De verhuizing van het spionagecentrum in Burum naar het buitenland wordt een flinke klus.
Een speciale gezant gaat namens het kabinet op zoek naar een land dat het afluisterstation van de veiligheidsdiensten wil huisvesten.
Na flinke discussies en grondig onderzoek door onder meer TNO heeft het kabinet eindelijk de knoop doorgehakt. Het spionagecentrum van de AIVD en de MIVD in Burum, liefkozend de ‘grote oren’ genoemd, moet weg uit Nederland. Het centrum staat de komst van razendsnel 5G-internet in de weg.
Om dezelfde informatie af te kunnen tappen, moet het afluisterstation naar een plek elders in Europa. De zoektocht wordt bemoeilijkt nu veel plekken al bij voorbaat afvallen. Om ongestoord zijn werk te kunnen doen, moet het afluisterstation in een vrijwel onbewoond gebied staan of hoog op een berg.
Het kabinet heeft nog geen landen op het oog. Daarom wordt een benoemd. Deze gezant moet bevriende landen warm maken voor de huisvesting van het spionagestation. Dat moet iemand zijn ‘met kennis van en ervaring in de inlichtingenwereld om bij de (beoogde) buitenlandse partners draagvlak te creëren voor de verplaatsingsoptie.’ Dat schrijft staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken, mede namens Defensie en Binnenlandse Zaken, in een brief aan de Tweede Kamer.
5G is de opvolger van de huidige mobiele netwerken (4G), die de meeste Nederlanders momenteel gebruiken. Probleem is dat de enorme schotelantennes in Burum verstoord raken door de 3,5 Ghz-frequentieband die vorig jaar door Brussel is aangewezen voor 5G.
Providers lobbyen daarom al geruime tijd om het afluistercentrum verplaatst te krijgen. De veiligheidsdiensten zijn fel tegen en probeerden de verhuizing tevergeefs af te wenden. Het kabinet kiest nu de kant van telecomproviders. Volgens TNO bestaat er geen technische oplossing waarbij 5G kan worden uitgerold én het centrum in Burum kan blijven. Om de AIVD en deMIVD hun werk te laten doen, kunnen boven de gehele lijn Amsterdam-Zwolle geen 5G-zendmasten worden gebouwd.
Zelfs in het door TNO berekende scenario waarin de afluisterschotels het minst worden gehinderd, dient een storingsvrije zone van 50 kilometer rondom Burum te worden ingesteld. Dat betekent dat nog steeds een groot deel van het Noorden geen 5G krijgt en Assen, Groningen en Leeuwarden economisch gezien tweederangs gebied worden. Ook elders in Nederland is geen plek: ons land is te dichtbevolkt en te plat voor een grote storingsvrije locatie.
Dat de voorkeur wordt gegeven aan 5G komt door het economische belang. De 4G-netwerken van KPN, Tele2, T-Mobile en Vodafone behoren tot de beste ter wereld. Het kabinet wil die koppositie niet verliezen. ,,De komende jaren worden allerlei dagelijkse zaken continu verbonden met internet: auto’s, landbouw, zorg, robots, maar ook huishoudelijke apparaten”, schrijft Keijzer. ,,Geavanceerde mobiele communicatie via 5G is daarvoor de basis.”
Het grote voordeel van 5G-mobiel is dat het niet alleen sneller is, maar ook zonder vertraging werkt. Zo kunnen zelfrijdende auto’s in millisecondes ingrijpen bij calamiteiten en kunnen machines op afstand worden bestuurd. Door het kabinetsbesluit kunnen de voorbereidingen in 2020 beginnen. Twee jaar later kunnen de eerste frequenties vrijkomen.
