Ghislaine Schmidt op schoot bij haar moeder Carlien. Foto Roos van Geffen
Voor sommigen is het een heimelijk verlangen: terug bij moeder op schoot. Roos van Geffen maakt het met een fotoproject in Emmen mogelijk.
Ghislaine Schmidt wilde een professionele foto van haar en haar moeder laten maken. Misschien wel omdat ze vorig jaar Amsterdam voor Emmen had verruild en op afstand van elkaar waren komen te wonen. De gelegenheid deed zich voor toen ze een oproep zag.
Kunstenaar Roos van Geffen zocht voor een langlopend project volwassen kinderen die op de schoot van hun moeder willen worden gefotografeerd. Ghislaine Schmidt (47) polste meteen haar moeder Carlien (75). Die stemde in.
Niet lang daarna mochten ze zich melden bij een tijdelijke studio in kunstruimte Diep. Na een korte kennismaking met Van Geffen nam de sessie een aanvang. Eerst lacherig en ongemakkelijk. Daarna serieuzer en intiem. Want ja, bij moeder op schoot zitten, hoe ging dat ook maar weer?
Doe eens dit, probeer eens dat, instrueerde de fotograaf. ,,Na verloop van tijd zag ik de onhandigheid en het ongemak verdwijnen”, blikt Van Geffen terug. ,,Langzaam zag ik kind en moeder tot elkaar komen. Het maken van de foto leidde tot een echte ontmoeting. En dát wilde ik vastleggen.”
Lichaam van vervuild klei
Moederschoot heet het project van Van Geffen. Ze belandde ermee in Emmen na een verzoek om in kunstruimte Diep een bijzonder beeld te laten zien: het lichaam van haar eigen moeder gemaakt uit met PFAS vervuild klei gecombineerd met dronebeelden van de Chemours-fabriek in Dordrecht. Ze besloot iets anders te maken.
Van Geffen wil leven en kunst integreren. Eerder filmde ze daartoe haar vader op diens sterfbed. ,,Mijn moeder is 77 jaar en super levend”, vertelt ze. ,,Het project in Dordrecht is niet alleen een poëtisch protest tegen de vervuiling door Chemours. Het is ook een onderzoek naar onze relatie.”
Ruth op schoot bij Roelie. Foto: Roos van Geffen
In Emmen besloot Van Geffen de relaties tussen anderen te onderzoeken. Tien fotosessies heeft ze inmiddels achter de rug. Niet zelden leidde het tot stilte, gesprekken en tranen. ,,Soms bleven mensen in hun hoofd en moest ik ze op gang helpen. Sommige moeders gingen hun kind uiteindelijk wiegen”, vertelt ze.
Niet de buitenkant, maar het innerlijk
Het gaat haar als kunstenaar niet om de buitenkant, maar om het innerlijk. ,,Mensen richten zich eerst op mij. Hoe moet ik zitten, willen ze weten. Langzaam breng ik ze tot elkaar”, vertelt ze over het maakproces. ,,Vaak is sprake van verlangen tussen moeder en kind, ongemak, iets wat niet gegeven of gekregen is. Dat blootleggen is interessant.”
Ghislaine Schmidt hoopte op een memorabele ervaring met haar moeder. ,,Wij hebben goed contact”, vertelt ze vanaf haar vakantieadres in Frankrijk waar ze samen verblijven. ,,Met goed bedoel ik ook fysiek. We raken elkaar makkelijk aan. Als we elkaar zien, wil ik haar graag vast houden en aan mijn hart drukken. Dat mag best even duren.”
Moeder Carlien valt haar bij: ,,We zijn altijd een knuffelfamilie geweest en hebben een ontzettend fijne band gehouden. Het is altijd goed om bij elkaar te zijn. Ook al wonen we niet meer dicht bij elkaar. Ghislaine blijft mijn kind. Dat is fantastisch.”
‘Mijn moeder is sterk genoeg’
De fotosessie van Van Geffen was zeer bijzonder, zeggen ze alle twee. ,,Het op schoot zitten was best een ding. Minder comfortabel dan vroeger”, vertelt dochter Ghislaine. ,,Ik was mij heel bewust van mijn volwassen lijf. Ik ben voluit gaan zitten. Ik wilde genieten van het moment. Ik wist: mijn moeder is sterk genoeg.”
Jeroen Steenbergen op schoot bij Evelyn Oosting. Foto: Roos van Geffen
Moeder Carlien moest tijdens de sessie wennen. ,,Naarmate we verder kwamen, werd het intiemer en raakte ik geëmotioneerd”, vertelt ze. ,,Het was heel erg lekker om mijn enige dochter weer tegen mij aan te voelen. Het maakte heel veel los. Ik raad het iedereen aan.”
De uiteindelijke foto toont twee verstrengelde lichamen. Alleen het gezicht van moeder Carlien is te zien. Dochter Ghislaine gaat verborgen in haar armen. ,,Ik voelde mij nog meer kind dan ik normaal al doe”, zegt ze. ,,Ik denk dat ik nu meer een foto heb van mij en mijn moeder dan als we samen lachend in de lens hadden gestaard.”
Ook op de foto?
Kunstenaar Roos van Geffen zoekt meer mensen voor haar project Moederschoot, moeders en kinderen (m/v/x), ouder dan 25 jaar. Aanmelden kan via mail@roosvangeffen.nl Er staat in ieder geval een fotosessie gepland in het Moederdagweekend bij Diep in Villa Lindenhof in Emmen. Daar zijn ook eerder gemaakte foto’s te zien als onderdeel van de tentoonstelling ‘Hier kom ik weg’.
