Kun je het coronavirus oplopen door een een winkelwagentje of liftknop: dit zegt de wetenschap

De muis van een collega gebruiken of een winkelkar aannemen in de supermarkt? Daar gaat een ritueel met heel veel ontsmettingsalcohol aan vooraf. Schoonmakers kregen trainingen om deurklinken, handgrepen, toetsenborden en bureaubladen minutieus te reinigen. En in een lift kun je maar beter met je blote hand van het knopje afblijven. Maar is dat allemaal wel nodig?

Volgens Emanuel Goldman, hoogleraar microbiologie aan de Rutgers University in New Jersey, is het allemaal moeite voor niets. Ook de Amerikaanse wetenschapster Linsey Marr vraagt in een opiniestuk om wat minder te ontsmetten. Het gerenommeerde wetenschappelijke magazine Nature zelf kon met veel moeite twee studies vinden waarin een coronabesmetting mógelijk via oppervlaktes is gegaan.

In het eerste geval werd die veroorzaakt door een zieke Chinese man die zijn neus snoot in zijn hand en vrijwel direct daarna een liftknopje induwde. De buurman die vlak na hem kwam drukte op dezelfde knop en floste vlak daarna zijn tanden. In het tweede geval ging het om een groep van acht Chinezen die door rioolwater waren gewandeld en zo de ziekte hadden binnengebracht in hun appartementsgebouw.

 

Goldman keek ook naar de studies rond het cruiseschip Diamond Princess, waar 712 mensen het virus opliepen. „Bijna overal werd er corona-RNA gevonden, maar dat is niet besmettelijk. Het ging eerder over de lijkjes van het virus en geen levend virus”, zegt de microbioloog.

 „De testen uit laboratoria wezen wel uit dat het virus lang kan blijven leven, maar een laboratoriumomgeving is niet te vergelijken met de realiteit.” Nature concludeert dat het schoonmaken van oppervlaktes maar weinig bijdraagt tot het indammen van de epidemie.

De Belgische viroloog Steven Van Gucht en infectioloog Steven Callens (UZ Gent) zijn het eens met Nature en zeggen dat vooral onze verbeterde handhygiëne de oorzaak is. „Overal zijn er nu mogelijkheden om je handen te ontsmetten of te wassen. Zo laten we geen virusdeeltjes meer achter op oppervlakten”, zegt professor Van Gucht. „Een oppervlakte dat vaak wordt aangeraakt houdt waarschijnlijk meer risico in dan een bankje waar niet veel volk passeert. De hoofdregel blijft gewoon een goede handhygiëne. Niet enkel voor corona, maar ook voor andere ziektes”, zegt dr. Callens.

Beiden willen overdracht via oppervlakten echter niet uitsluiten. „Ik zal mijn karretje blijven ontsmetten”, zegt Van Gucht. „Je kunt niet iets uitsluiten omdat het niet in de vakliteratuur beschreven staat. Theoretisch kan het volgens mij wel: een coronapatiënt die op een winkelkarretje niest, iemand anders die het karretje neemt en vlak erna aan zijn gezicht of in zijn ogen wrijft. Als je dus geen ontsmet winkelkarretje vasthoudt, kun je beter van je gezicht afblijven tot je je handen weer kunt wassen.”