Topman Shell erkent dat in 2013 met ministerie werd gepraat over hoge gasproductie. Maar niemand trok aan de handrem, 'want minder productie zou niet leiden tot minder zware aardbevingen'

Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) had juist begin 2013 het ministerie van Economische Zaken en toenmalig minister Henk Kamp gewaarschuwd de gaswinning uit het Groningenveld om veiligheidsredenen snel omlaag te schroeven. Dat gebeurde niet en er werd door de oliebedrijven en het ministerie niet aan de handrem getrokken.

En dat terwijl iedereen wel op de hoogte was, erkende de voormalig vicepresident van Shell Pieter Dekker tijdens zijn openbare getuigenverhoor onder ede bij de parlementaire enquêtecommissie naar de gaswinning in Groningen.

,,GasTerra signaleerde in de loop van dat jaar dat de gaswinning nog hoger uit zou komen dan vooraf was afgesproken. Shell, NAM en GasTerra hebben toen overlegd met het ministerie van Economische Zaken of alle partijen het ermee eens waren dat we het bestendig beleid, zoals we dat altijd deden, in 2013 zouden voortzetten. Besloten is om dat te doen.’’

Tijdens het verhoor kwam ook naar voren dat de Nederlandse Aardoliemaatschappij (NAM), een joint venture van Shell en ExxonMobil, juist de mogelijkheid had om 10 tot 15 miljard kuub gas minder te winnen dan was gepland.

Een Shell-adviseur mailde dat eind 2012 aan Dekker, maar die koos ervoor om die informatie niet actief te delen. Volgens hem had dat geen zin, omdat de NAM op dat moment op het standpunt stond dat productieverlaging in Groningen niet zou leiden tot minder zware aardbevingen. Daarnaast hadden Shell en GasTerra vooral de opdracht om het gas zo economisch mogelijk te ‘vermarkten’ en omdat de minister ,,in het lopende jaar ook geen productiebeperking inzette; ’ ging de hoge winning door. En dus werd er in 2013 bijna 53 miljard kuub gas uit de grond gehaald.

Over de hoge gasproductie in 2013 is in Groningen nog steeds veel verontwaardiging. Het was immers het jaar na de zware beving bij Huizinge (16 augustus 2012) en SodM had toenmalig minister Kamp geadviseerd de gaswinning na die beving zo goed en snel als realistisch mogelijk was te verlagen.

Dekker zegt dat dat de gaswinning in 2013 (met 52,97 miljard kuub) ,,wel hoog uitkwam’’. Dat noemt hij achteraf ongelukkig. ,,In het kader van wat daarna gebeurd is, heeft dat natuurlijk absoluut niet goed uitgepakt voor de onzekerheid en de woede van de Groningers.’’

Shell wist ook al in de jaren ervoor dat de gaswinning schade kon veroorzaken en zelfs dat er een kleine kans op letsel was als gevolg van de winning. Maar dat werd gezien als een ‘acceptabel risico’.

Volgens de Shell-topman hadden de NAM en Shell ruim voor de aardbeving bij Huizinge veel nieuwsgieriger moeten zijn naar wat er zich allemaal in de ondergrond afspeelt. Dat had volgens hem Groningers veel ellende bespaard en dan was het misschien zelfs mogelijk geweest om toch nog, op een andere manier, door te kunnen winnen in Groningen.

Volgens de oud-topman is Groningen altijd zeer belangrijk geweest voor Shell. Dat zei asset-manager Johan de Haan van de NAM ook tijdens zijn verhoor later op de dag. Volgens de NAM-manager was zijn bedrijf eigenlijk niet ingericht om de vele schades die na Huizinge werden ingediend af te handelen. ,,Dat werd te groot voor de NAM. Wij zijn daar ook niet op ingericht en het is niet onze expertise.”

Volgens De Haan kwamen er voor Huizinge ,,honderd tot tweehonderd schademeldingen per jaar’’ binnen vanwege de aardbevingen. Na 16 augustus 2012 liep dat aantal in rap tempo op: het jaar erop al naar zo’n tienduizend, zei De Haan, die zich even berouwvol toonde en zei dat er veel is misgegaan. ,,Dat spijt mij.”