Muizen- en rattenplagen verwacht door verbod op gif. Dit kun je ertegen doen

Met ingang van het nieuwe jaar geldt er voor particulieren een verbod op het gebruik van ratten- en muizengif, bedoeld om met name roofvogels te beschermen tegen het eten van vergiftigde prooien. Alleen gecertificeerde plaagdierbestrijders mogen straks nog onder strenge voorwaarden chemische bestrijdingsmiddelen inzetten. Het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) vreest muizen- en rattenplagen.

Het KAD waarschuwt voor calamiteiten die de overlast door de eikenprocessierups ruim overtreffen. Goede alternatieven voor gif zijn er volgens het centrum niet. ,,Helaas zullen we ons dat pas realiseren wanneer de muizen en ratten over straat rennen’’, stelde de onlangs vertrokken KAD-directeur Bastiaan Meerburg zeer recentelijk.

Volgens Hans Hoekstra van HOB Plaagdierenexperts in Gieten, dat particulieren en overheden in heel Groningen en Drenthe bijstaat bij de bestrijding van ongewenste kostgangers, worden grote woorden gebruikt. ,,Dat er plagen komen, vind ik wat voorbarig. Door het verbod op gif zullen er zeker meer muizen en ratten komen, maar het is niet zo dat er niets tegen is te doen.’’

Het voorkomen van een plaag begint vaak bij mensen zelf. ,,Muizen en vooral ratten zijn daar waar het voedsel is. Omdat bij mensen altijd wel iets is te vinden, trekken ze vaak richting woonhuizen en bedrijfsgebouwen. Zorg ervoor dat muizen en ratten niet binnen kunnen komen. Bedenk dat een muis een opening van slechts een halve centimeter nodig heeft en een rat iets meer, ongeveer anderhalve centimeter.’’

Het opruimen van afval scheelt ook een stuk. En wat te denken van vogelvoer? ,,Binnenkort liggen de vetbollen, pinda’s en zaden weer in de winkel. Dat is prima, maar het bijvoeren van vogels hoeft echt niet het hele jaar rond. En als je ze in de winter voert, geef dan niet meer dan de dieren nodig hebben. Anders ben je echt bezig met het voeren van ratten.’’

Een wereld zonder plaagdieren is een utopie, weet Hoekstra. ,,Er zullen altijd muizen en ratten blijven. Zeker in de steden, want daar is altijd betrekkelijk makkelijk voedsel te vinden. Maar we moeten er wel alles aan doen om de aantallen beheersbaar te houden. Daarom spreken bestrijders van plaagdiermanagement.’’

Dat geldt volgens Hoekstra evenzo voor mensen, die kippen, konijnen en andere dieren houden. ,,Weg met die voerbakken waar wel vijf kilo kippenvoer in kan. Zorg ervoor dat plaagdieren niet bij de voorraden kunnen komen en geef je dieren een afgemeten hoeveelheid voer. We zijn geneigd onze huisdieren vol te proppen, maar de meeste dieren eten echt niet meer dan ze nodig hebben. De rest is dus voor de muizen en ratten.’’

En als het dan toch misgaat, is ook bestrijding zonder gif mogelijk, zegt Hoekstra, die 20 jaar ervaring heeft. ,,Met klemmen en vallen. Dat kunnen mensen zelf doen, maar ze kunnen ook een professionele bestrijder inschakelen. Zonder gif duurt wat langer. Dus de bestrijder zal vaker langskomen en de kosten zijn daardoor hoger, maar dan is de bestrijding helemaal gifvrij. Dat is niet alleen goed nieuws voor roofdieren, maar ook kinderen, honden, katten en andere huisdieren lopen geen risico met het spul in aanraking te komen.’’

Ratten kunnen ziektes verspreiden, zoals de ziekte van Weil, vogelgriep en het Hantavirus. Loopt het ondanks de preventie en het plaatsen van klemmen en vallen toch uit de hand, dan kan de bestrijder gif gebruiken. ,,Bijvoorbeeld bij acuut gevaar voor mensen, maar altijd onder strenge voorwaarden. En alleen gecertificeerde bestrijders mogen dit doen, dus vraag ook naar het certificaat.’’

Dat mensen panische angsten kunnen hebben voor muizen en ratten, is een ander verhaal, maar niet minder vervelend. Wie last heeft van een dergelijke fobie, doet er goed aan bij een psycholoog aan te kloppen. ,,Daar is zeker wat aan te doen’’, weet Marjan de Jong, psycholoog in Paterswolde.

,,Bijvoorbeeld met de exposure-methode. Langzaam maar zeker worden mensen blootgesteld aan hetgeen ze bang voor zijn. Dus eerst kijken naar een foto van een rat, dan naar een opgezet exemplaar. Steeds een stapje verder, zonder dat er een paniekaanval optreedt. Dan het opgezette dier eens aaien, kijken naar een levende rat in een kooi en uiteindelijk, als je dat wilt, een levend dier vasthouden. Eigenlijk hetzelfde als werken aan je conditie om tien kilometer te kunnen hardlopen. Dan begin je ook met 500 meter.’’