En weer was er een relletje bij praatprogramma Vandaag Inside. Na het kaarsincident, discriminatie aan het adres van zwarte mensen, homo’s en transgenders, liep Johan Derksen dit keer weg na een akkefietje met collega Wilfred Genee. En schoof een dag later weer vrolijk aan. Mediawetenschapper Linda Duits (48) verklaart waarom het publiek het allemaal slikt als zoete koek.
Waarom worden de kijkers niet eens een keer Johan Derksen-moe?
,,Ja, kijk, dat heeft dezelfde reden waarom Trump verkozen is. Johan Derksen heeft toegegeven dat hij een vrouw verkracht heeft, dat met die kaars inderdaad. Dat is een strafbaar feit, net zoals Trump strafbare feiten heeft gepleegd. Ze zijn beiden witte, heteroseksuele cisgenders en halen beide hard uit naar wat zij woke of links noemen.’’
Waarom is dat zo populair?
,,Ze zeggen dingen als dat je tegenwoordig niks meer mag. Dat maakt ze populair. Deze mannen werpen zich op als een soort ridders die het laatste bastion vormen tegen het gedram van links.’’
Dat zinnetje ‘Tegenwoordig mag je ook niks meer’: wat mogen ze niet meer?
,,Ze mogen alles, dat is precies het probleem. Het is helemaal niet waar dat ze niets meer mogen. En degenen tegen wie ze strijden is een heel kleine groep, zonder macht. Zo maakte Derksen een spook van Sylvana Simons, die nul zetels had, hè? Allemaal om zichzelf te verheffen.’’
Of hij flapt er iets uit over zwarte mensen of homo’s.
,,Ja en steeds als er zoiets gebeurt, als Derksen iets strafbaars of discriminerends doet, gaat het daarna niet over de inhoud, maar over een raar soort meta-discussie dat je tegenwoordig ook niks meer mag.’’
Dit keer liep hij na drie minuten weg uit de live-uitzending, vanwege een akkefietje met co-presentator Wilfred Genee.
,,Dat trucje hebben we nu wel gezien, zou je denken. Maar nee hoor, Johan Derksen maakt zichzelf tot slachtoffer. Mensen gaan het voor hem opnemen. Hij doet exact hetzelfde als Trump, die is ook het slachtoffer van verkiezingsfraude, van rechtsvervolging. Iedereen is zogenaamd tegen hem. En Derksen heeft mee dat geen omroep zo’n kijkcijferkanon van de buis haalt.’’
Linda Duits.
Waar zit ‘m die populariteit in?
,,Het zijn denk ik vooral mannen die kijken. Ik denk dat het profiel van kijkers van dit programma overeenkomt met het profiel van rechtse stemmers die ook dit kabinet in het zadel geholpen hebben.’’
Ik denk niet dat Derksen zo rechts is.
,,Hij is anti-links, hij maakt er een spook van. Die afkeer van links gaat gepaard met de afkeer van lhbtqi-rechten en van post-koloniaal denken. Een grote groep mensen geniet daarvan.’’
Wat kan het tij keren? Helpt het bijvoorbeeld dat Arjen Lubach met z’n linkse programma overstapt naar RTL? Bereikt hij daarmee een andere doelgroep dan z’n eigen parochie?
,,Nauwelijks, denk ik. Het medialandschap raakt steeds meer gefragmenteerd. Jonge en oude mensen kijken zeker niet dezelfde programma’s, maar ook jongeren kijken niet allemaal naar hetzelfde. Van de 25 studenten die ik in mijn werkgroep heb (Duits geeft televisiestudies aan de Universiteit van Amsterdam, red.), hadden er maar 5 gekeken naar B&B Vol Liefde, terwijl dat heel populair is. Lubach zet sterk in op social media, net als Vandaag Inside. Mijn studenten kijken naar fragmenten van tv-programma’s op social media.’’
Hoe lang is Derksen nog houdbaar?
,,Op zeker moment krijgen we genoeg van zijn trucjes. Dan moet hij iets anders verzinnen dan weglopen.’’