Pieter Omtzigt (NSC) en Rob Jetten (D66) tijdens het debat over het eindverslag van informateur Ronald Plasterk. Foto: Sem van der Wal
De Tweede Kamer windt zich op over een arbitragezaak die Shell en ExxonMobil hebben aangespannen tegen de Nederlandse Staat over de gaswinning in Groningen.
Pieter Omtzigt van NSC noemt de arbitragezaak het meest pregnante voorbeeld uit de stukken met financiële tegenvallers, die voor hem reden waren de formatiebesprekingen te beëindigen. ,,Die bedrijven kennende kan het zo oplopen tot 10 miljard euro’’, zei Omtzigt in het Kamerdebat over de formatie.
Volgens Rob Jetten overdrijft Omtzigt en had hij het al eerder kunnen weten. ,,Deze arbitragezaak was al bekend bij de presentatie van het Groningenrapport. Dus dat is ook niet waar’’, zei Jetten, die naast Kamerlid ook nog demissionair minister van Klimaat en Energie is.
SP en GL-PvdA: stop met praten met oliebedrijven
De SP en GroenLinks-PvdA noemen het bij monde van Sandra Beckerman en Julian Bushoff ,,totaal mesjogge’’ dat deze twee bedrijven met zo’n claim komen. Ze eisen in Kamervragen dat staatssecretaris Vijlbrief de besprekingen met de oliebedrijven staakt.
,,Hun poging verantwoordelijkheid te ontlopen voor de kosten van de hersteloperatie getuigt van een compleet gebrek aan moreel kompas’’, zegt Bushoff.
De arbitragezaak stond in de grotendeels zwartgelakte stukken met financiële tegenvallers van ministeries die informateur Plasterk vorige week openbaar maakte. Maar het was al veel langer bekend dat Shell en ExxonMobil met juridische stappen bezig zijn om hun verlies aan gasbaten door het sluiten van de Groningse gaskraan te compenseren.
Speelt sinds 2020 maar in december officieel
Volgens een brief van Vijlbrief vinden Shell en ExxonMobil al sinds 2020 dat ,,de balans is verstoord door de versnelde afbouw van de gaswinning’’. Ze hebben sindsdien geprobeerd om samen een arbitragezaak te starten maar dat is eerst niet gelukt.
Vervolgens zijn er volgens Vijlbrief lange en intensieve gesprekken met beide bedrijven gevoerd. Maar op 4 december afgelopen jaar lieten de bedrijven formeel aan Vijlbrief weten dat ze toch met een arbitragezaak beginnen.
Hoe het daarmee verder gaat, valt volgens Vijlbrief onder verplichte geheimhouding. Hij wil er de Kamer wel verder over informeren maar dan alleen in een vertrouwelijke briefing.
