Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (witte jas en bruine sjaal) in de cabine van een waterstoftrein. Een Duitser waterstoftrein maakte begin dit jaar gedurende twee weken nachtelijke proefritten zonder passagiers tussen Groningen en Leeuwarden. Foto: Peter Wassing
Sommige spoorexperts reageren vol ongeloof op de mededeling van de provincie Groningen dat zij dieseltreinen vervangt door waterstoftreinen.
Ze kunnen zich voorstellen dat de provincie het spoor verduurzaamt, maar niet met waterstof. ,,Elektrische treinen, accutreinen of hybride (met gedeeltelijke bovenleiding en een accupakket) zijn vele malen goedkoper, stukken duurzamer en veel handiger,’’ zegt Michel Hofman.
Hij is de technische man van de werkgroep Spoor in Friesland (waar ook Groningers in zitten) die de ontwikkelingen rond het spoor in het Noorden nauwgezet volgt. De werkgroep waarschuwt al geruime tijd voor een peperduur prestigeproject.
,,Mensen laten zich gek maken door de theorie over een weliswaar imposante techniek, maar die werkt in deze vorm niet. Autofabrikanten hebben er al afscheid van genomen. Het maakt techniek ingewikkelder. Als dat handig was, zouden we onze wielen ook vierkant maken.’’
Hofman noemt de overstap op waterstoftreinen een louter ‘geopolitiek’ verhaal. ,,Groningen wil graag de werkgelegenheid en de inkomsten van de gasindustrie handhaven, Shell en Gasunie zijn druk bezig om over te stappen op waterstof. Maar dit kan de provincie niet verkopen. Een waterstoftrein is ongeschikt voor een hoogfrequente spoorlijn en je praat over 25 miljoen per trein. Dat is niet uit te leggen als je weet dat het 200 miljoen kost om het volledige spoornet in Groningen en Friesland te elektrificeren, wat andere provincies hebben gedaan.’’
Een waterstoftrein maakt het treinverkeer volgens de critici ook nog eens nodeloos ingewikkeld. Als de provincie in de toekomst het spoor van Stadskanaal doortrekt naar Emmen (de provincie noemt de lijn naar Stadskanaal als voorbeeld voor de waterstoftrein, red), zullen passagiers van de Saksenlijn moeten overstappen. Doorrijden met een ander treintype onder een bovenleiding kan wel, maar is te duur.
Van duurzaamheid is bij waterstof volgens hem niet eens sprake zolang er vrijwel alleen grijze waterstof op de markt komt. ,,Groene waterstof is nog een illusie en de trein kan ook niet zonder accupakket rijden. Waterstof schiet dus helemaal zijn doel voorbij. Maar zelfs met groene waterstof is het inefficiënt en dus ook niet duurzaam.’’
Hofman, die ook wijst op problematische distributie (zeker in het begin), zegt de wens van provincie extra merkwaardig te vinden door het tijdstip. Europa gaf ons land eerder deze maand geen toestemming om de bouw van waterstoffabrieken te subsidiëren, zolang de stroom niet groen (genoeg) is.
