Rinck Zevenberg en Oncko Burghgraef. Foto: Corné Sparidaens
Ruim 200 agrariërs in Groningen en Drenthe plantten eind jaren negentig met subsidie productiebos op hun akkerland. Onverwacht worden zij nu geconfronteerd met megaclaims van de belastingdienst.
,,Wat de belastingdienst hier flikt, kan echt niet,” zegt agrariër in ruste Abel Prins (87) uit Assen. De aanslag inkomstenbelasting van 7 ton is hem rauw op het dak gevallen. Hetzelfde geldt voor lotgenoten, sommigen moeten meer dan een miljoen euro betalen.
Volstrekt onterecht, menen niet alleen de gedupeerden maar ook overheidsmedewerkers en adviseurs die betrokken waren bij de bosprojecten. Maar de belastingdienst houdt voet bij stuk.
Bomenteelt als vervangend akkerbouwgewas
Wat is er aan de hand? Het landbouwministerie verzekerde de boeren die meededen aan bosprojecten destijds dat de percelen de bestemming landbouwgrond houden en geen bosgrond zouden worden. De tijdelijke boomteelt werd gezien als vervangend akkerbouwgewas. Een belangrijke afspraak want landbouwgrond is veel meer waard en na verkoop kan daar flink aan worden verdiend. Een boer betaalt geen inkomstenbelasting over de winst die hij maakt op zijn akkers (landbouwvrijstelling).
De belastingdienst oordeelt tot verbijstering van de gedupeerden achteraf anders. Die meent dat de bestemming jarenlang ‘bos’ is geweest en dat dus over die periode de landbouwvrijstelling (winst is belastingvrij) niet opgaat. Het rendement van de boeren wordt voor het merendeel gezien als winst uit onderneming en die is wel belast. Ook nabestaanden die grond erven krijgen achteraf forse claims gepresenteerd.
Boeren belazerd
,,Dit was pertinent niet de bedoeling’’, reageert Jan Rietema uit Scharmer desgevraagd. Hij was als beleidsmedewerker bij het ministerie van Landbouw Natuurbeheer en Visserij (LNV) betrokken bij de uitwerking van de Europese subsidieregeling voor Nederlandse boeren destijds. ,,De bedoeling was tijdelijk bos zonder bestemmingswijziging. Anders krijg je geen boer aan het bossen.’’ Worden de boeren belazerd? ,,Zo zou je het kunnen zeggen.’’
,,Onvoorstelbaar’’, zegt Rinck Zevenberg uit Wedde, die destijds als voorlichter natuur en bos van hetzelfde ministerie de taak had om de bossubsidies te promoten onder de boeren. ,,Ik heb dingen verkondigd die overheid en fiscus nu niet waarmaken. Oplichters zijn het. Wat een onbetrouwbare overheid.’‘
Tot grote frustratie van betrokkenen volgen de rechtbank en het Hof de redenatie van de belastingdienst. De kwestie ligt nu bij de Hoge Raad. Als die de bezwaren ook ongegrond verklaart krijgen alle voormalige bosboeren vroeg of laat (bij verkoop of door vererving) te maken met grote vorderingen van de fiscus.