Ronny en Karin Sauselé-Bakker hebben de oudste Oldambtster boerderij uit 1771 gerestaureerd. 'Als we het pand niet in handen hadden gekregen was de boerderij ingestort'
De villa Hoogheem uit 1881 waar Karin en Ronny wonen. Foto: DUNCAN WIJTING
Na jaren renoveren en restaureren heeft Oldambt er weer een parel bij. Ronny en Karin Sauselé-Bakker hebben de eeuwenoude Oldambtster boerderij uit 1771, die op instorten stond, weer in oude glorie hersteld. „We hebben er veel energie in gestoken, maar het is het allemaal waard geweest.”
Ronny en Karin Sauselé-Bakker wilden graag klussen. Dat hebben ze geweten. Inmiddels zijn ze al jaren bezig met het renoveren, restaureren en in oude stijl optrekken van de Oldambtster boerderij uit 1771 in Nieuwolda.
En de klus aan het rijksmonument is nog niet geklaard. Ze denken nog enkele maanden nodig te hebben om in de graanschuur - die ze uit respect voor de historie de kathedraal noemen - een museum in te richten. Welkom op Hoogheem Erfgoed & Logies.
Slapen in bedstedes uit de achttiende eeuw
Na ruim tachtig jaar is de boerderij weer bewoond. Niet door landarbeiders, maar door toeristen die genieten van de sfeer, de rust en de omgeving.
Logeren kan in de twee fraai gerestaureerde woongedeeltes, waar in een van de oude kamers de bedstedes, uit de achttiende eeuw, gewilde slaapplaatsen zijn. De beleving is fascinerend, volgens de gasten. Je waant je in vervlogen tijden. De namen van de luxe gastenverblijven luiden Hude en Ruiterstok. Hude is volledig in oude stijl ingericht. Ruiterstok is stijlvol en modern, maar wel met oude elementen in het zicht.
De boerderij is het oudste Oldambtster type. Eén van de eerste boerderijen die na de inpoldering van de 2e Midwolderpolder of Nieuwland (1701) zijn gebouwd. Geen statig voorhuis. Geen pracht en praal. Een simpel optrekje, zij het van immense afmeting.
Nog voordat je de boerderij en haar geschiedenis binnenwandelt zie je de kolossale baanderdeuren en de kapschuur. De recht opgaande topgevel, tenminste 10 meter, hoort ook bij dit type Oldambtster boerderij. De enige nog die bewaard is gebleven. Er is een rozenperk aangelegd en er staan fruitbomen bij de boerderij. Voor de boerderij zijn de drie bomen terug geknot. De boerderij is weer toonbaar in al zijn schoonheid en de megaklus is bijna voltooid. Oldambt heeft er weer een parel bij.
En Ronny en Karin hebben getoond hoe je cultureel erfgoed van de ondergang kan redden, mits er een goed doordacht plan is en voldoende geldschieters.
Hoe anders was het begin 2019, toen Ronny en Karin zich eigenaar van de boerderij mochten gaan noemen. Bomen lagen te rusten op het dak, hier en daar waren dakpannen verdwenen en er lekte water door het dak.
,,Het stond op instorten. De boerderij was nauwelijks zichtbaar, vanwege de bomengroei. Als we toen het pand niet in handen hadden gekregen was de boerderij ingestort. Doodzonde”, meent Karin Sauselé-Bakker.
‘We hebben nog een klusboerderij’
Het stel, eerder woonachtig in Delfzijl, verhuisde in 2010 naar Nieuwolda waar ze de eeuwenoude boerderij Hoogheem uit 1881 kochten. ,,Ook een klusboerderij.”
Hij elektromonteur, tegenwoordig werkzaam op landgoed Verhildersum, zij bedrijfskundige en IT-er, hadden zin om de armen uit de mouwen te steken. Villa Hoogheem uit 1881 had alles in zich om aan de slag te gaan. Van buiten en binnen tot de slingertuin. ,,Maar vanaf dat moment hadden we ook uitzicht op de naastgelegen Oldambtster boerderij.”
Langzaamaan begon het te kriebelen en gingen ze dromen en plannen smeden voor de in verval geraakte boerderij. ,,Drie jaar voordat we ons eigenaar mochten noemen zijn we al aan de slag gegaan met het project. Een plan opstellen, nadenken wat de invulling moest zijn, met subsidieverstrekkers praten, de provincie, gemeente, buurt en noem maar op. We hebben er veel energie ingestoken, terwijl we nog geen eigenaar waren. Ja, het was een gok. Maar het is het achteraf allemaal waard geweest.”
We wilden er een punt achter zetten
In de zomer van 2018 wilden ze er zelfs nog een punt achter zetten, want aankoop leek uitzichtloos. ,,Plotseling kwam alles in stroomversnelling. We ontvingen subsidietoezeggingen. Maar pas in voorjaar 2019 mochten we ons echt de eigenaren noemen. Voor die tijd zagen we de makelaar af en toe met een geïnteresseerde langskomen. We dachten telkens: als ze het maar niet kopen.”
Met trots beschouwt ze het meerjarenproject en geeft ze een inkijkje in de boerderij. Alleen al de voormalige graanschuur, 55 meter lang, is indrukwekkend. De oude paarden- , koeien- en varkensstallen zijn in tact gebleven. ,,Ideale plekjes om vergaderingen te houden.”
Maar vee keert niet terug. Wel scharrelen er enkele kippen. In de graanschuur wordt een kleinschalig museum ingericht met informatie over het gebied en een grote collectie aan oude gereedschappen en machines. Er staan tractoren en een oude combine. Mensen komen soms spontaan dingen afleveren. ,,Ik denk dat we tot het voorjaar bezig zijn met conserveren, dan gaan we open.”
Dankzij Europese subsidies als Leader, geld van de provincie Groningen, de gemeente Oldambt, Monumentenzorg en met eigen spaargeld is de boerderij gerestaureerd, zo staat te lezen op de site: www.deverhalenvangroningen.nl. Aannemer Jansen uit Oostwold voert de restauratie uit; architect Kouwen begeleidt het project. Op het gerenoveerde dak liggen 24.000 dakpannen, origineel of bijgekocht; het gebinte is nog deels in tact en/of hersteld.
Oud materiaal bewaard
Ze heeft foto’s van voor de restauratie. Zichtbaar zijn gaten in het plafond en alles moest gerestaureerd en opgeknapt. Toch is er veel oud materiaal behouden gebleven. ,,Veel hout hebben we hergebruikt en andere pareltjes hebben we gelukkig kunnen bewaren. Voordeel voor ons was dat we naast de boerderij wonen. We hadden telkens uitzicht op de werkzaamheden en konden er zelf alles uithalen wat we nog nodig dachten te hebben. Dat scheelt (reis)tijd en energie.”
Natuurlijk hebben ze zelf ook al enkele nachten doorgebracht in hun erfgoedlogies. ,,Heerlijk om in een nieuwe, modern badkamer te douchen.” Zover zijn ze nog niet eens in hun eigen Villa Hoogheem. ,,Dat wordt onze volgende klus.”
Toekomstige eigenaren van eeuwenoude boerderijen wil Karin Sauselé-Bakker meegeven dat ze naast doorzettingsvermogen ook een doel voor ogen moeten houden en vasthouden aan een plan. ,,Er moet een totaalplan zijn en het moet vooral passen bij het landschap. Betrek er ook subsidieverstrekkers bij en overheden.”
DvhN debat maandag 25 oktober
Dagblad van het Noorden houdt een debat met als titel Oldambtster boerderijen: parels in het landschap of rotte kiezen?Maandag 25 oktober, 19.30-21.30 uur Locatie: Mellemaheerd, Hamdijk 9, Bad Nieuweschans. Vol is vol en trek vooral warme kleren aan.
