Cindy Dirkx wil in Noorden ondergrondse ‘snelwegen’ voor pijpleidingen en kabels

Dat is de boodschap van de stichting NorthGrid, die een coördinerende rol ambieert bij de ontwikkeling van de ondergrondse netwerken van kabels en pijpleidingen. Ze wil voorkomen dat voor elke verbinding lange vergunningprocedures, soms moeizame onderhandelingen over grondgebruik en overleg met omwonenden gevoerd moet worden.

,,Als je één traject kiest, is dat allemaal maar één keer nodig”, zegt Cindy Dirkx, net aangetreden als directeur van NorthGrid. ,,Het dient ook een maatschappelijk belang als je verbindingen bundelt. Leg je alles versnipperd aan, dan gaat dat ten koste van veel ruimte. Want boven een leiding of kabel mag je niets bouwen. Het heeft daarnaast praktische voordelen. De kans is veel kleiner dat bij graafwerkzaamheden een leiding of kabel wordt beschadigd.”

 In Nederland ligt 1,7 miljoen kilometer kabels en pijpleidingen onder de grond. Waar ze liggen, is doorgaans alleen waarneembaar door bescheiden bovengrondse markeringen. Zo maakt de Gasunie met gele paaltjes duidelijk waar gasleidingen liggen.

De drukte onder de grond wordt de komende decennia nog groter, voorspelt Dirkx. ,,Door de energietransitie zijn er steeds meer leidingen nodig. Voor het transport van CO2, groene waterstof, warmte, industriewater, misschien ook van ammoniak en stikstof”, zegt de Zuidhornse.

Dirkx weet bijna alles over met name pijpleidingen. Ze kwam er na haar studie economie mee in aanraking toen ze bij een aannemer werkte. Ze besloot een master in ‘pipeline technology’ te volgen. Als zelfstandige houdt ze zich voor tal van bedrijven bezig met onder meer de ontwikkeling, de aanleg, het beheer en het onderhoud van pijpleidingen.

“Heel breed”, zegt ze. ,,Ik profileer me graag als iemand die dingen doet zonder poespas. Daarom noem ik mezelf geen consultant.”

Recent volgde ze Hendré Sijbring op als directeur van de stichting NorthGrid. Die werd ruim vijftien jaar geleden opgericht onder de naam Buisleidingenstraat Eemsdelta. De bedoeling was zo’n ondergrondse ‘snelweg’ aan te leggen tussen de Eemshaven en het Chemiepark Delfzijl. Doordat er niet voldoende partijen geld in het plan wilden investeren, werd het in de ijskast gezet.

Nu wil de stichting onder de naam NorthGrid er weer mee aan de slag. De aandacht beperkt zich echter niet meer tot een verbinding in de Eemsregio. Dirkx kijkt naar de provincies Groningen en Drenthe. Zo ziet ze in de verbreding van de N33 een mogelijkheid om langs de weg een ondergronds traject voor verbindingen aan te leggen. Zo kan de industrie in Veendam en omgeving vanuit de Eemshaven worden voorzien van allerlei grond- en brandstoffen.

,,Dat kan een gunstig effect hebben op de werkgelegenheid”, zegt Dirkx. ,,Na de opening van de N37 tussen Hoogeveen en de Duitse grens, zag je langs die hele weg bedrijventerreinen tot bloei komen. Voor bedrijven kan de aanwezigheid van leidingen die allerlei stoffen aanvoeren de keuze voor de bouw van een nieuwe vestiging misschien bepalen.”

Nederland kent al een ondergrondse snelweg, vertelt Dirkx. ‘’Tussen Rotterdam en Antwerpen loopt via Moerdijk een strook grond met een breedte van 50 tot 100 meter, bedoeld voor leidingen die de industriekernen verbinden. Die is begin jaren ’70 aangelegd. In eerste instantie lag daar maar een beperkt aantal leidingen. Het heeft wel 20 jaar geduurd voordat er meer verbindingen kwamen, maar sinds 2000 zijn er veel leidingen bij gekomen. Het getuigt van lef dat de overheid toen dat initiatief heeft genomen. Nu heeft de hele regio er voordeel van.  Ook hier moet je de durf hebben om vooraf te investeren. Maar men kijkt niet genoeg vooruit.”

Dirkx kan zich goed voorstellen dat zo’n zone voor kabels en leidingen  niet door iedereen met open armen wordt ontvangen. De directeur: ,,Je ziet bij windparken dat omwonenden minder klagen over overlast, wanneer ze meedelen in de opbrengsten. Zoiets zou je ook bij  leidingtracés kunnen doen. Je begint met een minimumvergoeding, die groeit naar mate er meer leidingen komen. Zo laat je mensen die er indirect last van hebben meedelen in de opbrengsten die normaal gesproken alleen naar de leidingeigenaar gaan.”