Het Noord Nederlands Orkest op Lowlands 2017. met sopraan Sara Hershkowitz. Foto: André van der Veen
Het Noord Nederlands Orkest speelt zondag voor de tweede keer op Lowlands. Nu met de Negende symfonie van Ludwig van Beethoven. Want: een hit, en actueler dan ooit.
Er zijn maar weinig klassieke componisten die het hem na kunnen zeggen, maar Ludwig van Beethoven heeft wel degelijk een flinke top-40-hit gehad. In 1970 zong de Spaanse zanger Miguel Rios naar de toppen van hitlijsten in heel Europa en daarbuiten: een bewerking van het slotdeel van de . (Er is ook een Spaanstalige versie).
Maar dat is niet de reden dat het Noord Nederlands Orkest dit werk, of althans drie van de vier delen, zondagmiddag vroeg gaat spelen op het Lowlands-festival in Biddinghuizen. Compleet met het Noord Nederlands Concertkoor, dat betekent dus iets van 160 personen op het podium.
Waarom dan wel, artistiek leider Marcel Mandos?
,,Omdat het geniale muziek is. Het is een hit, een . De was een revolutie in zijn tijd. Eén groot geluidsavontuur dat alle grenzen doorbreekt. Zo’n groot werk, met orkest en koor, dat was nog nooit eerder vertoond. En bovendien: Beethoven moest iets kwijt. Het is één groot, uitgerekt pleidooi voor vrede en vrijheid. Een gebed zonder God. ‘Laten we vrede sluiten voor altijd, vrienden zijn’. Dat schreeuwde Beethoven uit in dit stuk. Hij geloofde er ook echt in, hij ramt die boodschap in je brein als een maniak.”
,,Die muziek komt uit het universum, dat geloof ik echt. Beethoven maakt geen grappen, die wil echt verbinden met zijn klanken. Het staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco, het is gespeeld bij de val van de Berlijnse Muur en het is het volkslied van de Europese Unie. En het is misschien wel het eerste politieke stuk uit de West-Europese muziekgeschiedenis, daarom past het ook zo goed op Lowlands. En die boodschap is natuurlijk superactueel, nu met de oorlog in Oekraïne en die knettergekke Poetin. Het had niet actueler gekund.”
Het NNO zou het al spelen in 2020, maar ja, ook Lowlands sloeg een paar jaar over wegens corona.
,,Destijds was de aanleiding het Beethoven-jaar: hij was toen 250 jaar dood. En het einde van de Tweede Wereldoorlog was 75 jaar geleden. Maar nu is het nog actueler, helaas.”
Jullie slaan het derde deel over. Kan dat, mag dat?
,,Moeilijke vraag, maar niet zo boeiend vind ik. Kun je van een Van Gogh een stuk afsnijden? Bij een drieluik of een vierluik blijven de delen los van elkaar wel overeind. Het is praktisch, we hebben maximaal een uur en op- en afbouwen is een hele klus. Dus dat kan best, ja. Ik vind het veel belangrijker dat daar in die enorme Lowlands-tent zo’n 25.000 mensen waarschijnlijk voor het eerst dat enorme, indrukwekkende werk horen. Dat ze dan een deeltje missen....”
Het NNO heeft ervaring op Lowlands. Het woest-twintigste-eeuwse van de Hongaarse componist György Ligeti werd in 2017 ook al zo’n politiek stuk, met sopraan Sara Hershkowitz verkleed als Donald Trump.
,,Dat was toen ons protest tegen de verkiezing van Trump. Het is goed om weer zo’n statement te maken, een boodschap te brengen. Dat is ons zeer goed bevallen.”
Wat heeft Lowlands het NNO gebracht? Allemaal hippe jongeren in de zalen?
,,Het publiek heeft zich zeker verjongd, maar of dat alleen het resultaat van Lowlands is... Wat het wel heeft opgeleverd is dat de naam meer en langer rondzingt. Dat meer mensen ons kennen en zien dat klassieke muziek iets van deze tijd is, en niet thuishoort in een museum.”
