De hypotheekrente is afgelopen week flink gestegen, de snelste stijging sinds jaren. Dit kan nadelig zijn voor nieuwe huizenzoekers zoals starters, zeggen verschillende experts.
De hypotheekrente steeg vorige week gemiddeld van 1,58 procent naar 1,74 procent. Donderdag stond de rente op 1,88 procent, vrijdag verwacht De Hypotheekshop een stijging naar 1,9 procent. Sinds 2008 is niet eerder zo’n snelle stijging gesignaleerd.
Martin Hagedoorn van De Hypotheekshop, een keten die hypotheekadvies geeft, noemt dit ’uitzonderlijk’. ,,De grootste weekstijging sinds jaren en dat nu al twee weken lang.’’ Volgens De Hypotheekshop worden er sinds de coronacrisis veel meer hypotheken afgesloten. Niet alleen voor nieuwe woningen, ook voor verbouwingen en andere doeleinden, zoals een schenking aan kinderen of om een camper aan te schaffen, wordt extra geld geleend.
Toch blijft de rente historisch laag, benadrukt econoom Mirjam Bani. Ze werkt bij ING en is gespecialiseerd in de woningmarkt. ,,Ook na deze stijging blijft de rente laag. Maar de snelle stijging is wel opvallend.’’
Meer factoren hebben invloed op woningmarkt
Wat betekent dit voor de woningmarkt? Bani: ,,Dat is lastig te zeggen, want er hebben meer factoren invloed op de woningmarkt dan alleen de hypotheekrente. Zo is vertrouwen heel belangrijk en dat is lastig te voorspellen. Als er minder vertrouwen is in de woningmarkt, zullen mensen minder snel besluiten een nieuwe woning te kopen.’’
Maar een stijging van de hypotheekrente betekent in principe dat wie een nieuwe hypotheek afsluit, minder kan lenen, legt Bani uit. ,,Je leencapaciteit, noemen we dat. Er wordt door een hypotheekverstrekker gekeken wat je maximaal kan lenen. Je inkomen en de taxatiewaarde van de woning spelen hierbij een belangrijke rol. Met een iets hogere rente, kan je bij een gelijk inkomen vaak minder lenen.’’
Daarnaast gaat het om de betaalbaarheid van een huis, legt ze uit. ,,Wat wil je bieden op een woning. Wat vind je een redelijke hypotheeklasten om per maand uit te geven en welke prijs past hierbij? Het kan zijn dat je een woning te prijzig gaat vinden, dat de kosten te hoog voor je worden door de hogere rente.’’
Dit zal vooral de groep raken die nog geen huis heeft, dus de starters. Dit vreest ook makelaarsvereniging NVM. Woordvoerder Marc van der Lee: ,,De groep die het al moeilijk heeft, krijgt het hierdoor mogelijk nog lastiger. Dat is zeker zorgwekkend.’’
Ook Bani zegt dat de rentestijging vooral deze groep zal raken. Bani: ,,De rentestijging raakt de doorstromers minder. Zij hebben al een woning en nemen meestal flink wat overwaarde mee. Vaak neemt deze groep ook hun oude hypotheek mee met een lange rentevaste periode, die zetten ze over op hun nieuwe woning. Vaak betekent dit voor een deel van hun hypotheek hun lagere rentes houden, dus minder geraakt worden door de rentestijging.’’
Kantelpunt
Is er een kantelpunt te verwachten op de woningmarkt? Bani denkt voorlopig van niet. ,,Op de woningmarkt is sprake van grote krapte, meer mensen zoeken een woning dan dat er te koop staan. Die krapte is niet zomaar opgelost. We verwachten wel dat de woningprijzen komende tijd minder hard zullen stijgen dan vorig jaar. Maar stel, de hypotheekrente blijft snel stijgen en het vertrouwen slaat om, behoort ook een huizenprijscorrectie tot de mogelijkheden. Helaas is de prijsontwikkeling op de woningmarkt slecht te voorspellen. ”
,,Op de woningmarkt is sprake van krapte, meer mensen zoeken een woning dan dat er te koop staan. Die krapte is niet zomaar opgelost. Als de hypotheekrente blijft stijgen, kan dat invloed hebben op de huizenmarkt. Mogelijk zetten minder mensen dan hun woning te koop en kunnen de woningprijzen iets gaan afvlakken of zakken.’’
Ook de makelaarsvereniging verwacht voorlopig geen grote veranderingen door een hogere hypotheekrente. Van der Lee: ,,De rente is nog steeds laag, ondanks de stijging. Daarnaast hebben we met krapte op de woningmarkt te maken die voorlopig niet voorbij is. Huizen blijven gewild, er is meer vraag dan aanbod.’’
Volgens Hagedoorn van De Hypotheekshop doet deze stijging voorlopig weinig voor de huizenprijzen. ,,Uit onderzoek blijkt dat een kantelpunt pas boven de 3 procent hypotheekrente kan komen, voorlopig doet de stijging nog weinig.’’