, krijg je een giftige tweecomponentenlijm.’’