Nico Dijkshoorn trapt met gestrekt been een Drents dorp aan stukken. Knak, knak, knak

Tommy Wieringa beweerde laatst bij het afscheid van commissaris van de Koning Jetta Klijnsma dat over Drenthe nog nooit een echte roman is geschreven. Dus was de grapjas zelf maar begonnen aan een verhaal dat speelt in het veengebied achter Emmen. Over drie jaar moet zijn Grote Drentse Roman klaar zijn.

Nico Dijkshoorn heeft zíjn Grote Drentse Roman al geschreven. Twee keer zelfs. Eerst verscheen in 2009 De tranen van Kuif den Dolder, over de ontdekking en verdwijning van een wondervoetballer bij v.v. Uffelte. Nu ligt het vervolg in de winkel: De terugkeer van Kuif den Dolder. Twee keer geschoten, twee keer raak.

In De terugkeer wordt verteld over wat er gebeurde toen de achterblijvers ontdekten dat iemand een boek over het fenomeen had geschreven. Een delegatie uit het dorp reisde er speciaal voor naar Amsterdam, een stad zo rijk en mooi dat Uffelte deed denken aan ‘een vertrapte koolraap midden op de weg waar de strontvliegen omheen cirkelen’.

Terug in Drenthe verandert de boosheid en het verdriet om de verdwijning in een heldenverering die alles met honger naar geld en eigenbelang te maken heeft. Het begint klein, met een herdenkingswedstrijd tegen v.v. Havelte en Kuif-gebakjes. Daarna volgt er een Hier Stond Kuif Ooit-wandeling en gaandeweg wordt Uffelte een museum.

Omdat het in grote romans meestal mis gaat, gaat het ook in De tranen mis. In hoofdstuk veertien, als de derby Uffelte–Havelte in een grandioze vechtpartij is ontaard, duikt het gerucht op dat Kuif dertig kilometer verderop bij een benzinepomp is gesignaleerd. Paniek alom.

Aldus samengevat kan het lijken dat De terugkeer van Kuif den Dolder een boek is om de schouders bij op te halen. Leuk voor lokale liefhebbers. Maar Dijkshoorn is op dreef. Zijn als meedogenloos bedoelde stijl, bestaande uit een mix van absurdisme en botheid, pakt hilarisch uit. De vorm, waarbij allerlei dorpsgekken door elkaar kwekken, sorteert bijpassend effect.

Waar De tranen gelezen kan worden als satire op de overgeromantiseerde voetballerij waarin volwassen kerels moeten huilen als ze iemand zien warmlopen, schetst De terugkeer een genadeloos beeld van een achterlijke samenleving die op drift raakt als een van hen aandacht genereert door te doen waar hij – of zij – goed in is.

Schilderen als Vincent van Gogh, zingen als Taylor Swift, voetballen als Johan Cruijff, schrijven als Tommy Wieringa. Of als Nico Dijkshoorn.