Tweede Kamer laat tanden zien: Kabinet, dat twee onderdelen uit aangenomen versterkingswet Groningen probeerde te halen, teruggefloten. Gezichtsverlies voor gedeputeerde Staghouwer

Een grote meerderheid van de Tweede Kamer stemde dinsdagmiddag voor een motie van SP-Kamerlid Sandra Beckerman uit Groningen om dat tegen te gaan en Blok en Ollongren te dwingen een andere route te kiezen. Beckerman vroeg direct na de stemming om een brief van het kabinet. ,,Binnen een week wil ik weten wat het kabinet gaat doen.”

De versterkingswet, zoals de Tijdelijke wet Groningen ook wel wordt genoemd, regelt dat de versterkingsoperatie bij wet op het bordje van de overheid komt te liggen. De NAM heeft daardoor niets meer met het versterken van huizen in aardbevingsgebied van doen en mag alleen nog maar de rekening (heffing) betalen.

Het aannemen van de motie - alleen de VVD en fractie Den Haan stemden tegen - is een gevoelige nederlaag voor het demissionaire kabinet en specifieker: het ministerie van Economische Zaken. Die had de Tweede Kamer, zo oordeelden meerdere leden, geschoffeerd door twee onderdelen van de wet niet in werking te willen laten treden.

De betreffende wetswijzigingen regelen dat gedupeerden van de gaswinning en aardbevingen op kosten van het rijk juridische bijstand en financieel advies kunnen krijgen en dat Groningers zelf de versterking van hun huizen in de hand mogen nemen.

Die amendementen waren aangenomen door een meerderheid van de Tweede Kamer, net zoals de hele versterkingswet. Dat het demissionaire kabinet dat terzijde leek te schuiven werd onder meer door hoogleraren staats- en bestuursrecht weggehoond. Zij noemden de gang van zaken onacceptabel. Ook bureau Wetgeving, in de arm genomen door de Tweede Kamer, gaf aan dat dit eigenlijk helemaal niet kan, de Tweede Kamer werd als mede-wetgever op deze manier buitenspel gezet.

Het kabinet moet nu een ander pad bewandelen om de Tijdelijke wet Groningen - zonder de aangenomen wetswijzigingen - er door te krijgen. De wet intrekken en opnieuw indienen is een. De ander is een zogeheten novelle. Daarmee wordt de wet gewijzigd en moet de Tweede Kamer daar opnieuw over stemmen.

Vorige week liet Blok al doorschemeren dat een novelle wel kan, maar hij waarschuwde tegelijkertijd dat dit tijdrovend kan zijn en dat al die tijd de nieuwe Tijdelijke wet Groningen niet van kracht zal gaan. Hoe lang de vertraging gaat worden is onbekend. Bij het ministerie van Economische Zaken verwachten ze maanden, mogelijk een half jaar.

Vorige week nog probeerde met name minister Blok om de fracties op andere gedachten te krijgen. Lobbyisten van het ministerie stuurden nog voor de stemming app-berichtjes naar de kleinere fracties om hen te bewegen niet voor de motie van Beckerman te stemmen, maar tevergeefs.

Beckerman is opgelucht dat haar motie het heeft gehaald, maar echt blij is ze zeker niet. Volgens haar zijn door het gedrag van het kabinet de inwoners van Groningen de dupe omdat er weer nodeloos tijd verloren is gegaan. ,,Door de strijd met de Tweede Kamer aan te gaan over aangenomen amendementen”, verklaart Beckerman. Volgens haar is dit een gevoelige tik voor het kabinet. ,,Ze moeten nu tot inzicht komen en zorgen dat gedupeerde Groningers juridische, technische en financiële steun krijgen.”

Nu Stef Blok terug moet naar de tekentafel, betekent dat eigenlijk ook dat gedeputeerde Henk Staghouwer van de provincie Groningen gezichtsverlies heeft geleden. Staghouwer schreef onlangs als voorzitter van Versterkingsoverleg Groningen (VOG) dat de provinciale bestuurders het belangrijk vinden dat de Tijdelijke wet Groningen er zo snel mogelijk komt en dat ‘elke vertraging voorkomen moet worden’. De versterkingswet moest er gewoon komen, zonder de aangenomen amendementen, schreef de provinciaal bestuurder.

Staghouwer had Provinciale Staten helemaal niet ingelicht dat hij deze brief ging sturen, maar ook andere bestuurders in Groningen niet. De gedeputeerde had de brief, waarin hij steun uitspreekt voor de wet zonder de aangenomen amendementen, met handtekening en al naar de minister gestuurd terwijl de regio van niks wist. Minister Blok was erg in zijn nopjes met de brief en meldde aan de Tweede Kamer dat ook Groningen de versterkingswet zonder de aangenomen wetswijzigingen wilde.

Meerdere fracties in provinciale staten willen opheldering over de gang van zaken.