Het OV-bureau ontziet het basisnetwerk van streeklijnen bij de bezuinigingen voor 2024. Foto: OV-bureau/ Miranda Drenth
Groningen en Drenthe wacht een miljoenenbezuiniging op het openbaar vervoer. Acht buslijnen dreigen compleet te verdwijnen.
Busreizigers in Groningen en Drenthe staat in 2024 een nieuwe bezuinigingsronde van zeker 5 en mogelijk ruim 7 miljoen euro te wachten. Aanleiding: minder inkomsten en hogere uitgaven. Het gevolg is dat de ‘vakantieperiodes’ met minder bussen steeds langer duren.
Inkomsten
Pakweg 20 procent van het aantal busreizigers in 2019 is nog niet teruggekeerd sinds corona en voor gebruik van de studentenkaart krijgt het OV-bureau een lagere vergoeding. Tegelijkertijd wordt er meer geïnvesteerd in elektrische bussen en stijgen de exploitatiekosten (onder meer de kosten van energie en salarissen).
Groningen en Drenthe zijn in 2024 bovendien een miljoen euro meer kwijt omdat de verkeersdrukte toeneemt en bussen langer onderweg zijn. Dat gebeurt met name in en rond de stad Groningen (onder meer rond het Hoofdstation en het Martini Ziekenhuis), maar ook bij Gieten en het station van Emmen.
Al met al komt het OV-bureau Groningen Drenthe, dat ruim 110 miljoen euro per jaar omzet, 8,2 miljoen tekort op de begroting voor 2024. Het vangt zelf 3 miljoen op.
■ Een deel van stadslijn 19 in Groningen (tussen Europapark en Vestdijklaan).
Ontwerp
Het heeft alvast voor 5 miljoen euro (2,5 miljoen meer dan dit jaar) aan bezuinigingen ingepland in de ontwerp-dienstregeling van 2024. Voor 2 miljoen rekent het bureau op extra bijdragen van provincies en gemeenten. Komen die niet over de brug, dan verdwijnen nog eens acht complete buslijnen.
Dat dreigde dit jaar al te gebeuren met de buslijnen 45 (Middelstum-Spijk) en 637 (Zoutkamp-Zuidhorn) die met extra geld van de provincie Groningen in de benen worden gehouden. Volgend jaar dreigen nog eens zes buslijnen te verdwijnen in Groningen en twee in Drenthe.
Deze buslijnen behoren niet tot het basisnet en het OV-bureau zegt de exploitatiekosten niet meer te kunnen verantwoorden. Waar reizigers voor corona gemiddeld bijna 50 procent van alle kosten droegen, is dat bij deze buslijnen teruggelopen tot amper 15 en soms maar 9 procent.
Omdat er met het verdwijnen van deze buslijnen grote witte vlekken in de provincie ontstaan, vraagt het OV-bureau de provincies om een extra bijdrage voor deze buslijnen. De provincies zijn samen met de stad verantwoordelijk voor het openbaar busvervoer dat Qbuzz uitvoert.
Het gros van de reizigers zal van het overgrote deel van de bezuinigingen niet heel veel merken, verwacht het OV-bureau. ,,We houden het basisnet in stand en schroeven vooral de hoogfrequente lijnen terug’’, zegt Jorne Bonte van het OV-bureau in een toelichting.
De blauwe Qliner-snelbussen gaan volgend jaar vanaf Pasen minder vaak rijden. Dit jaar is dat nog vanaf de meivakantie. Nieuw is de introductie van de zaterdagdienstregeling op werkdagen tussen kerst en nieuwjaar. ,,We zorgen er wel voor dat iedereen op tijd op zijn of haar werk kan komen. Als het nodig is, rijden er meer bussen.’’
Langere zomer
Qbuzz verlengt de zomervakantie in 2024 van zes naar zeven weken. ,,We voegen de laatste lesweek van het schooljaar eraan toe. Er zijn dan al veel minder scholieren onderweg’’, aldus Bonte. De meivakantie voor de bus duurt net als dit jaar twee weken. ,,Ook al hebben sommige scholen maar één week vakantie.’’
Reizigers krijgen in 2024 volgens de plannen het hele jaar door te maken met een verlaagde frequentie van de Q-link- en stadslijnen in en rond Groningen. Ook de spitstijden worden ingekort.
Volgens Bonte zijn dat ook de buslijnen die het meest achterblijven qua reizigers. ,,We verwachten dat onze reizigers kunnen leven met standaard vier in plaats van zes bussen per uur. Of met twee in plaats van vier op sommige stadslijnen (zoals lijn 7, Noorderstation-De Wijert-Hoogkerk, red.). Met alle maatregelen gaan we zo flexibel mogelijk om: op drukke momenten rijden er wel meer bussen.’’
Alle voorgenomen maatregelen 2024 op een rij
■ Qliners
Aantal ritten naar Emmen (300) en Assen (309) wordt al in de voorzomer beperkt en de spitsperiode wordt ingekort. Lijn 300 gaat in Emmen via de Odoornerweg rijden. Lijn 304 (Drachten) rijdt minder vaak in de spits, maar gaat op zondagavond vaker rijden. Assen-Gieten (lijn 310) gaat op werkdagen in de spits terug van vier naar twee keer per uur, Gieten-Veendam (310) naar één keer per uur.
■ Streeklijnen
De verbindingen Beerta-Woldendorp (lijn 817) en Stadskanaal-Zernike Campus (lijn 107) vervallen. Als alternatief rijdt lijn 171 (Zernike Campus-Veendam) een paar keer per dag door naar Stadskanaal. Oldehove-Winsum (lijn 35) rijdt buiten de spits niet meer. In de avonduren vervallen Appingedam-Uithuizen (lijn 41) en Emmen-Winschoten (lijn 72). Schoonebeek verliest de verbinding met Coevorden op zaterdag, maar krijgt op zondagen een nieuwe verbinding met Emmen: een combinatie van de huidige lijnen 44 (Emmen-Schoonebeek) en 94 (Emmen-Klazienaveen).
Assen-Groningen (lijn 50) raakt de extra spitsritten kwijt. De buslijn Assen-Diever (lijn 20) gaat buiten de spits mogelijk één keer per uur rijden (nu twee keer). Assen-Zernike Campus (lijn 109) zou worden opgeheven, maar trekt veel reizigers, verandert in een vaste streeklijn (één à twee keer per uur) en krijgt waarschijnlijk een halte in Donderen. De huidige buslijnen 51 (Groningen-Zuidlaren) en 52 (Annen-Assen) worden weer samengevoegd tot één route (lijn 51, één keer per uur). Die rijdt vaker tussen Groningen en Haren.
Oosterwolde-Leek (lijn 85) eindigt ’s avonds en in het weekend op de Lindensteinlaan (overstap op Q-link is nu nog bij Centrumhalte Leek of Oostindie). Emmen-Hoogeveen (lijn 27) verhuist tussen Noordscheschut en Geesbrug mogelijk naar de A37. In Meppel rijdt lijn 28 niet meer door Koedijkslanden.
■ Stadslijnen
In de stad Groningen vervallen de buslijnen door de Oosterpoortwijk (lijn 8 tussen Hoofdstation en station Europapark), 17 (van station Europapark door bedrijventerrein Zuid-Oost), 18 (P+R Hoogkerk-Zernike Campus) in de kleine vakanties (lijn 109 rijdt dan wel) en een deel van lijn 9 (op zaterdagen, tussen Paddepoel en Zernike). In Assen krijgt stadslijn 1 een nieuwe route langs de TT Hall en Graswijk.