Ook insecten kunnen oververhit raken, maar je kunt ze helpen. 'Als je een solitaire bij weet te redden maak je een groot verschil'

Over honingbijen maakt ecoloog en biologiedocent Rick Middelbos uit Groningen zich niet zo’n zorgen. ,,Die worden gesponsord door de mens. Het zijn eigenlijk gedomesticeerde mensenbijen.”

Maar wilde, solitaire bijen hebben het zwaar, zeker met deze hitte. Als je een trage, uitgeputte bij ziet liggen kun je hem (of haar) helpen door een beetje suiker in water op te lossen, zegt Middelbos. ,,Dat kan de bij opslurpen, zodat ‘ie weer wat brandstof heeft. En als hij in de zon zit kun je hem het beste in de schaduw zetten. Want ook insecten kunnen oververhit of uitgedroogd raken.”

De ene bij is de andere niet, zegt Middelbos. ,,Honingbijen en hommels leven in kolonies, met één koningin en heel veel werksters die hard moeten werken. In principe maakt één individuele bij voor zo’n kolonie niet zoveel uit. Van solitaire bijen zijn er honderden soorten en zij zijn het belangrijkste voor het ecosysteem. Zij leggen zelf eitjes en brengen zo een hele nieuwe generatie voort. Als je een solitaire bij tegenkomt maak je een heel groot verschil mocht je die kunnen redden.”

Want het gaat slecht met wilde bijen en andere bestuivende insecten, vooral omdat de diversiteit aan planten in Nederland fors is afgenomen. Door stikstofneerslag ontstaat in veel natuurgebieden een mineralentekort in de grond. Middelbos: ,,Net als bij veel andere insecten wordt ook het exoskelet van bijen opgebouwd door calcium, maar dat mineraal spoelt weg doordat de bodem verzuurt door stikstofoxide. En sommige natuurgebieden worden minder divers door stikstofneerslag. Bramen en brandnetels nemen het daar over, andere planten verdwijnen. Hoe lager de diversiteit qua planten, hoe lager het aantal bijen. De insectenstand in Nederland is inmiddels met 75 procent afgenomen: het gaat de verkeerde kant op.”

Biodiversiteit is nodig om ons systeem weerbaar te houden, zegt Middelbos. ,,Hoe meer diversiteit in onze natuur, hoe weerbaarder ons systeem is tegen klappen als klimaatverandering. Wilde bijen en andere bestuivende insecten waaronder vlinders en zweefvliegen zorgen voor die biodiversiteit. Bepaalde insecten bestuiven bepaalde planten, dus hoe meer verschillende vliegende insecten, hoe beter.”