Margriet Eshuijs tijdens een optreden in de jaren 80. FOTO ANP/Dutchphoto
Het is precies vijftig jaar geleden dat Margriet Eshuijs en haar band Lucifer met het liedje House for sale een klassieker lanceerden. Mijlpaal genoeg om een boek uit te brengen over de zangeres. Hierin neemt auteur Roel Smit – voormalig roadmanager van Lucifer – de lezer mee door haar leven, met honderden podia en tv-studio’s als tussenstop. Eerst met succes, later voor een handjevol publiek in kleine zaaltjes.
Margriet Eshuijs (1952-2022) schreef liedjes, ze zong en bespeelde diverse muziekinstrumenten. Ze werd bekend dankzij de hit House for sale, maar moest het in haar loopbaan niet hebben van hitlijsten. Langzamerhand verschoof ze haar optredens naar de theaterzalen. ,,Ze was de eerste Nederlandse popartiest die theaterconcerten ging geven. Daar kwam het publiek op af zonder dat ze in de Top 40 stond’’, stelt haar biograaf.
Roel Smit (1955) werkte samen met Margriet Eshuijs toen hij van 1974 tot 1976 als roadmanager met Lucifer door het land trok. ,,We zijn altijd vrienden gebleven.’’ Zijn boek is bedoeld als eerbetoon. ,,In eerste instantie schreef ik uit mijn geheugen, later heb ik veel oude interviews en recensies geraadpleegd. Via e-mail hield ik contact met Margriet, waarbij zij een en ander aanvulde en uitlegde. Ze was toen al ziek. Terugkijken op haar carrière kostte haar toen steeds meer moeite en energie.’’
Margriet Eshuijs - Haar leven als muzikale roadtrip
Margriet Eshuijs - haar leven als muzikale roadtrip Uitgeverij Noordboek
Roel Smit schreef de biografie Margriet Eshuijs - Haar leven als muzikale roadtrip. Het boek is onlangs verschenen bij Noordhoek, 400 pagina’s, 34,90 euro.
In zijn boek speelt de zangeres de hoofdrol, maar de verhalen geven ook een beeld van de muziekwereld van de afgelopen halve eeuw: ,,In de tijd van Lucifer was het traject duidelijk: Je bracht een single uit, trad op tv op bij Toppop, scoorde een hit, deed optredens in het land en maakte een elpee. Maar later werd het steeds lastiger een hit te scoren.’’
,,Platenmaatschappijen dachten alleen maar aan verkoopcijfers en brachten niet zomaar meer een single uit. En zonder hit, geen optredens in het land. Margriet heeft dankzij haar talent dit om weten te buigen naar een bredere carrière.’’ Zo gaf ze les, zong ze in reclamespotjes, was ze achtergrondzangeres bij André Hazes en Herman Brood en leidde ze koren.
,,Bij het schrijven ontdekte ik dat Margriet een enorme staat van dienst had. Maar haar talent werd niet altijd op de juiste manier gewaardeerd. Gelukkig won zij drie keer een Edison (in 1982, voor haar album Right on time met de hit Black pearl, red.), een waardering vanuit het vak. Eigenlijk was Margriet te veel muzikant en te weinig artiest. Dit wilde zij zelf zo en dat is te respecteren.’’
,,Margriet was een sterke vrouw, zeer professioneel en maakte het zichzelf daardoor soms ook moeilijk. Zij was sociaal bewogen en geld was voor haar niet altijd even belangrijk. Zo deed ze veel optredens voor het goede doel, waarvoor ze koninklijk werd onderscheiden. Ook tijdens haar ziekte bleef zij positief en ondernemend.’’
1. Haar achtergrond
Margriet en haar eerste band The Marileens. Foto: archief
Margriet Eshuijs (1952-2022) en haar zusje groeien op in Zaandam, waar hun ouders een muziekwinkel runnen op de Dam. Ze verkopen instrumenten en geven muzieklessen. Haar moeder leert haar oudste dochter Margriet accordeon, gitaar en orgel spelen. Als kind speelt Margriet al in bandjes. Ze studeert een paar jaar aan een lerarenopleiding voor ze kiest voor een loopbaan in de muziek.
2. Lucifer
De band Lucifer gaat van start in 1972 en bestaat aanvankelijk uit zangeres/toetsenist Margriet Eshuijs, drummer Henny Huisman (die later naam maakt als tv-presentator), bassist Dick Buysman en zanger/percussionist Julio Wilson. Via hun platenmaatschappij krijgen ze het nummer House for sale in handen, geschreven door twee buitenlandse liedjesmakers.
Lucifer, met Henny Huisman (links) en Dick Buysman (tweede van rechts). Foto: ANP
Onder leiding van producent Hans Vermeulen nemen ze het nummer op, maar Vermeulen vindt Huisman, Buysman en Wilson niet goed genoeg. Bij de opnamen laat hij de mannen vervangen door bevriende studiomuzikanten. Voor de buitenwereld blijft dit geheim. Bij optredens spelen de mannen het nummer zoals op de plaat. House for sale staat elf weken in de Top 40, met de vierde plaats als hoogste positie.
Nieuw werk leidt tot een prijzenregen en waardering uit vakkringen, maar verkoopsuccessen blijven uit. Langzamerhand neemt de belangstelling voor de optredens van Lucifer af. De band verandert een paar keer van samenstelling, waarna uiteindelijk alleen Eshuijs als gezicht van de groep overblijft. ,,In alle hectiek was zij tot de conclusie gekomen dat haar drang naar professionaliteit haar uiteindelijk toch van haar oude collega’s had losgeweekt’’, schrijft Smit in zijn boek.
3. De omslag
Margriet Eshuijs baalt als de popmuziek eind jaren zeventig een omslag maakt. Disco rukt op en voor Nederpopbands lijkt minder ruimte te zijn. De deuntjes van acts als Boney M en Baccara verdringen Lucifer uit de hitlijsten. Dat veel discoliedjes worden ingezongen door goede zangeressen terwijl goed ogende dames bij de optredens playbacken maakt het extra wrang.
Margriet vindt het niks, ’mooie meiden die een beetje met hun benen zwaaien’, meldt haar biografie. ,,Margriet ziet deze disco-acts als een doodsteek voor de levende muziek. Natuurlijk zou zij ook, in plaats van met Lucifer, in haar uppie het land door kunnen om op één avond op verschillende locaties mee te zingen met een bandrecorder. Dan zou zij waarschijnlijk net zoveel kunnen verdienen als die discoartiesten. Collega’s doen het inmiddels ook. Maar Margriet wil dit niet.’’
4. Reclame
Na Lucifer gaat ze verder met haar Margriet Eshuijs Band, maar de kosten wegen amper tegen de baten op. Het inzingen van reclamespotjes houdt haar financieel op de been. Een spotje voor Coca-Cola levert haar in die tijd een welkome 5000 gulden op. Haar stem is te horen in spotjes van onder meer de PTT, Viva, Maggi, Nuts, Melkunie, Cornetto, Douwe Egberts, Kellogg’s Cornflakes en melkpoeder.
Margriet Eshuijs. Foto: Patricia Steur
Half Nederland zingt het deuntje ’Een lepeltje Completa in je koffie, maakt je koffie pas compleet’, met de radio mee. En dan te bedenken dat haar bijdrage in eerste instantie werd afgekeurd vanwege haar Zaanse tongval. Ook voor het Productschap voor Pluimvee en Eieren zingt ze een zinnetje in dat een klassieker wordt: ’Breek de dag, tik een eitje.’
Zijn er geen reclameklussen, verdient ze wat als achtergrondzangeres. Ze is ’backing vocal’ bij de concerten van André Hazes in het Concertgebouw in 1982, bij het nationaal songfestival waarbij Heddy Lester wint met De Mallemolen. Ook zingt ze mee op albums van Cuby & the Blizzards en in het achtergrondkoortje van Maggie MacNeal. En ja: ook bij de religieuze liedjes van Gert Timmerman doet ze de achtergrondzang. Alleen voor het geld. Als ze Timmerman bij de EO ziet, zet ze meteen de tv uit.
5. Thuis
Het komt tot forse aanvaringen met haar ouders als ze een relatie krijgt met Lucifer-collega Dick Buysman. De reden: hij is getrouwd. Na zijn echtscheiding kunnen Dick en Margriet samen verder. Ze trouwen. Hun huwelijk vindt tegelijk plaats met de trouwerij van Lucifer-drummer Henny Huisman en zijn Lia, die dan de boekingen voor de band regelt. Het dubbele jawoord is goedkoper omdat ze het etentje na de plechtigheid samen doen. Tweede pluspunt is dat de foto’s van de twee bruidsparen samen welkome publiciteit opleveren.
Henny en Lia krijgen twee dochters, Margriet en Dick krijgen een zoon. Hun huwelijk loopt spaak als haar man zich na zijn jaren als bassist volledig stort op zijn werk als geluidstechnicus en valt voor de verleidingen van drank en drugs. Margriet Eshuijs gaat verder als alleenstaande moeder. Eerst trekt ze met haar zoontje in bij haar ouders, later huurt ze haar eigen huis.
6. Maarten Peters
Samen met Maarten Peters in 2014. FOTO: NETHERLANDS INSTITUTE FOR SOUND AND VISION
Bij een optreden in Oldenzaal ontmoet ze Maarten Peters, gitarist van de Frank Boeijen Band. Ze krijgen een relatie. In de eerste nacht die hij bij haar logeert, schrijven ze meteen samen een liedje. Al gauw schrijft hij al haar nieuwe repertoire. Dat worden geen radiosuccessen. ,,Hits scoren is leuk, maar ook weer niet zo belangrijk’’, meldt haar biografie. ,,Ze zijn tevreden met hun bescheiden huurwoning en zolang ze af en toe een nieuw instrument kunnen kopen, hebben ze verder niet veel nodig. Hun bekendheid als BN’er laat hen koud.’’
7. Theaters
Met het optreden in theaters boort ze een nieuw publiek aan. ,,Dat betaalt voor een entreekaartje maar liefst 15 gulden, tweemaal zoveel als de bezoekers van de jeugdhonken waar ze eerder optrad betaalden.’’
8. Lerares
Margriet maakte haar studie aan de lerarenopleiding nooit af, maar wordt veertien jaar na haar afgebroken studie toch lerares. Ze staat in deeltijd voor de klas bij het conservatorium in Leeuwarden en later ook in Alkmaar. Uit haar biografie: ,,Voor Margriet komt de prima betaalde conservatoriumbaan precies op tijd, want financieel dreigde haar bootje alweer behoorlijk te kantelen.’’
9. Somberte
De somberte treedt in als Maarten Peters na ruim 25 jaar samen een andere liefde heeft. Hij blijft wel bij haar wonen. In haar biografie zegt ze: ,,Ik leef in een wereld waarin mijn man al negen jaar bezig is op te stappen. Het benauwt, ondermijnt je zelfvertrouwen, je eigenwaarde is nul, je sluit jezelf steeds meer af.’’
Margriet en Maarten in 2013. Foto: Marcel Rob
Ook haar leven als artiest loopt af. ,,Het eindigt achter een elektrisch pianootje voor een handjevol publiek in kleine zaaltjes, met stress, en tot slot een pijnlijk lijf. Margriet beseft dat haar zangcarrière als een nachtkaars is uitgegaan.’’
10. Het einde
In de coronatijd blijkt ze galwegkanker te hebben, met uitzaaiingen in haar longen. In de tijd van het behandelingstraject krijgt ze steun van haar familie en de koren die ze leidt. In december 2022 belt ze haar biograaf: ,,Margriet laat weten dat ze haar leven zal gaan beëindigen. Zij heeft geelzucht, van alles last en geen zin meer zo verder te leven. Alles is besproken; ze hoeft maar een belletje te plegen en dan zal ze worden geholpen. Ik sla dicht.’’
