Ineens wil iedereen een eigen chatbot. 'Straks gaan we allemaal dik betalen voor een abonnement'

„Mensen zijn gefascineerd”, aldus Everts. „Kunstmatige intelligentie (AI) is opeens tastbaar geworden voor het gewone publiek.” Nieuw is het niet. Bedrijven werken al tientallen jaren aan modellen. Maar OpenAI, de maker van ChatGPT, heeft volgens techexpert Jarno Duursma nu een manier gevonden waarmee voor iedereen duidelijk is wat de systemen kunnen. „Je kunt er nu echt iets mee”, zegt hij.

Sinds de lancering van ChatGPT zou de chatbot al 100 miljoen gebruikers hebben. Microsoft ziet er wel brood in. De softwaremaker investeert de komende jaren 10 miljard dollar in OpenAI. Dit gaat op korte termijn leiden tot een integratie van de chatbot in Microsofts zoekmachine Bing en zijn browser Edge, zo kondigde topman Satya Nadella dinsdag aan. „Dit is een nieuwe start voor zoeken”, zei hij.

Alarmfase 1 bij Google: de techgigant ziet de ontwikkeling als een groot gevaar. De marktleider op het gebied van zoekmachines heeft inmiddels een eigen chatbot aangekondigd waar al lang aan wordt gewerkt. Die heet Google Bard. Een selecte groep gebruikers is begonnen met testen. „Ik denk wel dat ze de campagne hebben versneld”, zegt Duursma. „Er zal wel stress zijn bij Google. Als Microsoft zich gaat positioneren als zoekassistent hebben ze opeens een flinke concurrent.”

De deskundigheid van Google op het gebied van chatbots mogen we van Duursma niet onderschatten. Volgens de techexpert zat het bedrijf lang in een spagaat omdat een goede chatbot het eigen verdienmodel kan kannibaliseren. „Als die goed werkt dan klik je minder snel op een gesponsorde link.”

Google pompte daarnaast nog eens 400 miljoen dollar in Anthropic. Die start-up is gespecialiseerd in AI en test momenteel ook een chatbot.

Intussen is ChatGPT vaak onbereikbaar voor gebruikers die niet betalen. Betaal je 20 dollar per maand, doet hij het wel. „De makkelijkste manier om er knaken mee te verdienen is een abonnement”, zegt Duursma. Er zijn talloze toepassingen te bedenken. In de zorg, de advocatuur, de journalistiek of voor programmeurs.

„Kenniswerkers krijgen een mooie tool. Zij kunnen straks sneller werken”, aldus Everts. „Er komen duizenden van dit soort diensten. Het is een onuitputtelijke bron.” Maar ChatGPT zorgt nu al voor opschudding. Zo maken middelbare scholieren er al gretig gebruik van.

Ruimte voor verbetering is er zeker. Zo is ChatGPT nog niet met internet verbonden. Het programma weet dus niets van de actualiteit. Bovendien zijn de antwoorden die de chatbot geeft bepaald niet foutloos. „Het is het ene moment briljant, op andere momenten heel dom”, zegt Everts. Hij geeft een voorbeeld. „Vraag maar eens het antwoord op vier maal acht. Dan zegt hij 32. Maar als je dan zegt dat dit niet klopt en dat het antwoord 31 is, dan zegt de bot ’je hebt gelijk’.” ChatGPT gaat niet met u in discussie.

En dan zijn er nog de morele vraagtekens. „Als Microsoft en Google de ideale zoekassistent bouwen en zoekmachines overbodig maken, dan geven we hen enorm veel macht. Je laat ze dan ’de waarheid’ vertellen”, stelt Duursma. „Als we die macht in handen leggen van Amerikaanse technologiebedrijven, dan zitten we op het verkeerde spoor.” Duursma denkt dat zelf onderzoek doen en het raadplegen van meerdere bronnen ook in de toekomst enorm belangrijk blijft.

Op de beurs is sprake van chatbotkoorts. Zo schoot Baidu in Hongkong omhoog nadat het Chinese concern bekendmaakte dat zijn bot Ernie bijna af is. Beursanalist Cornévan Zeijl spreekt van een hype en ziet aandelen van bedrijven die ook maar iets doen met AI hard in waarde stijgen.