Ronald Mulder snapt niks van de term ‘circulaire economie’. Elke economie is toch een kringloop! Kosten voor de een zijn opbrengsten voor de ander.
Als er één moderne term is waarvan ik niets begrijp, is het wel ‘circulaire economie’.
In de eerste plaats is élke economie een kringloop. De uitgaven van de een zijn de inkomsten van de ander. De belastingen die de een betaalt, worden het salaris, de AOW of de zorgtoeslag van de ander.
Niet voor niets stond er vroeger bij De Nederlandsche Bank een soort van hydraulisch model van de economie opgesteld. Vloeistof stroomde door een buizenstelsel dat de sectoren van de economie verbeeldde, en als je aan knoppen met namen als ‘rentestand’ draaide, zag je welke sectoren meer of juist minder vloeistof kregen. Tenminste, zo herinner ik me het; ik kan er online geen beelden van vinden.
Maar goed. Een economie is een kringloop, dus. Handig om te onthouden voor als je weer eens leest over uit de hand gelopen of anderszins bekritiseerde kosten: het is niet in rook opgegaan; voor iemand anders zijn het inkomsten. En die inkomsten geeft hij of zij weer uit, enzovoort en zo verder. 100 miljoen euro aan vuurwerk afsteken is economisch gezien niet anders dan voor 100 miljoen euro theedrinken. Wat nog genoeg redenen overlaat om vuurwerk te verbieden, overigens. En thee.
Ook handig om te onthouden
In de tweede plaats is ook natuurkundig gezien alles circulair. We moeten het op aarde doen met een beperkt aantal atomen. Er komen er geen bij, maar we raken er ook geen kwijt. Ook handig om te onthouden.
Bijvoorbeeld voor als je leest dat de productie van een spijkerbroek 10.000 liter water kost. Dat water is niet weg, en het zit ook niet in je jeans. Er is vast veel te verbeteren aan het waterbeheer op sommige katoenvelden, en aan de zuivering van het afvalwater van sommige fabrieken, maar dat water is er nog steeds en kan in principe gewoon weer voor een volgende spijkerbroek worden gebruikt.
Ondanks de ongelukkige naam is een systeem waarin je eenmaal gewonnen grondstoffen zolang mogelijk blijft (her)gebruiken natuurlijk een heel goed idee. De vraag is alleen: wie is de baas van dat systeem? Hoe organiseren we dat?
Blijf op de hoogte
Blijf op de hoogte en schrijf je hier in voor de nieuwsbrief die de economieredactie van Dagblad van het Noorden elke dinsdag verstuurt. Alles over geld, werk en relevante ontwikkelingen in Drenthe en Groningen.
In Nederland hebben we een sterke voorkeur voor polderen en convenanten: laat de industrie zelf met een oplossing komen. Zo komt het dat we al heel lang twee goed werkende systemen hebben om glas te recyclen (statiegeld voor de gestandaardiseerde bierflesjes en glasbakken voor de rest), en nog steeds geen enkele voor blikjes. Terwijl metaal toch een ‘eindiger’ grondstof is dan glas, dat voornamelijk van zand wordt gemaakt. ‘De industrie’ komt uit zichzelf nu eenmaal alleen met voorstellen als deze rendabel zijn. Dat schiet niet op.
Met andere woorden, een circulaire economie die echt werkt is noodzakelijkerwijs een economie met een krachtig sturende overheid. Met standaarden, voorschriften en verboden. Een overheid met een helder beeld van waar het heen moet, liefst snel een beetje. Duidelijk en consequent.
Ik weet niet of onze overheid daar al aan toe is. Ook niet of wij al toe zijn aan zo’n overheid, trouwens.
