Het Groningengasveld is gesloten. De kraan werd vorig jaar definitief dichtgedraaid. Inmiddels is begonnen met het opruimen van de productielocaties. Op de foto die in Ten Post, die als één van de eersten werd opgeruimd in 2020. Foto: archief DvhN
De rechter weigert het verzoek van het Amerikaanse oliebedrijf ExxonMobil om een betalingsverplichting van de NAM op te schorten. ExxonMobil vroeg daar in een kort geding om.
Staatssecretaris Eddie van Marum (BBB, Herstel Groningen) heeft aan de NAM heffingen opgelegd voor de afhandeling van schade door gaswinning in Groningen en de gasopslagen in Norg en Grijpskerk. Het gaat om kosten over het kalenderjaar 2023 voor schade, waardedaling en versterking. De vier heffingen zijn 358 miljoen euro voor fysieke schade, 31 miljoen voor waardedalingsschade, 130 miljoen voor immateriële schade en 395 miljoen voor de versterkingsoperatie.
ExxonMobil, dat samen met Shell aandeelhouder is van de NAM, zegt echter dat het Rijk niet duidelijk maakt wat de civielrechtelijke aansprakelijkheid van de NAM is. Ook zouden de claims niet goed zijn onderbouwd.
Geen spoedeisend belang
Volgens de kortgedingrechter maakt het bedrijf niet duidelijk dat het in financiële problemen komt als het de rekeningen betaalt. Ook is er geen spoedeisend belang. Een kort geding wordt aangespannen als een snel oordeel over een zaak nodig is. Voorts merkt de rechter op dat het oliebedrijf niet bestrijdt dat het Rijk gerechtigd is de kosten van de afhandeling van schade door de gaswinning en gasopslag in Groningen op de NAM te verhalen.
In mei kreeg ExxonMobil ook al nul op rekest van de rechtbank. De oliereus vroeg de rechter toen om uitstel voor het betalen van schadevergoedingen voor de gaswinning in Groningen. Aan de NAM was over 2022 zo’n 600 miljoen euro in rekening gebracht aan fysieke schade, waardedaling en immateriële schade. Volgens ExxonMobil was echter niet duidelijk waarop dat bedrag precies was gebaseerd.
Claims onterecht
De kortgedingrechter ging daar niet in mee. Er zou geen sprake zijn van spoedeisend belang. Bovendien stelde de rechter dat het bedrijf, dat in 2023 een omzet had van 345 miljard dollar, niet in financiële problemen zou komen als de rekening voor Groningen zou worden betaald. Voorts zou, wanneer bij een inhoudelijke rechtszaak blijkt dat de claims van de overheid te hoog waren of onterecht, de oliemaatschappij haar geld terugkrijgen, inclusief misgelopen rente.
Dit jaar begint overigens ook een bodemprocedure die Exxonmobil heeft aangespannen tegen het Rijk. Shell en ExxonMobil ruziën al geruime tijd met de overheid over de afwikkeling van het gasdossier. Zo is er geen overeenstemming over wie wat betaalt. Ook willen de olie- en gasbedrijven een flinke vergoeding van het kabinet omdat de gaswinning eerder is gestopt dan voorgenomen en er een grote hoeveelheid gas in de grond achter blijft.
De NAM liet eind vorig jaar al doorschemeren te stoppen met de jaarlijkse betalingen voor de leefbaarheid in het Noorden.
