Inwoners van Annerveenschekanaal Ina Oortwijn (links), André Hagendijk (midden) en Marie-Claire Neesen (rechts) van actiegroep Gaston strijden voor toevoeging van het dorp aan de waardedalingsregeling. Foto: Harry Tielman
Annerveenschekanaal wordt niet toegevoegd aan de waardedalingsregeling. Dat is de conclusie van staatssecretaris van Mijnbouw Hans Vijlbrief, gebaseerd op advies van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG).
Het slechte nieuws komt exact een jaar nadat een actiegroep uit Annerveenschekanaal ten strijde trok tegen de volgens hen ‘oneerlijke’ waardedalingsregeling. Met die regeling kan de waardevermindering van woningen in het aardbevingsgebied worden gecompenseerd.
Staatssecretaris Vijlbrief vroeg afgelopen oktober het IMG en een onafhankelijke adviescommissie om nog eens naar de situatie in het lintdorp te kijken. Aanleiding daarvoor waren acties uit het dorp en vragen van Tweede Kamerlid Eline Vedder (CDA).
Die acties hebben niet mogen baten. Het IMG ziet – op basis van advies van de commissie Waardedaling – geen aanleiding om het dorp toe te voegen aan het waardedalingsgebied. Vijlbrief sluit zich aan bij die conclusie.
‘Ik snap dat dit niet de boodschap is waar de bewoners van Annerveenschekanaal op hoopten’, schrijft hij in een Kamerbrief. ‘Elke grens gaat echter gepaard met de consequentie dat er mensen zijn die daarbuiten vallen. De commissie geeft aan dat een uitzondering op de thans gebruikte afbakening zou leiden tot een zekere vorm van willekeur en weer tot nieuwe verschillen.’
‘Methode is er niet voor niets’
De commissie adviseert om vast te houden aan de bestaande afbakening, gebaseerd op het onderzoek van Atlas uit 2022. Volgens de commissie is die methode er ‘niet voor niets’ en is bij de afbakening al rekening gehouden met een ruime, voor bewoners voordelige marge.
De commissie ziet geen reden om het dorp toe te voegen. ‘Vooral niet nu niet gebleken is dat de bewoners in het onderhavige gebied daadwerkelijke schade als gevolg van waardedaling hebben geleden’, staat in het advies.
Ook het argument dat Annerveenschekanaal een zogenaamde enclave is die zou moeten worden toegevoegd omdat omliggende postcodegebieden wel in het risicogebied vallen, gaat volgens de commissie niet op.
‘Opmerkelijk besluit’
Een opmerkelijk besluit, vindt emeritus hoogleraar volkshuisvesting en grondmarkt George de Kam aan de Rijksuniversiteit Groningen. „Nergens blijkt dat de adviseurs de moeite hebben genomen zich te verdiepen in de specifieke situatie in Annerveenschekanaal”, zegt hij over het advies.
De Kam haalt zijn argumenten uit datzelfde rapport van Atlas. Voor de afbakening van het waardedalingsgebied kijkt het IMG bij welk schadepercentage waardedaling niet is uit te sluiten. Dat moet minstens 40 procent zijn. Een andere eis is dat er minstens één beving met een bepaalde grondsnelheid (1 mm/s) moet zijn geweest.
‘Doet geen recht aan grote verschillen in gebied’
Maar dat gekozen schadepercentage is een gemiddelde en doet volgens De Kam geen recht aan de grote verschillen in het gebied. „Uit dat rapport blijkt dat er in de gemeente Groningen pas een negatief effect op de woningprijs wordt gevonden bij een schade-intensiteit van 70 procent, terwijl in het ommeland die grens al bij 30 procent begint.”
Volgens hem leidt dat tot ongelijke behandeling. „Er zijn bijna 12.000 eigenaren in zes gebieden in de gemeente Groningen waar volgens dat onderzoek waardedaling niet kan worden aangetoond, maar die toch een vergoeding krijgen”, schetst hij. „Terwijl 1762 huiseigenaren in postcodes met schade tussen 30 en 40 procent en waar aantoonbaar kans is op waardedaling, geen vergoeding krijgen.”
Dat laatste geldt overigens niet alleen voor Annerveenschekanaal, maar ook voor postcodes 9473 (De Groeve), 9804 (Noordhorn), 9832 (Den Horn) en 9883 (Oldehove).
Bovendien klopt een van de argumenten van de commissie niet, volgens De Kam. De adviseurs stellen dat ‘niet is gebleken dat bewoners daadwerkelijk schade hebben geleden als gevolg van waardedaling’.
„Maar dat geldt in geen enkel gebied als criterium. Het gaat erom dat waardedaling in een gebied niet kan worden uitgesloten. En dat is aantoonbaar het geval in Annerveenschekanaal”, benadrukt hij. „Toevoeging van het dorp is geen willekeur, zoals wordt gesuggereerd, maar is gebaseerd op objectieve gronden die Atlas zelf aanreikt.”
Strijd nog niet ten einde
De Kam heeft zijn bevindingen toegestuurd naar meerdere Kamerleden en is van plan in gesprek te gaan met het IMG. Daarnaast adviseert hij Vijlbrief nog eens naar deze aspecten te kijken. „Als je milder en menselijker te werk wilt gaan, dan is dat enorm belangrijk”, vindt hij.
Ook de teleurgestelde actiegroep laat het er niet bij zitten. „We gaan opnieuw om de tafel met de burgemeester van Aa en Hunze om te kijken hoe nu verder. Onze actiegroep strijdt door”, besluit Ina Oortwijn, een van de gezichten van de actiegroep.
Waardedalingsgeld kan geclaimd worden door personen die tussen 16 augustus 2012 en 1 januari 2021 eigenaar waren van een woning in het toegewezen gebied. In Aa en Hunze en Tynaarlo kunnen inwoners van de dorpen Spijkerboor, Oud Annerveen, Nieuw Annerveen, Eexterveenschekanaal en Zuidlaarderveen ongeveer 2 procent vergoed krijgen van de waarde van hun woning.
Voor de afbakening van het waardedalingsgebied wordt onder meer gekeken naar het schadepercentage van de huizen. Dat moet minstens 40 procent in de postcode zijn. Ook het aantal bevingen met een bepaalde grondsnelheid telt mee. In Annerveenschekanaal ligt dat percentage op 34,9 procent en dus valt het dorp buiten de boot.
