Staatssecretaris Hans Vijlbrief, hier in Garmerwolde bij de aankondiging van het eind van zestig jaar gaswinning in Groningen, vereenvoudigt de afhandeling van aardbevingsschade om meer vaart in het herstel te krijgen. Foto: Archief Corné Sparidaens
Bewoners van het aardbevingsgebied kunnen schades tot een bedrag van 60.000 euro voortaan zonder verdere discussie laten herstellen. Van eindeloos soebatten moet het naar ‘herstel zonder gedoe’, belooft staatssecretaris Hans Vijlbrief.
Waarom is dit zo’n belangrijke stap, meneer Vijlbrief?
,,Omdat het één heel grote ergernis uit het schadesysteem haalt. Namelijk: het oneindige onderhandelen met het Instituut Mijnbouwschade Groningen over de vraag of iets wel of geen aardbevingsschade is en welk deel daar dan wel onder valt en welk niet. Deze schaderegeling haalt die vertragende factor eruit. Bewoners moeten, letterlijk, kunnen rekenen op schadeherstel zonder gedoe.’’
Over hoeveel schadedossiers praten we eigenlijk? Het IMG heeft nog ruim 22.000 van de inmiddels 205.000 schadeclaims open staan.
,,Dat aantal gaat zeker nog oplopen. Niet alleen door nieuwe schades van volgende bevingen, maar ook van mensen die tot nu toe geen claim hebben durven indienen uit vrees voor de eindeloze procedure. Ik hoor dat heel veel in het gebied. Mensen zeggen: ‘Daar begin ik niet aan, dat is allemaal zo ingewikkeld en complex’. Dus het loopt zeker op tot vele tienduizenden dossiers maar een exact aantal kan ik nog niet geven.’’
De Groninger Bodem Beweging vreest een run vanuit het hele gebied op de nieuwe regeling. Juist de mensen met de ernstigste schade in de kern van de gaswinningsregio kunnen daardoor nóg langer in de wacht staan. Is er wel genoeg capaciteit om het allemaal bij te benen?
,,Als het gaat om de schadeafhandeling verzekert het IMG mij dat zij in staat zijn het te verwerken. Dus daar deel ik de vrees niet. Maar over de capaciteit bij de aannemers die het werk moeten doen heeft de GBB zeker een punt. Het tekort aan bouwpersoneel en –materiaal is een grote zorg. Ook daar proberen we wat aan te doen. Zo is er binnenkort een ‘bouwtop’ waar NCG en hopelijk ook het IMG met de sector kijkt wat er is te doen om de bouwstroom in het gebied te versnellen.’’
Gedupeerden kunnen hun schade door het IMG laten herstellen of binnen vijf jaar zelf een aannemer inhuren en de kosten declareren. Waarom kunnen ze het geld niet rechtstreeks krijgen? Veel mensen zijn moegestreden en hebben geen trek meer om hun huis voor een paar scheuren overhoop te halen.
,,Met deze regeling willen we het daadwerkelijk herstel op gang helpen. Daarom verdwijnt daar de ‘causaliteitsvraag’: gedupeerden hoeven niet meer aan te tonen dat hun schade echt door de aardbevingen komt. Maar als jij geen aannemer over vloer wilt maar liever een speedboot koopt, dan zeggen we: Dat kán, maar dan kijken we dus wél naar het causaal verband. Overigens verdubbelen we ook de afkoopsom voor kleinere schades, die gaat van 5.000 naar 10.000 euro. Mensen die kiezen voor die eenmalige vergoeding zijn ook vrij om zelf te bepalen wat ze ermee doen.’’
Komt er ook nog een handreiking naar de ingewikkelde schadedossiers die de 60.000 euro ver te boven gaan?
,,Ook daar proberen we meer voortgang te maken, maar dan vooral via extra inzet van personeel. IMG en NCG hebben speciale units opgericht om te kijken naar schade aan boerderijen en mestkelders, monumenten en bedrijfspanden van het mkb. Dat zijn technisch en financieel heel omvangrijke en complexe schades, maar 99 procent van de gevallen valt in de categorie tot 60.000 euro die we nu tegemoet komen met deze nieuwe regeling.’’
