Licht op groen voor waterstof op Groningen Airport Eelde

Het vliegveld verwacht dat tegen 2050 ‘een substantieel deel van de vliegtuigen’ dat Eelde aandoet vliegt op waterstof.

GAE begon vijf jaar geleden met het programma NXT Airport, dat het vliegveld toekomstbestendig en duurzaam moet maken. De luchthaven besloot in te zoomen op waterstof als brandstof. Daarmee sloot GAE zich aan bij de inspanningen van Noord-Nederland om een waterstofeconomie te ontwikkelen.

De nu afgeronde studie, betaald door de provincie Drenthe, werd uitgevoerd in samenwerking met onder meer grote energiebedrijven en belangrijke partijen in de luchtvaart, zoals RWE, Shell, Airbus, KLM en Fokker Next Gen dat overweegt op GAE een fabriek voor waterstofvliegtuigen te bouwen.

Er werd gekeken naar de noodzakelijke infrastructuur, de veiligheidsaspecten, vraag en aanbod van groene waterstof.

Jeroen Kamphuis, projectleider van het programma NXT Airport: ,,De ontwikkelingen kennen natuurlijk nog veel onzekerheden. Wij willen echter zo goed mogelijk voorbereid zijn op de toekomst. Daar is dit onderzoek voor.”

De waterstof zal mogelijk per pijpleiding aangevoerd kunnen worden. Het waterstofnetwerk dat Gasunie gaat aanleggen, zal de luchthaven op zo’n achttien kilometer afstand naderen. Rond 2035 zou een vertakking naar GAE aangelegd kunnen worden.

 Meiltje de Groot, directeur van GAE:  ,,Grote luchthavens als Schiphol en Eindhoven krijgen de kerosine ook per pijpleiding aangevoerd. Maar we hebben nog geen keuze gemaakt. Misschien blijkt later dat het goedkoper en slimmer is om waterstof hier ter plekke te produceren of het met trucks vanuit de Eemshaven te laten aanvoeren.”

GAE heeft inmiddels bij de provincie subsidie gevraagd voor een volgend onderzoek, dat onder meer moet uitwijzen hoe de infrastructuur op de luchthaven kan worden ingepast. ,,Dat gaat een spade dieper”, aldus De Groot.

Het vliegen op waterstof zal naar verwachting stapsgewijs zijn intrede doen. De eerste toestellen zullen zich zo rond 2030 bedienen van gasvormige waterstof. Door de omvang van de waterstoftanks blijft de ruimte voor stoelen beperkt. ,,Daarbij heb je geen ruimte over voor grote aantallen  passagiers”, zegt Kamphuis.

Geleidelijk, zo tegen 2040 is de verwachting, zal de vloeibare waterstof zijn intrede doen die veel minder ruimte inneemt. Dat stelt GAE nog wel voor enkele hoofdbrekens, want met de bestaande transportmogelijkheden worden de groene moleculen gasvormig aangevoerd.

,,Hoe krijgen we de vloeibare waterstof hier beschikbaar?”, vraagt Kamphuis zich hardop af. ,,De veiligheid vraagt ook veel aandacht. Vloeibare waterstof heeft een temperatuur van min 253 graden en moet in speciaal gekoelde tanks worden opgeslagen en vervoerd.”

Waterstof is niet de enige ‘brandstof’ die de luchthaven in de toekomst beschikbaar moet hebben.

De Groot: ,,Fabrikanten die werken aan waterstofvliegtuigen gaan uit van 120 passagiers en afstanden van zo’n 1500 tot 2000 kilometer. Dat zijn de vluchten waar regionale luchthavens het meest mee hebben te maken. Elektrische vliegtuigen zullen doorgaans zo’n zes tot negen stoelen tellen. Als ze meer mensen gaan vervoeren, worden de accu’s te zwaar. De grotere vliegtuigen blijven voorlopig vliegen op kerosine, de duurzame variant SAF of een mix van die twee. Als je in 2050 geen laadpunten, waterstof of SAF hebt, komt er niemand meer langs.”

Het ‘schoon’ vliegen laat nog even op zich wachten, maar alle materieel op de grond waarmee het luchtverkeer wordt bediend moet al in 2030 vrij van CO2-uitstoot zijn. Het bedrijf Holthausen in Hoogezand heeft voor GAE een emissievrije Ground Power Unit gemaakt, waarmee vliegtuigen van elektriciteit worden voorzien. Die draait op waterstof in plaats van dieselolie.

De Groot: ,,Ander materieel draait weer op elektriciteit. We kijken steeds wat het beste werkt. Wij lopen met het verduurzamen graag voor op. Dat maakt het makkelijker om dingen te implementeren. Dat is hier ook minder ingewikkeld dan bij grote luchthavens. Hier heb je meer grip op die processen.”