Willie Waninge van Drenthe Flowers. Foto: Boudewijn Benting
Dure bloemen, komkommers die niet gekweekt worden. De extreem hoge gasprijs heeft grote gevolgen voor de glastuinbouwsector in Drenthe.
De tientallen telers van groente en bloemen in de kassen in Zuidoost-Drenthe houden de gasprijs scherp in de gaten. Die is historisch hoog en fluctueert bovendien elke dag. Donderdag kostte een kubieke meter gas 1,12 euro, vrijdag was het 93 cent. Ter vergelijking: een jaar geleden, toen de vraag veel kleiner was, was de ‘kale’ gasprijs nog 12 cent.
De hardste klappen vallen bij grootgebruikers die geen contracten met een vaste gasprijs hebben afgesloten met de energieleveranciers en dus de dagprijs betalen, zoals gerberakweker Jan Nell (Nell Gerbera). ,,Eerdere jaren was het betalen van de dagprijs juist voordelig, maar nu word ik flink geknipt en geschoren”, zegt de bloementeler uit Klazienaveen.
Prijs per bloem over de kop
Nell verwarmt en verlicht zijn kassen via warmtekrachtkoppeling (wkk); deze apparaten draaien op gas. De gepeperde energierekeningen die Nell moet betalen zorgen ervoor dat de kostprijs voor één gerbera (een steel, in jargon) verdubbelt. Om energie en dus geld te besparen zet hij een deel van de tijd de lampen in zijn kassen uit of op een lager niveau. Nell: ,,Dat zal leiden tot minder opbrengst en ook minder kwaliteit.”
Ook bedrijven die door langer lopende leveringscontracten de hoge gasprijs nog niet in hun portemonnee voelen, kampen met de gevolgen. Want die contracten lopen vaak in januari af en dan dreigt alsnog het betalen van de hoofdprijs. Daar wordt nu al op voorgesorteerd, door niet of later te gaan zaaien.
Yvonne de Bruin van DBK Agro BV, paprikakweker uit Klazienaveen, neemt normaal gesproken in februari nieuwe planten af, maar doet dat komend seizoen een maand later. Zo hoeft ze in februari niet te stoken. ,,Daarmee voorkom ik een kostenverhoging van 70 procent op gas”, zegt De Bruin.
‘Veel te lage prijs’
Haar broer Antoni de Bruin van ACB Agro BV ziet voor komende winter mede door de hoge gasprijs af van het telen van komkommers. ,,Je moet het als groenteteler hebben van gelukjes, want we krijgen een veel te lage prijs voor ons product”, zegt Yvonne de Bruin. ,,Dit is een tegenslag die sommige collega’s niet te boven zullen komen.”
Bij Drenthe Flowers - ook in Klazienaveen - hebben ze een contract met een vaste prijs en wordt dus niet de dagprijs betaald. Maar gas is wel het onderwerp van gesprek. ,,Ik vrees voor onze concurrentiepositie in Europa”, zegt Willie Waninge. Hij wijst op zijn hortensiaconcurrenten in Frankrijk en Portugal, die vanwege het betere klimaat minder hoeven te stoken.
,,Mijn vader zei vroeger: bij een gasprijs van meer dan 40 cent kun je niet meer gezond tuinen”, zegt Waninge. ,,Dat was tijdens de energiecrisis in de jaren tachtig. Wat we nu meemaken is ongekend en niet meer grappig. We hebben geen idee waar dit heengaat.”
In elk geval gaat de consument komend voorjaar meer voor zijn hortensia betalen, zegt Waninge. ,,Het eindproduct moet duurder worden, anders vallen wij als producenten om.”
De telers vestigen de hoop op het Rijk, dat weer grip op de gasprijs moet krijgen. ,,Daarnaast willen we graag verduurzamen”, zegt gerberakweker Nell. Hij wil het overschot dat hij aan stroom opwekt met zijn wkk’s al sinds 2015 terugleveren aan het net, om er wat aan te verdienen. Het is hem nog niet gelukt. Volgens Nell omdat in deze regio zonneparken en windparken voorrang krijgen.
