Akkerbouwer Jarno Rietema (29) uit Oudeschip praat woensdag met minister Henk Staghouwer over de toekomst van de boeren in Groningen. 'Natuurlijk is er perspectief. Dit is dé landbouwprovincie'

Hij verwacht met z’n 29 lentes ruimschoots de jongste spreker te zijn, zegt Jarno Rietema aan de telefoon. Tussen onder anderen minister Henk Staghouwer en gedeputeerde Johan Hamster schuift de akkerbouwer uit Oudeschip aan in het Forum Groningen om zijn visie te delen op de toekomst van de Groningse boer.

,,En dan moet uitgerekend ík als jongste gaan uitleggen dat snel en radicaal veranderen geen goed idee is’’, zegt Rietema. Hij grinnikt er zelf om.

Al is het eigenlijk een bloedserieuze zaak. De landbouw in heel Nederland - en dus ook in Groningen - beleeft onzekere tijden. Door klimaatverandering en de stikstofcrisis staat het huidige systeem onder druk.Hoe nu verder? Als de plannen van Staghouwer en zijn collega-minister Christianne van der Wal doorgaan, moet een groot deel van de boerenbedrijven stoppen en moeten de overblijvende boeren hun bedrijfsvoering heel anders aanpakken. Vrijdag presenteerde het kabinet een kaart van Nederland waar staat aangegeven hoeveel de stikstofuitstoot omlaag moet. Rondom natuurgebieden gaat het om 70 procent vermindering.

,,Ik kan eigenlijk niet bevatten dat ze dit echt van plan zijn’’, zegt Rietema over die kaart. ,,Een compleet nieuwe tekening, die gebaseerd is op theoretische modellen en niet op data.’’

Samen met Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten wil een aantal Groningse landbouwers die data juist welverzamelen. Deze zomer meten ze de stikstofdeposities bij het bos Lieftinghsbroek, een Natura 2000-gebied nabij Vlagtwedde. ,,Om eens te kijken wat er nu écht gebeurt. Dat lijkt me een goede, constructieve aanpak. Ik hoop wel dat we er de tijd voor krijgen van de provincie.’’

Rietema is voorzitter van de Groningse afdeling van het Agrarisch Jongeren Kontakt (GrAJK). Hij studeerde landbouwkunde aan de universiteit van Wageningen en verbouwt nu pootaardappelen op het bedrijf waar hij ook is opgegroeid. ,,Sinds zes jaar ben ik op papier pas echt boer, maar ik ben hier al mijn hele leven mee omringd.’’

Als het aan hem ligt, blijft Rietema dat ook zijn hele leven. ,,Er is zeker perspectief’’, denkt hij. ,,Groningen is dé landbouwprovincie. Het ligt aan de kust, het klimaat is iets gematigder dan in het zuiden, en er is veel ruimte.’’ Uitdagingen zijn er ook. ,,Ik ontken niet dat de stikstofcrisis een probleem is dat opgelost moet worden. Dat PAS-melders (bedrijven die zonder vergunning uitbreidden, een melding volstond toen, red.) nog steeds niet zijn gelegaliseerd, is voor ons als jonge boeren onverteerbaar. Daar moet over gepraat worden.’’

Meer kringlooplandbouw, zoals minister Staghouwer voorstelt, lijkt Rietema uitstekend. ,,Al doen we dat voor een groot deel allang. ‘Kringlooplandbouw’ is een soort hip containerbegrip, maar in de kern betekent het gewoon dat je reststromenhergebruikt en niet verbrandt. Ja, natuurlijk streef ik dat zoveel mogelijk na.’’

Maar als systeemverandering onontkoombaar is, betoogt Rietema, geef er dan alsjeblieft genoeg tijd voor. ,,Het gaat altijd over de lange termijn in de landbouw. Ik ben nu bezig met pootaardappelen selecteren die pas over zes jaar voedsel opleveren. Voor een sector die in zulke lange lijnen denkt, kún je de dingen niet snel en radicaal omgooien.’’