Protest tegen het huidig leenstelsel in november 2021. Foto: Nienke Maat
Studenten voelen de stijgende energiekosten hard in hun portemonnee. De Landelijke Studentenvakbond kreeg in drie weken tijd 160 meldingen binnen van studenten die in de financiële problemen komen door hoge energieprijzen, waarvan 21 uit Groningen en 1 uit Drenthe.
De vakbond luidt de noodklok. De organisatie vreest dat er energiearmoede ontstaat onder studenten nu de prijzen zo explosief stijgen. ,,Veel studenten melden dat hun energierekening met 50 tot 80 euro per maand is gestegen. Dat is sowieso een enorm bedrag, maar zeker voor studenten’’, zegt LSVb-voorzitter Ama Boahene. ,,Toch kunnen zij geen aanspraak maken op de energiecompensatie voor huishoudens met een laag inkomen.”
Meldpunt energiearmoede
Werken naast de studie, geld lenen of hulp vragen aan ouders: het zijn vaak de enige opties die studenten hebben om extra kosten op te vangen. ,,Maar veel hebben al een bijbaan en extra werken om de rekeningen te betalen is niet altijd mogelijk.’’ Geld lenen of ouders om hulp vragen is ook niet voor alle studerenden een optie.
De LSVb heeft een kleine maand geleden een meldpunt in het leven geroepen voor klachten over energiearmoede. De verzamelde meldingen heeft de club ingeleverd bij minister Carola Schouten van Armoedebeleid.
‘Je kunt er niet voor vluchten’
De huur van Henk Jan Hammenga is net met 40 euro omhoog gegaan. Hij studeert aan NHL Stenden en woont in Groningen. ,,Ik probeer wel te besparen, maar het heeft geen zin. De energie zit bij de huur in. Je kunt ook geen goedkopere kamer gaan zoeken, want het speelt overal. Je kunt er niet voor vluchten.”
En dus moet Hammenga meer gaan lenen. ,,Knap vervelend. Liever leen ik niet al te veel. Maar ik werk al twee dagen bij een transportbedrijf naast mijn studie.”
Hij begrijpt niet waarom studenten van de eenmalige energietoeslag worden uitgesloten. ,,De overheid denkt misschien dat wij het niet nodig hebben, omdat we kunnen lenen. Maar dat is echt een kromme gedachte.”
Compensatie niet voor studenten
Huishoudens en bedrijven krijgen in 2022 korting op hun stijgende energierekening. Een huishouden met een gemiddeld energieverbruik betaalt in 2022 rond de 565 euro minder aan energiebelasting en btw. Huishoudens met een laag inkomen krijgen daarnaast een eenmalige energietoeslag van ongeveer 800 euro. Dat meldt de rijksoverheid. Studenten kunnen hier echter geen gebruik van maken.
Besparen is niet altijd mogelijk
Ook de huur van student Emma Kip gaat met 30 euro omhoog. Ze woont in een van de Hoendiepflats in Groningen van woningcorporatie Lefier. ,,Het zit allemaal in de servicekosten. Dat vind ik best veel, daar had ik ook boodschappen van kunnen doen. Ik leen nu nog maximaal maar daar ga ik ook mee stoppen want er komt rente op studieleningen. Gelukkig heb ik ouders die me steunen.”
Studenten geven bij de LSVb aan dat ze proberen te besparen op hun energieverbruik, maar dat dat niet altijd mogelijk is. Met name studenten die in oude huizen wonen, met enkel glas en slechte isolatie, merken dat. Boahene: ,,We krijgen meldingen van studenten die de hele winter de verwarming uit hebben gehad, maar toch in prijs zijn gestegen. Bovendien heb je niet altijd invloed op het gedrag van je huisgenoten.’’
Studenten voelen de stijgende energiekosten, zoals hier in een studentenflat in Groningen, hard in hun portemonnee. Foto: Corné Sparidaens
Oneerlijk: de een wel compensatie, de ander niet
Rechtenstudent Jente van der Hem woont met acht meiden in een Gronings studentenhuis. ,,Ga het dan maar eens hebben over hoe lang je doucht.” Hoeveel ze stoken verschilt ook per kamer. ,,Mijn huisgenootje aan de voorkant van het huis heeft de verwarming bijna nooit aan omdat de zon daar altijd op staat. Ik woon achterin en stook de hele winter door. Hoe moet je dat dan verdelen?”
Zelf verhuist ze binnenkort naar een studio in hetzelfde studentenhuis. Omdat zij zelf vorig jaar niet heeft geleend (na twee jaar sparen) en dus geen gebruik heeft gemaakt van studiefinanciering, heeft ze waarschijnlijk wel recht op de eenmalige compensatie voor de energierekening. Maar haar huisgenoot in precies zo’n studio, die wél heeft geleend, krijgt het niet. ,,Dat voelt heel oneerlijk.”
Korting in de zakken van de verhuurder
Bij de Groninger Studentenbond (GSB) komen ook signalen binnen van studenten. ,,Het grootste probleem dat wij horen is dat in veel gevallen de energierekening van studentenhuizen wordt betaald door de huisbaas. De studenten betalen een voorschot en kunnen daardoor nauwelijks of geen gebruik maken van de energiekorting. Die verdwijnt in de zakken van de verhuurder’’, zegt voorzitter Leon van der Deure. Hij raadt studenten aan om vooral aan het einde van het jaar de servicekostenberekening op te vragen, om te zien wat er daadwerkelijk is uitgegeven.
Pechgeneratie
De voorzitter stelt dat er sprake is van een zorgwekkende situatie. ,,Alles wordt duurder. Het is de zoveelste stijging van prijzen voor levensonderhoud: duurdere boodschappen, hogere huren, meer reiskosten, de rente op studieleningen gaat omhoog, het collegegeld stijgt en nu dan ook nog de energiekosten. Dat is de zoveelste druppel die studeren duurder maakt’’, somt hij op.
En dat voor de generatie die geen studiefinanciering krijgt maar alles moet lenen. ,,Wij zijn echt die pechgeneratie”, zegt Van der Hem.
